dorst

Nederlands

[A] William-Adolphe Bouguereau (1825-1905) - Dorst (1886)

Uitspraak

• Geluid:  dorst    (hulp, bestand)
• IPA: / dɔrst / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• dorst

Woordherkomst en -opbouw

• [A]: erfwoord Ontwikkeld uit Middelnederlands dorst, Oudnederlands thursti, uit Germaans *þurstu- “dorst”, verwant aan Duits Durst, Engels thirst, Zweeds törst , in de betekenis van ‘verlangen (naar drinken)’ voor het eerst aangetroffen in 901
• [B]  dors ww  met de uitgang -t
• [C] van Middelnederlands  dorste ww , de verleden tijd van  dorren ww  "wagen, durven"
• [D]  dor bn  met de uitgang -st

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dorst
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

[A] de dorst m

1. behoefte aan drinken, zoals water

   • Na de lange reis door de woestijn hadden de reizigers veel dorst. 

   ▸ Hierdoor had ik steeds zoveel dorst dat mijn watervoorraad van ruim zeven liter erg snel op dreigde te raken.

2. (figuurlijk) een groot verlangen naar iets, zoals geld, goud of succes

   • De dorst naar macht is niet te lessen. 

Uitdrukkingen en gezegden

• Een appeltje voor de dorst

Reserve (m.n. financiële middelen) voor moeilijke tijden

Hyponiemen

• bloeddorst, gelddorst, gouddorst, levensdorst, nadorst, oliedorst, verdorsten

Afgeleide begrippen

• dorstgevoel, dorstkoorts, dorstlessend, dorststaking, dorstverwekkend, dorsten, dorstig, dorstige, dorstlesser, dorstsensor, dorststaker, dorst lessen

Vertalingen

    1.   

Duits: Durst (de) m Engels: thirst (en) Frans: soif (fr) v Latijn: sitis (la) v

Pools: pragnienie (pl) o Vietnamees: sự khát (vi) Spaans: sed (es) v Tsjechisch: zízeň (cs) v

Werkwoord

vervoeging van
dorsten

[A] dorst

1. enkelvoud tegenwoordige tijd van dorsten
2. gebiedende wijs van dorsten

vervoeging van
dorsen

[B] dorst

1. tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van dorsen
   

   • Jij dorst. 

2. derde persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van dorsen
   

   • Hij dorst. 

3. (verouderd) gebiedende wijs meervoud van dorsen
   

   • Dorst! 

vervoeging van
durven

[C] dorst

1. enkelvoud verleden tijd van durven
   

   • Ik dorst. 
     
   • Jij dorst. 
     
   • Hij, zij, het dorst. 
   • Hij dorst zich daar niet meer te laten zien. 

Opmerkingen

• [C] In het noorden is dit woord, als verledentijdsvorm van durven, verouderd, wordt weinig gebruikt en zal door veel mensen niet begrepen worden.

Bijvoeglijk naamwoord

[D] dorst

1. onverbogen vorm van de overtreffende trap van dor

Gangbaarheid

• Het woord dorst staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "dorst" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Middelnederlands

Woordafbreking

• dorst

Woordherkomst en -opbouw

• Ontwikkeld uit Oudnederlands thursti

Zelfstandig naamwoord

dorst

1. dorst; behoefte aan iets (meestal aan drinken en in het bijzonder: water)

Overerving en ontlening

• Nederlands: dorst