Al-Qaryatayn
| Al-Qaryatayn | |||
| القريتين, Karyatayn | |||
| by | |||
 | |||
| Land |  Syria
| ||
|---|---|---|---|
| Guvernement | Homs | ||
| Distrikt | Homs | ||
| Nahiyah | Al-Qaryatayn | ||
| Koordinatar | 34°14′N 37°14′E / 34.233°N 37.233°E | ||
| Folketal | 14 208 (2004) | ||
| Tidssone | EET (UTC 3) | ||
 Al-Qaryatayn 34°13′46″N 37°14′26″E / 34.229444444444°N 37.240555555556°E | |||
  Kart som viser Al-Qaryatayn.
| |||
| Wikimedia Commons: Al-Qaryatayn | |||
Al-Qaryatayn (arabisk القريتين, òg skrive Karyatayn, Qaratin eller Cariatein) er ein by sentralt i Syria i Homs guvernement søraust for Homs. Han ligg i ein oase i Den syriske ørkenen. Av stader i nærleiken finn ein Tadmur (Palmyra) i nordaust, Furqlus i nord, al-Riqama og Dardaghan i nordvest, Mahin, Huwwarin og Sadad i vest, Qarah, Deir Atiyah og al-Nabk i sørvest og Jayrud i sør. Al-Qaryatayn tyder «dei to landsbyane».
I følgje Syrisk statistisk sentralbyrå, hadde al-Qaryatayn eit folketal på 14 208 i 2004. Han er det administrative senteret i al-Qaryatayn nahiyah («underdistrikt») som består av tre stader med eit samla folketal på 16 795 i 2004.[1] Innbyggjarane er hovudsakleg sunni-muslimar og syrisk kristne.[2]
Historie
[endre | endre wikiteksten]Antikken
[endre | endre wikiteksten]Det står fleire bygg frå gresk-romersk tid i al-Qaryatayn, mellom anna eit stort bad kalla Hamaam Balkis («Badet til Sheba»). Under Romarriket tente han som ein populær kurstad.[3] Det finst òg fleire korintiske søyler og marmorornament frå denne tida, då den nærliggande byen Palmyra var ein storby i regionen.[4] Før det islamske styret på 600-talet fvt., hadde ghassanidane eit militært anlegg i byen.[5]
Islamsk tid
[endre | endre wikiteksten]Under den muslimske erobringa av Syria, stod innbyggjarane i al-Qaryatayn imot armeen til Khalid ibn al-Walid sommaren 634. Førstnemnte vart slått og styrkane til Khalid erobra byen og tok eit stort bytte frå byen før han heldt fram med å erobre andre byar i området.[6] Under Abd al-Malik sitt styre over Umayyade-kalifatet (646–705), nytta sonen hans al-Walid I al-Qaryatayn i lag med dei nærliggande byane som base for operasjonane sine.[7] Al-Walid II, som vart kjend for å vere ein korrupt kalif, heldt selskap ved Umayyade-palasset i al-Qaryatayn under den korte regjeringstida si mellom 743 og 744.[8]
Seint i 1104 døydde seldsjukk-prinsen (emir) Suqman ibn Artuq i byen på veg til Damaskus etter å ha blitt kalla dit av herskaren i byen, Zahir ad-Din Tughtekin.[9] Den arabiske geografen Yaqut al-Hamawi vitja al-Qaryatayn tidleg på 1200-talet og skildra han som «ein stor landsby som høyrer til Hims, og ein ørkenveg. Han ligg mellom Hims, Sukhnah, og Arak ... Han ligg to marsjar frå Tadmur [Palmyra].» Han noterte òg at alle innbyggjarane var kristne.[10] Ein 10 000 mann stor brigade av mongolar raida byen og området kring i 1260. Seinare det året, tvang ein styrke mamelukkar leia av emir Salar ein tilbaketrekkande mongolsk styrke attende til al-Qaryatayn.[11]
Osmansk styre
[endre | endre wikiteksten]På 1800-talet gjekk det nedover med økonomien til al-Qaryatayn, som var avhengig av kameltransporttenester, då nye transportmidlar kom til, særleg dampskip og tog. Dette førte til at langt færre pilegrimar på veg til Mekka drog forbi al-Qaryatayn.[12] Midt på 1800-talet, under regjeringstida til den egyptiske guvernøren i Syria, Ibrahim Pasha, var al-Qaryatayn ein liten landsby med bustadhus bygd av gjørmesteinar.[4] I 1850-pra vart al-Qaryatayn skildra som ein «stor landsby» der to tredjedelar av innbyggjarane var muslimar og resten kristne.[13] Dei fleste kristne høyrte til jakobittiske (ortodoks) følgjarar som konverterte til katolisismen som ein del av ein veksande trend blant syriske kristne på den tida.[14]
