Mecseknádasd
De dorpen Mecseknádasd (Duits: Nadasch), Óbánya (Duits: Altglashütte) en Ófalú (Duits: Ofala) liggen in Zuid-Transdanubië in het comitaat Baranya in Hongarije. Deze drie dorpen worden hier vooral beschreven als reisbestemming vanwege de cultuur, natuur met planten, dieren en landschap. Ze zijn ook zeer geschikt zonder kennis van het Hongaars gezien de grote hier wonende Duitstalige minderheid. De vele routes in de omgeving worden hoogstens aangestipt. De coördinaten van het hoofddorp Mecseknádasd zijn 46.22530 noorderbreedte en 18.47136 oosterlengte.
Info
[bewerken]Mecseknádasd (Duits: Nadasch) is een dorp en gemeente met iets meer dan 1500 inwoners en ligt aan de hoofdweg 6 aan de rand van het Nationale Park Oostelijke Mecsek (Kelet Mecsek Nemzeti Park). Mecseknádasd is landelijk bekend door de jaarlijks in eind maart terugkerende wijnwedstrijden, in naam door en voor de Duitse minderheid in Hongarije. De wijnwedstrijd is de grootste van Hongarije geworden. Van de ca. 40 meesterkuipers die na de oorlog in het dorp werkzaam waren zijn de laatsten nu (2015) met pensioen, maar er is nog wel een fabriek voor eikenhouten wijnvaten (barrique). De meubelindustrie is omstreeks de eeuwwisseling verdwenen uit het dorp.
De Oostenrijks/Hongaarse componist Franz Liszt bracht enige tijd door in het bisschoppelijk paleis te Mecseknádasd. Hij schreef er op 24 oktober 1846 zijn eerste werken voor mannenkoor van Pécs (Pécsi dalárda). Nog steeds is er een zeer goed mannenkoor in Pécs.
Óbánya (Duits: Altglashütte, die Glashütte), met ruim 150 inwoners, en Ófalu (Duits: Ofala), met 350 inwoners, zijn kleinere en eveneens zich "Schwabisch" noemende dorpen en gemeenten, die beide aan een doodlopende verharde weg liggen. De dorpen behoorden oorspronkelijk tot de gemeente Mecseknádasd, maar vallen binnen de Pécsváradi kistérség (regio Pécsvárad) als zelfstandige gemeenten. Tot de vele jaarlijkse bezoekers aan deze streek behoren scholieren (voor de kinderkampen bij Ófalu), dagjesmensen, vast terugkerende gasten, en inwoners van de partnerdorpen, waarvandaan de voorouders de streek drie eeuwen geleden (gevierd in 2018!) in gebruik hebben genomen nadat de Turkse bezetting verdwenen was.
In de drie dorpen hebben de zich op falusi turizmus ("dorpstoerisme"; enigszins vergelijkbaar met "hospitality service") toeleggende ondernemers zich veelal verenigd in Kelet-Mecsek Gyöngyei (Parels van het Oost-Mecsek gebied), een onderdeel van de "Dél-Dunántúli Falusi Turizmus Klaszter" (Zuid-Transdanubische cluster voor dorpstoerisme). Bij dorpstoerisme wordt de nadruk gelegd op kennismaking met, en als men daarvoor voelt, ook de deelneming aan de lokale culturele uitingen, waarbij kennis gemaakt kan worden met de inwoners van de dorpen en met wat hun bezighoudt.
Veel actuele informatie over activiteiten in en om Mecseknádasd worden kenbaar gemaakt op de dorps-tv en internet: zie MECSEKHIR (klik op "Aktuális"), vrijwel geheel in het Hongaars, bij specifieke onderwerpen soms ook in het Duits. De vergaderingen van de gemeenteraad van Mecseknádasd worden ook op de dorps-tv uitgezonden.
Dagelijks zijn er aan het einde van de ochtend Duitstalige radio-uitzendingen vanuit de hoofdstad Pécs (Fünfkirchen) voor het hele komitaat Baranya (Duits: Branau).
