Tsjekkia

Den tsjekkiske republikken eller berre Tsjekkia (tsjekkisk Česká republika eller Česko) er eit land på grensa mellom Aust- og Mellom-Europa, og er omgjeve av land på alle kantar. Det grensar mot Tyskland i vest, Austerrike i sør, Slovakia i aust og Polen i nord. Landet vart oppretta 1. januar 1993 og omfattar dei historiske områda Böhmen (tsjekkisk Čechy) og Mähren (Morava), i tillegg til ein liten del av Schlesien (Moravské Slezsko). Landet utgjorde fram til 1993 saman med det noverande Slovakia staten Tsjekkoslovakia. Tsjekkia blei med i NATO i 1999 og i EU i 2004.

Česká republika (norsk: Tsjekkia, tsjekkisk)
Flagg Riksvåpen
Nasjonalsong	«Kde domov můj»
Motto	Pravda vítězí. (Sanninga sigrar)
Offisielle språk	Tsjekkisk
Hovudstad	Praha
Styresett President Statsminister	Republikk Petr Pavel Petr Fiala
Flatevidd  – Totalt  – Andel vatn	78 867 km² (115.) 2 %
Folketal  – Estimert (2017)  – Tettleik	10 674 723 (84.) 135,4 /km² (62.)
Sjølvstende	Delinga av Tsjekkoslovakia 1. januar, 1993
Nasjonaldag	28. oktober
BNP  – Totalt (2015)  – Per innbyggjar	331 400 mill. USD (49.) 34 300 USD (39.)
Valuta	koruna
Tidssone	UTC 1
Telefonkode	420
Toppnivådomene	.cz

Geografi

For meir om dette emnet, sjå tsjekkisk geografi.

Topografi

Tsjekkia har eit variert landskap, og er hovudsakleg delt inn i dei to områda Böhmen og Mähren. Böhmen i vest er eit område som vert drenert av elvene Labe (Elbe på tysk) og Vltava (Moldau på tysk), og er omringa av stort sett låge fjell som Sudetane. Krkonoše er ein del av Sudetane, og her finn ein det høgaste punktet i landet, Sněžka på 1 602 meter. Mähren, den austlege delen, er òg forholdsvis åslendt og vert hovudsakleg drenert av elva Morava, men elva Odra (Oder på tysk) har òg sitt utspring her. Vatnet frå Tsjekkia renn ut i tre forskjellige hav: Nordsjøen (Elbe), Austersjøen (Oder) og Svartehavet (Morava via Donau).

Tsjekkia har òg ein 30 000 m² eksklave midt i hamna til Hamburg i Tyskland. Denne vart gjeven til Tsjekkoslovakia av Artikkel 364 i Versaillestraktaten for å gje landet, som er omgjeve av land, ein stad å transportere varer ned elvene og vidare ut på havgåande skip. Dette området vert gjeve tilbake til Tyskland i 2018.

Klima

For meir om dette emnet, sjå tsjekkisk geografi, klima.

Tsjekkia har eit temperert kontinentalklima med relativt varme somrar og kalde og skya vintrar, vanlegvis med snø. Det meste av regnet kjem om sommaren. Sidan landet ligg langt frå hav er temperaturskilnadane mellom sommar og vinter forholdsvis stor.

Administrativ inndeling

Byar

Store tsjekkiske byar er Praha, Brno (tysk Brünn), Plzeň (Pilsen) og Olomouc (Olmütz). Andre kjende byar er České Budějovice, heimstaden til ølsorten Budvar eller ekte Budweiser; Český Krumlov er ein vakker historisk by som står på UNESCO si verdsarvliste; Karlovy Vary (Karlsbad) og Mariánské Lázně (Marienbad) er gamle kurbad, Liberec ligg vakkert nedanfor Krkonoše. Ústí nad Labem og Teplice er industribyar nord i Böhmen, Tábor sør på den tsjekkiske høgsletta er ein historisk stad med minner frå Husittkrigen, og Znojmo ved grensa til Austerrike er ein naturskjønn jordbruksby med vidkjende vin- og agurkavlingar.

Galleri

• 
  Karlsbrua i Praha
• 
  Rådhuset i Stříbro viser typisk tsjekkisk byggjekunst.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Tsjekkia

• Foto frå Tsjekkia Arkivert 2016-03-05 ved Wayback Machine.
• Kart over Tsjekkia Arkivert 2004-12-21 ved Wayback Machine.