Hopp til innhald

Almak

Koordinatar: Sky map 02h 03m 53.9531s, 42° 19′ 47.009″
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
γ1 Andromedae
(γ Andromedae A)
Observasjonsdata
Epoke J2000.0      Ekvinoks J2000.0 (ICRS)
Stjernebilete Andromeda
Rektascensjon 02h 03m 53.9531s[1]
Deklinasjon 42° 19′ 47.009″[1]
Tilsynelatande storleiksklasse (V)2.26[1]
Karakteristikk
SpektralklasseK3IIb[2]
U−B fargeindeks 1.58[2]
B−V fargeindeks 1.37[2]
R−I fargeindeks 0.68[2]
Astrometri
Eigarørsle (μ) RA: 43.08[1] mas/år
Dek.: −50.85[1] mas/år
Parallakse (π)9.19 ± 0.73[1] mas
Avstand350 ± 30 ly
(109 ± 9 pc)
Absolutt storleiksklasse (MV)−2.9[3]
Detaljar
Radius96[4] R☉
Luminositet2,600[4] L☉
Temperatur4,200[4] K
Rotasjonssnøggleik (v sin i)< 17[2] km/s
Andre namn
Almach, Almaach, Almak, Almaak, Alamak, γ1 And, Gamma1 Andromedae, Gamma1 And, γ Andromedae A, γ And A, Gamma Andromedae A, Gamma And A, 57 Andromedae A, 57 And A, STF 205A, ADS 1630 A, BD 41 395, CCDM J02039 4220A, FK5 73, GC 2477, HD 12533, HIP 9640, HR 603, IDS 01578 4151 A, PPM 44721, SAO 37734, WDS 02039 4220A.[1][2][5]
Databasereferanse
SIMBADdata

Gamma Andromedae (Gamma And, γ And, γ Andromedae) er den tredje lysaste stjerna stjernebiletet Andromeda. Ho er òg kjend med det tradisjonelle namnet Almach (òg skrive Almaach, Almaack, Almak, Almaak eller Alamak).

Almach
Stjernesystemet (ikkje i skala)

I 1778 oppdaga Johann Tobias Mayer at γ Andromedae var ei dobbeltstjerne. I eit lite teleskop ser ho ut som ei lys, gyllengul stjerne (γ1 Andromedae) ved sidan av ei dimmare, indigoblå stjerne (γ2 Andromedae), med ein avstand på kring 10 bogesekund. Ho vert ofte rekna som ei vakker dobbeltstjerne av stjernekikkarar på grunn av denne fargekontrasten.[6][1][7] Det vart seinare oppdaga at γ2 Andromedae igjen er eit tredobbelt stjernesystem. Det som ser ut som ei enkel stjerne med det nakne auga er eit firedobbelt stjernesystem som ligg kring 350 lysår frå jorda.[6][8]

γ1 Andromedae

[endre | endre wikiteksten]

γ1 Andromedae er ei lyssterk kjempestjerne med spektralklasse K3IIb. Ho har ein tilsynelatande storleiksklasse på kring 2,26.[2]

γ2 Andromedae

[endre | endre wikiteksten]
γ2 Andromedae
(γ Andromedae BC)
Observasjonsdata
Epoke J2000.0      Ekvinoks J2000.0 (ICRS)
Stjernebilete Andromeda
Rektascensjon 02h 03m 54.720s (B)[9]
Deklinasjon 42° 19′ 51.41″ (B)[9]
Tilsynelatande storleiksklasse (V)4.84 (BC)
     (combined)

5.5 (B)

6.3 (C)[10]
Karakteristikk
SpektralklasseB9.5V/B9.5V (B)

   (spektroskopisk dobbelstjerne)[11]

