schijnen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  schijnen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈsxɛinə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• schij·nen

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘stralen’ voor het eerst aangetroffen in 1100

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
schijnen /'sxɛɪ.nə(n)/	scheen /sxen/	geschenen /ɣə.sxe.nə(n)/
klasse 1	volledig

Werkwoord

schijnen

1. koppelwerkwoord zich voordoen, vaak op bedrieglijke wijze

   • Dat schijnt erg voordelig, maar er zijn veel verborgen kosten aan verbonden. 

2. in constructie met te onbepaalde wijs: naar verluidt

   • Zij schijnen daar te werken. 

3. absoluut straling uitzenden

   • De zon schijnt 's middags in de achterkamer. 

   ▸ Ik zag twee felle zaklampen op een aantal tenten schijnen waar de laatste uren flink wat lawaai vandaan was gekomen.

   ▸ Ik ritste mijn tent weer open en scheen met mijn hoofdlamp onder mijn tentzeil.

Hyponiemen

• afschijnen, beschijnen, doorschijnen, opschijnen, toeschijnen, uitschijnen, verschijnen, weerschijnen

Afgeleide begrippen

   

schijnaar schijnaardbei schijnakte schijnbaar schijnbeeld schijnbeweging schijnbewijs schijnbloei schijnconstructie schijndemocratie schijndode schijndood schijnexecutie schijnfossiel schijngestalte schijngevecht schijngrond schijnhandeling schijnhazelaar schijnhuwelijk schijnknol schijnkoop schijnkracht schijnkrans schijnkristal schijnlicht schijnmaneuver schijnmanoeuvre schijnmengsel schijnmiddel schijnoffer schijnoplossing schijnpapaver schijnproces schijnraket schijnreden schijnsel schijnslaap schijnspurrie schijnstoot schijnsucces schijntruffel schijnvertoning schijnvrucht schijnweerstand schijnwerper schijnzeil schijnzelfstandige schijnzelfstandigheid schijnzwanger schijnzwangerschap

Vertalingen

    1. zich voordoen, vaak op bedrieglijke wijze   

Duits: erscheinen (de), scheinen (de)

    2. naar verluidt   

Duits: scheinen (de), den Anschein erwecken

    3. straling uitzenden   

Duits: scheinen (de), leuchten (de) Noors: lyse (no)

Nynorsk: lyse (nn) Tsjechisch: svítit (cs) imperfectief

Gangbaarheid

• Het woord schijnen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "schijnen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.