Tot 2015 was het de gewoonte in Mecseknádasd om 's zomers de kerkklok te luiden om 5 uur 's ochtends ('s winters om zes uur), zodat men om 6 uur op het werk kon zijn. Sindsdien luidt de klok nu een uurtje later (44 maal). 's Avonds luidt de grote klok om 20 uur ('s winters om 19 uur), soms luiden daarna nog de kleine klokken om bijzondere zaken aan te geven, als feestdagen, aanstaande begrafenissen. 's Zondag luidt de grote klok voor en tijdens de mis, evenals voor de mis op donderdagavond. De klokken van de kapellen bij de begraafplaatsen van het bovendorp en het benedendorp luiden vlak voordat er een begrafenis is. Een begrafenis wordt gewoonlijk gevolgd door een mis in de grote kerk.
Taal
[bewerken]Veel inwoners van Mecseknádasd, Ófalu en Óbánya, en dan vooral de ouderen, zijn wat moedertaal betreft tweetalig: Hongaars ("Jó napot", "Csókolom") en een Duits dialect ("Grüsz Got"). Het Duits wordt, indien geschreven, gewoonlijk fonetisch gespeld (ongeveer volgens de Hongaarse spelling). Na de Tweede Wereldoorlog zijn veel mensen van Duitse afkomst voor dwangarbeid naar Rusland gedeporteerd voor werk in de mijnbouw en in de landbouw (Malenki Robot; uit het Russisch "маленькая работа, malenkaya rabota" = kleine arbeid). Het gebruik van de Duitse taal is een korte tijd verboden geweest, zodat er één generatie nauwelijks tweetalig is, hoewel men het vaak wel verstaat. Tegenwoordig wordt op de kleuter- en basisschool tweetalig onderwijs gegeven: Hongaars en Duits. In enkele buurdorpen, zoals in Zengővárkony (Warkom) en Hidas, wordt echter veel minder of nauwelijks meer Duits gesproken. Ter nagedachtenis aan de deportaties van de inwoners voor dwangarbeid zijn in 2017 in Ófalu en in Mecseknádasd monumenten opgericht.
Jonge mensen leren op school tegenwoordig vaker Engels als vreemde taal. De kennis van het Duits is daarbij iets achteruit gegaan. Zij die in het buitenland zijn gaan werken (in Oostenrijk of in Beieren) hebben nog profijt van hun taalkennis. Velen van hen werken steeds perioden van 2 of 3 weken (vaak in de zorg), afgewisseld door een collega, of ze emigreren volledig. Hierdoor treft men in de dorpen vooral oudere inwoners, mede door de langere gemiddelde levensduur en het kleine geboorteoverschot.
Klimaat
[bewerken]Het klimaat is een "mediterrane variant" van het voor Hongarije gebruikelijke landklimaat, maar het is iets droger en minder extreem dan in het westelijke deel van het Mecsekgebergte.
De lente valt relatief vroeg in. Van half tot eind maart tot in april zijn er dan ook al veel voorjaarsbloeiers te zien in de bossen. In mei zijn er wat zo nu en dan onweersbuien. Wolkbreuken komen gemiddeld eens in de vijf jaar voor, soms met grote schade voor de landbouw.
's Zomers is het gewoonlijk droog en erg warm. In juni en juli hebben statistisch de meeste neerslag, maar deze is ook snel weer verdampt. De milde en betrekkelijk droge herfst houdt gewoonlijk lang aan (Alteweibersommer, vénasszony nyara = oudewijvenzomer). De wijnoogst (weinlese, lese), die soms al begint in augustus, kan dan ook, afhankelijk van het weer en het druivenras, tot in oktober duren. De herfstkleuren beginnen na half tot eind oktober.
De winter is overwegend helder en heeft weinig mistdagen. Het is dan gematigd koud en de sneeuw blijft zelden voor langere tijd liggen.
Natuurlijke omgeving
[bewerken]Landschap
[bewerken]Uit het natuurpark Oostelijke Mecsek stroomt een beek "Öreg patak" (Altbach), die ook wel eens "Réka patak" wordt genoemd, uit het westen achtereenvolgens door Kisújbánya (Neuglashütte), Óbánya, Mecseknádasd naar het oosten langs Rabenschwanz / Holló Farok richting Hidas. Het gebied van de bovenloop is sterk heuvelachtig en bebost en tegenwoordig een natuurgebied, en stroomafwaarts worden de dalen steeds breder en geschikter voor akkerbouw. De beek vormde tot de oorlog de energiebron voor de twintigtal watermolens in en om Mecseknádasd. De loop van de beek is in het landschap snel herkenbaar door de zoom van Japanse duizendknoop langs de oevers.