A0V (C)[12]
U−B fargeindeks−0.12[10]
B−V fargeindeks 0.03[10]
Astrometri
Eigarørsle (μ) RA: 37 (B)[7] mas/år
Dek.: −57 (B)[7] mas/år
Parallakse (π)9.19 ± 0.73[9] mas
Avstand350 ± 30 ly
(109 ± 9 pc)
Absolutt storleiksklasse (MV)−0.3 (BC)[3]
Bane[13]
Omlaupstid (P)63.67 ± 1.0 år
Store halvakse (a)0.302 ± 0.001"
Eksentrisitet (e)0.927 ± 0.03
Inklinasjon (i)109.8 ± 5.0°
Lengda til oppstigande knute (Ω)109.6 ± 5.0°
Perihel epoke (T)B2015.5 ± 1.5
Perihelargument (ω)
(sekundær)		183.4 ± 15.0°
Posisjon (relativ til {{{primærlekam}}})
Observasjonsepoke2004
Vinkelavstand9.6″ [5]
Posisjonsvinkel63° [5]
Andre namn
γ2 And, Gamma2 Andromedae, Gamma2 And, γ Andromedae BC, γ And BC, Gamma Andromedae BC, Gamma And BC, 57 Andromedae BC, 57 And BC, HD 12534, HIP 9640, HR 604, SAO 37735, WDS 02039 4220BC.[7][5][14]
Databasereferanse
SIMBADdata

γ2 Andromedae, med ein samla tilsynelatande storleiksklasse på 4,84,[10] er 9,6 bogesekund unna γ1 Andromedae med ein posisjonsvinkel på 63 grader.[5] I oktober 1842 fann Wilhelm Struve ut at γ2 Andromedae sjølv var ei dobbeltstjerne, der dei to komponentane var skilde av mindre enn eitt bogesekund.[15] Komponentane er eit objekt med ein tilsynelatande storleiksklasse 5,5, γ Andromedae B, og type-A hovudseriestjerne med tilsynelatande storleiksklasse 6,3, γ Andromedae C.[10] Dei har eit krinslaup som varer kring 64 år.[13] Spektrogram teken frå 1957 til 1959 avslørte at γ Andromedae B igjen var ei dobbeltstjerne som bestod av to type-B hovudseriestjerner som krinsa rundt kvarandre med ein periode på 2,67 dagar.[11]

Kjelder

[endre | endre wikiteksten]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 NAME ALMACH -- Star in double system, database entry, SIMBAD. Henta 19. august 2008.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 HR 603, database entry, The Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Preliminary Version), D. Hoffleit and W. H. Warren, Jr., CDS ID V/50. Henta 19. august 2008.
  3. ↑ 3,0 3,1 From tilsynelatande storleik and parallakse.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Almach, Jim Kaler, Stars. Henta 19. august 2008.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Entry 02039 4220, discoverer code STF 205, components A-BC, The Washington Double Star Catalog, USA Naval Observatory. Henta August 27, 2008.
  6. ↑ 6,0 6,1 s. 113–114, vol. 1, Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, Robert Burnham, New York: Courier Dover Publications, 1978, ISBN 0-486-23567-X.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 HD 12534 -- Spectroscopic binary, database entry, SIMBAD. Henta 19. august 2008.
  8. ↑ 01578 4151, database entry, MSC - a catalogue of physical multiple stars, A. A. Tokovinin, CDS database ID J/A AS/124/75.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Component 2, HIP 9640, database entry, Hipparkos-katalogen, CDS ID I/239.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 HR 604, database entry, The Bright Star Catalogue, 5th Revised Ed. (Preliminary Version), D. Hoffleit and W. H. Warren, Jr., CDS ID V/50. Henta 19. august 2008.
  11. ↑ 11,0 11,1 A Preliminary Study of the Spectroscopic Binary Gamma Andromedae B, L. A. Maestre and J. A. Wright, Astrophysical Journal 131 (January 1960), s. 119–121, Bibcode: 1960ApJ...131..119M}}}.
  12. ↑ Entry 02039 4220, discoverer code STT  38BC, The Washington Double Star Catalog, USA Naval Observatory. Henta 19. august 2008.
  13. ↑ 13,0 13,1 Entry 02039 4220, Sixth Catalog of Orbits of Visual Binary Stars, William I. Hartkopf & Brian D. Mason, USA Naval Observatory. Henta 13. oktober 2014.
  14. ↑ BD 41 395C -- Star in double system, database entry, SIMBAD. Henta August 21, 2008.
  15. ↑ p. 36–37, Star-names and Their Meanings, Richard Hinckley Allen, New York: G. E. Stechert, 1899.

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]


Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Almak&oldid=3463025»