Under eit besøk i 1913 skildra den amerikanske turisten Lewis Gatson Leary al-Qaryatayn som ein «eldgamal» men no «ein skiten landsby».[3] Tidleg på 1900-talet noterte den britiske forfattaren Gertrude Bell at den sterkaste «røvaren» i Syria på den tida, Fayyad Agha, hadde base i al-Qaryatayn.[15]
Den syriske borgarkrigen
[endre | endre wikiteksten]I det meste av den syriske borgarkrigen, som byrja i mars 2011, var al-Qaryatayn relativt nøytral. Dei eldre i byen gjorde avtale med både regjeringsstyrkane og opprørarane om å halde seg borte frå kampane. Plasseringa er likevel strategisk fordi han ligg mellom nordlege og sørlege delar av landet. Al-Qaryatayn har tent som kanal for begge sider. Opprørarar har smuglar våpen frå nord til opprørarar i Damaskus, medan styresmaktene har nytta byen til å forsterke og sende nye forsyningar i nord og vest.[16] Han har òg blitt nytta som ein korridor for avhopparar frå den syriske hæren.[17]
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Al-Qaryatayn» frå Wikipedia på engelsk, den 7. juni 2014.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- Bell, Gertrude Lowthian (1907), Syria: The Desert & The Sown, Heinemann.
- Blankminship, Khalid Yahya (1993), Tabari: The Challenge to the Empires, SUNY Press, ISBN 0-7914-0852-3.
- Bosworth, Clifford Edmund (1980), The Encyclopaedia of Islam, new edition: Supplement, BRILL Archive, ISBN 90-04-06167-3.
- Chatty, Dawn (2006), Nomadic Societies in the Middle East and North Africa: Entering the 21st Century, BRILL, ISBN 90-04-14792-6.
- Hitti, Phillip K. (2004), Syrian history, Including Lebanon and Palestine, Gorgias Press LLC, ISBN 1-59333-119-3[daud lenkje].
- Joseph, John (1983), Muslim-Christian Relations and Inter-Christian Rivalries in the Middle East: The Case of the Jacobites in an Age of Transition, SUNY Press, ISBN 0-87395-600-1.
- Leary, Lewis Gatson (1913), Syria: The Land of Lebanon, McBride, Nast & Company.
- Necipoglu, Gulru (1996), Muqarnas-An Annual on the Visual Culture of the Islamic World, BRILL, ISBN 90-04-10633-2.
- Porter, Josias Leslie (1858). A Handbook for Travellers i Syria and Palestine 1. Murray..
- Richards, Donald Sidney (2006), The chronicle of Ibn al-Athīr for the crusading period from al-Kāmil fī'l-ta'rīkh: The years 491-541/1097-1146 : the coming of the Franks and the Muslim response, Ashgate Publishing Ltd., ISBN 0-7546-4077-9
- Smith, Eli; Robinson, Edward (1841). Biblical Researches in Palestine, Mount Sinai and Arabia Petraea: A Journal of Travels in the Year 1838 3. Crocker and Brewster.
- le Strange, Guy (1890), Palestine Under the Moslems: A Description of Syria and the Holy Land from A.D. 650 to 1500, Committee of the Palestine Exploration Fund
- ↑ Folketeljing 2004 Arkivert 2013-01-12 ved Archive.is. Syrisk statistisk sentralbyrå (CBS). Qaryatayn Underdistrikt, Central Homs-distriktet, Homs guvernement. (arabisk)
- ↑ Smith, 1841, s. 174.
- ↑ 3,0 3,1 Leary, 1913, s. 129.
- ↑ 4,0 4,1 Addison, s. 236.
- ↑ Bosworth, 1980, s. 117.
- ↑ Blankinship, 1993, s. 110
- ↑ Necipoglu, 1996, s. 32.
- ↑ Hitti, s. 480.
- ↑ Richards, 2006, s. 90.
- ↑ le Strange, 1890, s. 481.
- ↑ Abu al-Fida memoirs, Holt 1983, s. 41–42.
- ↑ Chatty, 2006, s. 63.
- ↑ Porter, 1858, s. 541–542.
- ↑ Joseph, 1983, s. 51.
- ↑ Bell, 1907, s. 152.
- ↑ Neutral syrisk town drawn into battle. Al Jazeera English. 2013-04-24.
- ↑ syrisk defectors converge on central town. Al Jazeera English. 2013-04-26.