Al-Hasa
| Al-Hasa | |||
| oase | |||
 Qara ligg 16 km aust for Hofuf
| |||
| Land |  Saudi-Arabia
| ||
|---|---|---|---|
| Koordinatar | 25°15′17″N 49°22′19″E / 25.2546°N 49.3719°E | ||
 Al-Hasa 25°25′46″N 49°37′19″E / 25.429444°N 49.621944°E | |||
  Kart som viser Al-Hasa.
| |||
Al Ahsa, El Hasa eller Hadjar (arabisk الأحساء al-Aḥsāʾ) er ein tradisjonell oaseregion aust i Saudi-Arabia. Han har gjeve namn til Al-Ahsa guvernement, som dekkjer det meste av Austprovinsen. Oasen ligg kring 60 km frå kysten av Persiabukta.
Al-Ahsa er ein del av regionen som historisk vart kalla Al Bahrain i Aust-Arabia, som omfatta austkysten av Den arabiske halvøya ned til grensa til Oman, og øyane Awaløyane (dagens Bahrain). Historisk sett var Al Ahsa var hovudbyen i Al Bahrain-provinsen, der dei fleste innbyggjarane budde.
Historie
[endre | endre wikiteksten]Al-Ahsa har vore busett sidan førhistorisk tid og har vore rikt på vatn i ein elles så tørr region.[1] Naturleg fersvasskjelder har kome til overflata i oasar i regionen i tusenvis av år, og menneske har slått seg ned og dyrka jorda her (særleg daddelpalmar). I nyar tid har Al-Ahsa-oasen vore nominert til eit av dei sju underverka i verda.
Den tidlege historia følgjer historia til Aust-Arabia. I 899 evt. kom regionen under kontrollen til qarmatane som var leia av Abu Tahir Al-Jannabi,[2] og vart erklært sjølvstendig frå Abbaside-kalifatet i Bagdad. Hovudstaden var al-Mu'miniya nær dagens Hofuf. Kring 1000 var Al Hasa den niande største regionen i verda med over 100 000 innbyggarar.[3] I 1077 vart den qarmatiske staten Al-Ahsa styrta av ujunidane. Al Ahsa hamna så under Bahrain-dynastiet til usfuridane, etterfølgd av slektningane deira , jabridane, som vart ein av dei mektigaste familiane i regionen og tok attende øyane i Bahrain frå fyrstane av Hormuz. Den siste Jabrid-herskaren av Bahrain var Muqrin ibn Zamil.
I 1521 erobra Det portugisiske imperiet Awaløyane (øyane som utgjer dagens Bahrain) frå Jabrid-herskaren Migrin ibn Zamil, som fall i slaget.[4] Jabridane kjempa for å halde posisjonen sin på fastlandet mot osmanarane og deira allierte, Muntafiq. I 1550 kom Al-Ahsa og nærliggande Qatif under Det osmanske riket og sultan Suleiman I.[5] Al-Ahsa var nominelt Lahsa eyalet i det osmanske administrasjonssystemet, og var vanlegvis ein vasall under porten. Qatif vart seinare tapt til portugisarane.
Osmanarane vart drivne ut av Al-Ahsa i 1670,[5] og regionen kom under styret til høvdingane av Banu Khalid-stamma.
Al-Ahsa, og Qatif, vart innlemma i den wahhabistiske første saudiarabiske staten i 1795, men kom inn under osmansk kontroll att i 1818 då Muhammed Ali av Egypt gav ordre om invasjon. Banu Khalid vart igjen sett inn som herskarar i regionen, men i 1830, tok Den andre saudiarabiske staten over regionen att.
Direkte osmansk styre vart sett inn att i 1871[5] og Al-Ahsa vart først plassert under Bagdad vilayet og sidan i eit underdistrikt til Bagdad, Basra vilayet i 1875. I 1913 annekterte Ibn Saud, grunnleggjaren av det moderne Saudi-Arabia, Al-Ahsa og Qatif til kongedømet hans Najd.[6]
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Al-Hasa» frå Wikipedia på engelsk, den 8. mars 2016.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- ↑ arkivkopi, arkivert frå originalen 23. august 2016, henta 8. mars 2016
- ↑ Wheatley, Paul (2001). The places where men pray together: cities in islamic lands, seventh through the tenth centuries. Chicago: University of Chicago Press. s. 129. ISBN 0-226-89428-2.
- ↑ Al Hasa population soared to 100 000 by circa 1000, arkivert frå originalen 5. juni 2013, henta 8. mars 2016
- ↑ Al-Juhany, Uwidah Metaireek (2002). Najd before the Salafi reform movement: social, political and religious conditions during the three centuries preceding the rise of the Saudi state. London: Ithaca Press. s. 53. ISBN 0-86372-401-9.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Long, David (2005). Culture and Customs of Saudi-Arabia (Culture and Customs of the Middle East). Westport, Conn: Greenwood Press. s. xiv, p8. ISBN 0-313-32021-7.
- ↑ World and its peoples. London: Marshall Cavendish. 2006. s. 29. ISBN 0-7614-7571-0.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- Tor Eigeland, 1970, The Twice-Used Water, Saudi Aramco World
- Jon Mandaville, 1974, Al-Hasa: Outpost of Empire, Saudi Aramco World
- Al-Ahsa Municipality website