Lauritz Weibull
Lauritz Ulrik Absalon Weibull (2. april 1873–2. desember 1960) var ein svensk historikar og landsarkivar. Han vert særleg hugsa for sitt arbeid for å innføre kjeldekritikken som metode i svensk historieforsking, og for si nyvurdering av eldre nordisk historie. Curt Weibull var bror hans.
| Lauritz Weibull | |
 | |
| Statsborgarskap | Sverige |
| Fødd | 2. april 1873 Lund i Skåne |
| Død |
2. desember 1960 (87 år) |
| Yrke | historikar |
| Språk | svensk |
| Medlem av | Kungliga Humanistiska Vetenskapssamfundet i Lund, Society of Sciences in Lund, Kungliga Samfundet för utgivande av handskrifter rörande Skandinaviens historia |
| Far | Martin Weibull |
| Ektefelle | Lisa Weibull |
| Lauritz Weibull på Commons | |
Liv og gjerning
endreLauritz Weibull var son til Martin Weibull og bror av Curt Weibull,[1] som begge også var historieprofessorar.[2] Frå 1892 studerte han ved Lunds universitet, der han vart cand. philol. i 1894, og disputerte i historie i 1899 og vart dr. philos. I 1900, og arbeidde som dosent dei neste åra. Han vart tilsett ved Landsarkivet i Lund i 1903, der han arbeidde til han vart utnemnd til professor i historie 1919, ein posisjon han hadde til 1938.
Den vitskaplege kjepphesten til Weibull var omvurderinga av historieskrivinga gjennom bruk av moderne kjeldekritikk. Ved tilgang på nye kjelder og kritisk undersøking av eldre, modifiserte han den tidlegare svensknasjonale historieskrivinga. Weibull var mykje interessert i historia til Skåne og skånelanda, dei gamle danske provinsane Blekinge, Halland og Skåne. I lag med far sin var han initiativtakar til Historisk Tidskrift för Skåneland, som vart utgjeve 1901-21. Seinare såg han til at tidsskriftet Scandia vart starta, første nummeret kom ut i 1928. Han var redaktør for tidsskriftet fram til 1957.[1]
Lauritz Weibull dekte eit breitt spekter av tema, frå tidleg mellomalder fram til 1600- og 1700-talet. Allereie før han avslutta doktoravhandlinga si, hadde han publisert studiar om litterære emne. Avhandlinga hans behandla eit 1600-tals-emne; De diplomatiska förbindelserna mellan Sverige och Frankrike 1629-1631. Ett bidrag till Gustaf II Adolfs och Kardinal Richelieus historia. I det store historieverket Sveriges Historia intill 20: de seklet, skreiv han avsnittet om Karl X Gustav, delvis basert på upubliserte arbeid av faren.
Weibull er best kjend for den kritiske re-evalueringa av tidleg svensk og skandinavisk historie, som han gjorde i bøkene Kritiska undersökningar i Nordens historia omkring år entusen (1911) og Historisk-Kritisk metod och nordisk medeltidsforskning (1913). Saman med broren Curt arbeidde han for å setje skandinavisk historieforsking på fastare grunn.
Weibull var medlem av Kungliga Samfundet för utgivande av handskrifter rörande Skandinaviens historia (1901), Kungliga Humanistiska Vetenskapssamfundet i Lund (1919), Vetenskapssocieteten i Lund, Danska Sellsk. for Fædrel. Hist. og Sprog, og av vitskapsakademia i Noreg og Danmark.
Utvalde verk
endre- De diplomatiska förbindelserna mellan Sverige och Frankrike 1629-1631. Ett bidrag till Gustaf II Adolfs och kardinal Richelieus historia, (doktorsavhandling, 1899)
- Bibliotek och arkiv i Skåne under medeltiden, (1901)
- Kritiska undersökningar i Nordens historia omkring år 1000, (1911)
- Historisk-kritisk metod och nordisk medeltidsforskning, (1913)
- Liber census Danio. Kung Valdemars jordabok, (1916)
- Diplomatarium dioecesis Lundensis. Lunds ärkestifts urkundsbok, (1900-09)
- Diplomatarium civitatis Malmogiensis. Malmö stads urkundsbok, (1901-17)
- Sven Lagerbring. Skrifter och bref, (1907)
Kjelder
endre- ↑ 1,0 1,1 «Lauritz Weibull». Store norske leksikon (på norsk). 1. august 2023.
- ↑ Wasberg, Gunnar Christie (25. august 2023). «Curt Weibull». Store norske leksikon (på norsk).
- Denne artikkelen bygger på «Lauritz Weibull» frå Wikipedia på svensk, den 3. august 2011.
Denne artikkelen treng fleire referansar for verifikasjon. |
Litteratur
endre- Odén, Birgitta, Lauritz Weibull och forskarsamhället. Lund, 1975