Hopp til innhald

Hauyn

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Hauyn

Hauyn på augitt, Somma-Vesuv-komplekset i provinsen Napoli i Italia
Generelt
KategoriTektosilikat, sodalittgruppa
Kjemisk formelNa3Ca(Si3Al3)O12(SO4)
Strunz-klassifisering09.FB.10
8/J.11-30
Dana-klassifisering76.2.3.3
KrystallsymmetriIsometrisk hekstetraedrisk
H-M-symbol 43m
Romgruppe: P 43n
EiningscelleZ = 1; a = 9.08 - 9.13 Å
Identifikasjon
Molekylvekt1 032.43 g[1]
Fargeblå, kvit, grå, gul, grøn, rosa
KrystallformDodekaeder eller pseudo-åttesidig
KrystallsystemIsometrisk
TvillingVanleg på {111}
Kløyvtydeleg på {110}
BrotUjamn til muslig
FastleikSprø
Mohs hardleiksskala5 til 6
Glansglasaktig til feittete
StrekfargeSærs lyseblå til kvit
TransparensGjennomsiktig til gjennomskineleg
Spesifikk vekt2.4 til 2.5
Optiske eigenskapar
Optiske eigenskaparIsotrop
Brytingsindeksn = 1.494 til 1.509
DobbeltbrytingIngen, isotrop
PleokroismeIngen, isotrop
Smeltbarheit4.5[2]
OppløyselegheitGelatinerer i syrer
Andre eigenskaparKan fluorescere oransje til rosa under langbølgja ultrafiolett lys[3][4]
Kjelder[1][2][3][4]

Hauyn er eit kvitt, grått eller blåleg feltspatoidmineral i sodalittgruppa (sjå feltspatoidar og sodalitt). Det finst i fonolitt og andre lavabergartar, saman med leucitt eller nefelin.

Det vart først skildra i 1807 frå prøvar oppdaga i lavaen på Monte Somma i Italia,[5] og vart namngjeven i 1807 av Brunn-Neergard etter den franske krystallografen René Just Haüy (1743–1822).[2]

Det er ikkje funne i Noreg.

  • Hauyn. (14. februar 2009). I Store norske leksikon. Henta 14. februar 2014 frå http://snl.no/hauyn.
  1. 1,0 1,1 «Hauyne». Webminerals. Henta 08/11/11. 
  2. 2,0 2,1 2,2 Gaines et al (1997) Dana’s New Mineralogi Eighth Edition. Wiley
  3. 3,0 3,1 «Hauyne». Mindat.org. Henta 08/11/11. 
  4. 4,0 4,1 Handbook of Mineralogi (PDF), arkivert frå originalen (PDF) 10. april 2020, henta 30. juli 2014 
  5. Farndon and Parker (2009). Minerals, Rocks and Fossils of the World. Lorenz Books

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]
Commons har multimedium som gjeld: Hauyn