Sideritt

Sideritt
Sideritt frå Brasil
Generelt
Kategori	Karbonatmineral
Kjemisk formel	FeCO3
Strunz-klassifisering	05.AB.05
Dana-klassifisering	14.01.01.03
Identifikasjon
Farge	bleik gul til gyldenbrun, grå, brun, grøn, raud, svart og stundom nesten fargelaus
Krystallform	Søyleforma krystallar, ofte kurva - botryoidal til massiv
Krystallsystem	Trigonal - Heksagonal ulikesida (3 2/m)
Tvilling	Lamellar er uvanleg på {0112}
Kløyv	perfekt på {0111}
Brot	Ujamn til muslig
Fastleik	Sprø
Mohs hardleiksskala	3.75 - 4.25
Glans	glasaktig, kan vere silkeaktig til perleaktig
Strekfarge	Kvit
Transparens	Gjennomskinneleg til subgjennomskineleg
Spesifikk vekt	3.96
Optiske eigenskapar
Optiske eigenskapar	Einaksa (-)
Brytingsindeks	nω = 1.875 nε = 1.633
Dobbeltbryting	δ = 0.242
Dispersjon (spreiing)	Kraftig
Kjelder

Jernspat eller sideritt er eit gulgrått til brunt mineral som består av jernkarbonat FeCO₃. Det krystalliserer trigonalt og tilhøyrer kalsittgruppa. Det forvitrar lett til limonitt. Sideritt inneheld teoretisk 48 % jarn, men då det dannar blandkrystallar med dei tilsvarande magnesium- og mangankarbonat (isomorfi), vil jerngehalten i røynda vere mindre på grunn av substitusjon av desse metalla. Einskilde stader er sideritt ein viktig jernmalm, t.d. i England og Austerrike. Han opptrer i sedimentære bergartar, gjerne saman med skifer og kolfløtsar. Ureine siderittmalmar er leirjernstein og koljernstein. Mineralet finst òg på hydrotermale ertsgangar, ofte i vene krystall.

I Noreg er mineralet funne i Brevik–Bambletrakten.

Kjelder

• Sideritt: jernspat. (2009, 15. februar). I Store norske leksikon. Henta 14. februar 2014 frå http://snl.no/sideritt/jernspat.