wenden

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  wenden    (hulp, bestand)
• IPA: /ʋɛndɘ(n)/

Woordafbreking

• wen·den

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘keren’ voor het eerst aangetroffen in 1100
• van Middelnederlands wenden; woorden als wandelen en winden hebben een verwante herkomst

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
wenden	wendde	gewend
zwak -d	volledig

Werkwoord

wenden

1. overgankelijk een andere richting inslaan
2. ergatief (scheepvaart) van koers veranderen, bij zeilen vooral ook "door de wind gaan": "overstag gaan" of "gijpen"

   • Klaar om te wenden? Ree! 

3. wederkerend zich ~ tot: een persoon of instelling aanspreken

   • Hij wendde zich tot de bisschop. 

Hyponiemen

• aanwenden, afwenden, omwenden, ontwenden, overwenden, toewenden, voorwenden

Afgeleide begrippen

• inwendig, noodwendig, uitwendig, wendakker, wendbaar, wending

Verwante begrippen

• [1] afslaan, bijdraaien, draaien, keren, omdraaien, opzijgaan
• [2] afvallen, bijdraaien, gijpen, koerswijzigen, oploeven, overstag,
• [3] aanklampen, aanspreken

Uitdrukkingen en gezegden

• [1]: zich niet kunnen wenden of keren

met teveel mensen in een ruimte zijn zodat men zich niet kan bewegen

• [1]: hoe je het ook wendt of keert

wat je ook probeert, je kunt het niet veranderen

Vertalingen

    1. wenden   

Engels: turn about (en)

    2. andere koers gaan varen   

Engels: turn (en), turn around (en), turn round (en)

Spaans: girar (es), hacer girar (es), virar (es) , voltear (es)

    3. zich tot een instantie wenden   

Engels: address (en), approach (en) Frans: s'adresser (fr) à

Spaans: acercarse (es) a, dirigirse (es) a

Werkwoord

vervoeging van
wennen

wenden

1. meervoud verleden tijd van wennen
   

   • Wij wenden. 
     
   • Jullie wenden. 
     
   • Zij wenden. 

Gangbaarheid

• Het woord wenden staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "wenden" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Duits

Woordherkomst en -opbouw

• van Oudhoogduits wenden/wenten

Werkwoord

wenden

1. wenden, een andere richting geven, draaien
2. besteden

Middelnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• van Oudnederlands wenden

Werkwoord

wenden

1. een andere richting geven, draaien, keren, verkeren
2. een bepaalde richting inslaan

Overerving en ontlening

• Nederlands: wenden

Oudhoogduits

Woordherkomst en -opbouw

• van Protogermaans *wandjan-; vergelijk Oudnederlands wenden, Oudsaksisch wendian, Angelsaksisch wendan en Oudnoords venda die alle "keren, draaien" betekenen

Werkwoord

wenden

1. een andere richting geven

Schrijfwijzen

• wenten

Overerving en ontlening

• Duits: wenden

Oudnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• van Protogermaans *wandjan-; vergelijk Oudsaksisch wendian, Oudhoogduits wenden/wenten, Angelsaksisch wendan en Oudnoords venda die alle "keren, draaien" betekenen; zie ook wandelen

Werkwoord

wenden

1. een andere richting geven

Overerving en ontlening

• Middelnederlands: wenden