ban

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  ban    (hulp, bestand)
• IPA: / bɑn / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• ban

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord via Middelnederlands ban van Oudnederlands ban, naamwoord van handeling  bannen ww , in de betekenis van ‘afkondiging, uitsluiting’ aangetroffen vanaf 995
  • [6] van Duits Bann, in de betekenis van ‘betovering’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1898
  • [7] via Kroatisch ban van Perzisch بان (bān) "prins, heer, gouverneur"

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	ban	bannen
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

de ban m

1. (juridisch) straf in de vorm van een verbod om in een bepaald gebied te zijn
2. (religie) (rooms-katholiek) uitsluiting uit de kerkgemeenschap
3. (juridisch) (historisch) rechtsgebied van een bepaalde stad
4. officiële afkondiging
5. (verouderd) oproep
6. magisch lijkende invloed
7. (historisch) titel voor landvoogden in Zuidoost-Europa

Synoniemen

• [1] verbanning
• [2] banvloek, excommunicatie, kerkban
• [6] betovering
• [7] landvoogd

Verwante begrippen

• [2] anathema, banvloek

Hyponiemen

• achterban

Uitdrukkingen en gezegden

• [1] in de ban doen
  (figuurlijk) verbieden, afwijzen

• De regering heeft roken in de ban gedaan. 

• [2] in de ban doen
  (religie) uitsluiten van de kerkgemeenschap

• De paus trachtte de keizer in de ban te doen en zo ontstond er een conflict. 

• [6] in de ban van
  dwangmatig geïnteresseerd in of beheerst door

• Het hele land is in de ban van de voetbalwedstrijden 

• In de ban van de ring is een bekend boek. 

Afgeleide begrippen

   

banbliksem banbreuk bandijk banjaar bankabel banmijl banmolen bannagel banneling banner banning banpaal banrecht banscheiding banvloek banvonnis banzaaien

Vertalingen

    2. uitsluiting uit de kerkgemeenschap   

Engels: anathema (en), ban (en), excommunication (en) Frans: anathème (fr) m, excommunication (fr) v

Spaans: anatema (es) m

    3. rechtsgebied van een stad   

Engels: territory (en)

Spaans: territorio (es) m

    6. magisch lijkende invloed   

Engels: spell (en)

Werkwoord

vervoeging van
bannen

ban

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bannen
   

   • Ik ban. 

2. gebiedende wijs van bannen
   

   • Ban! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bannen
   

   • Ban je? 

Gangbaarheid

• Het woord ban staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "ban" herkend door:

97 %	van de Nederlanders;
95 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Angelsaksisch

Uitspraak

• IPA: /ba:n/

Zelfstandig naamwoord

ban o

1. bot

Engels

vervoeging
onbepaalde wijs	to  ban
he/she/it	bans
verleden tijd	banned
voltooid deelwoord	banned
onvoltooid deelwoord	banning
gebiedende wijs	ban

enkelvoud	meervoud
ban	bans

Uitspraak

• IPA: /bæn/

Werkwoord

ban

1. overgankelijk bannen, in de ban doen, uitbannen, verbannen

Zelfstandig naamwoord

ban

1. ban, verbanning
2. verbod

Twi

Zelfstandig naamwoord

ban

1. hek

Wolof

Uitspraak

• Geluid:  ban    (hulp, bestand)

Vragend voornaamwoord

ban

1. welk?

Zelfstandig naamwoord

ban

1. modder, klei

Werkwoord

ban

1. believen, plezier doen