jeton

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  jeton    (hulp, bestand)
• IPA: / ʒəˈtɔn / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• je·ton

Woordherkomst en -opbouw

• van Frans jeton

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	jeton	jetons
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de jeton m

1. een van de muntjes of andere kleine voorwerpen die worden gebruikt als eenheid van waarde waarom gespeeld wordt, of als bewijst dat men ergens recht op heeft

   • De waarde van de jetons is min of meer gelijk gebleven. Een jeton van 20 gulden is nu 10 euro, jetons van 5 gulden zijn nu 2 euro. Maar aan de speeltafels (voornamelijk black-jack en roulette) is het al snel business as usual. 
   • Om de leden der Loges een geldelijk belang te doen hebben bij hun geregeld opkomen, en alzoo de vergaderingen zoo talrijk mogelijk te doen zijn, en wetende, met hoe vele onaangenaamheden en moeijelijkheden het invorderen van boeten, op hun niet verschijnen, verzeld gaat, heeft men een tegenovergestelden weg ingeslagen, en de kontributie algemeen iets hooger gesteld, waartegen de leden, die vóór de opening ter vergadering verschijnen, telkens een penning ("jeton de présence") ontvangen, welke eene bepaalde waarde heeft, of, tegen eene bepaalde waarde, bij de kontributie in betaling kan worden gegeven. Onder deze jetons zijn er, wier stempel uitmuntend gegraveerd is. 

2. (numismatiek) penning gebruikt als teleenheid op een rekenbord

   • Het bord waarop men de berekening uitvoert, wordt abacus genoemd. De methode ondergaat in de loop der tijden wel enige wijzigingen. De schijfjes worden van metaal gemaakt en de verschillende volkstalen ontwikkelen er hun eigen benamingen voor: jeton, counter, Rechenpfennig, reken- of legpenning. 

• 
  1. jeton op roulettetafel in Wiesbaden
• 
  2. jeton uit 1545 van de rekenkamer in Lille

Synoniemen

• [1] fiche, speelmunt, token
• [2] rekenpenning, legpenning

Verwante begrippen

• [1] casino

Gangbaarheid

• Het woord jeton staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "jeton" herkend door:

31 %	van de Nederlanders;
97 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Frans

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: /ʒə.tɔ̃/

Woordherkomst en -opbouw

• van Oudfrans gectoire, gettoire; op te vatten als afleiding van  jeter ww "werpen" met het achtervoegsel -on, met oorspronkelijk een vergelijkbare betekenis als rejeton "takje"

enkelvoud		meervoud
zonder lidwoord	met lidwoord	zonder lidwoord	met lidwoord
jeton	le jeton	jetons	les jetons

Zelfstandig naamwoord

jeton m

1. jeton
2. (spreektaal) opdonder, klap

   «Après cette bordée d'injures, Olaf lui a flanqué un jeton.»

   Na die scheldkanonnade verkocht Olaf hem een optater.

Turks

Zelfstandig naamwoord

jeton

1. telefoonpenning