Op de heuvels zijn de wijngaarden in de socialistische tijd verdwenen. De meeste akkers worden tegenwoordig niet meer jaarlijks bebouwd, maar worden slechts gemaaid of soms door schaapskudden beweid, ook al in verband met de bestrijding van de voor sommigen sterk allergene (alsem-)ambrosia.
De zijdalen bij het dorp werden oorspronkelijk gebruikt als grasland, akkertjes en wijngaarden, maar raken geleidelijk steeds meer uit cultuur, afgezien van enkele nieuw aangelegde wijngaarden. De wijngaarden worden steeds vaker omheind om vraat en begrazingsschade door edelhert, ree, das en fazant, en het omwoelen van de bodem door het wilde zwijn tegen te gaan. Tussen de op de helling gelegen voormalige akkertjes is vaak op de perceelgrenzen een door bodembewerking ontstane hoogtesprong ("Kippel") waarneembaar. Niet meer in gebruik zijnde waterbronnen, houten hokjes en groepjes walnoot- of vruchtbomen geven soms nog de plaats aan van akkers. Langs en in de weinig gebruikte holle wegen en langs perceelscheidingen vindt in brede stroken veel opslag plaats van struiken en bomen, wat voor vogels en wild van grote betekenis is.
Zoogdieren
[bewerken]De in de omgeving liggende bossen zijn rijk aan wild als edelhert, ree, wild zwijn, das, vos, marters en vele kleine soorten. De eerste vier zijn berucht vanwege de schade die ze kunnen aanbrengen in de wijngaarden. Ook vliegen er 's avonds verschillende soorten vleermuizen rond.
Vogels
[bewerken]Veel broedvogels van bosranden, van oude bossen en van extensief gebruikte landbouwgronden vinden hier een plaats. Van de grote aantallen raven in het gebied hoort en ziet men regelmatig verschillende paartjes tot zelfs zeer grote groepen (80-100) overvliegen. Op slaapplaatsen (bijvoorbeeld soms bij Püspökszentlászló) kunnen de aantallen oplopen tot enkele honderden. In de bossen komen verschillende spechten voor (onder andere de zwarte specht, groene specht en bonte spechten in verschillende groottes), bosuil, wielewaal, nachtegaal, boomklever, fluiter en veel andere zangvogels van bossen en bosranden.
In de verdere omgeving bij de wat grotere visvijvers en meertjes kan met zilverreiger, blauwe reiger, woudaapje, kwak, purperreiger, grote karekiet, rietgors en andere rietvogels aantreffen.
Tot de talrijkste broedvogels bij het dorp behoren groenling, putter, sijsje, grote bonte specht, zwarte roodstaart (zeer algemeen, vrijwel bij elk huis in het dorp), huismus, ringmus, vink, boerenzwaluw, huiszwaluw (nog redelijk vaak aan de huismuren onder de dakgoot), gierzwaluw (onder het kerkdak in Mecseknádasd), ekster en gaai.
In de omgeving komen onder andere verder voor de veldleeuwerik, grauwe gors, geelgors, appelvink, de luidruchtige draaihals, hop, koekoek, zwarte ooievaar (slechts enkele exemplaren, verscholen in de bossen), zomertortel, Turkse tortel en houtduif en de in aardholen broedende bijeneter. Tot het "jachtwild" onder de vogels worden gerekend: fazant en kwartel.
Plantengroei
[bewerken]De ondergroei van de bosranden en bossen in de omgeving laat vanaf half maart veel bloeiende planten zien, zoals de in Nederland als stinsenplanten bekend staande gele anemoon, holwortel, groot hoefblad, leverbloempje, blauw druifje, geelster-soorten, longkruid-soorten, "tandveldkers"-soorten (Dentaria), stengelloze sleutelbloem, scilla's, mansoor, maarts viooltje (erg algemeen in grazige en meer ruige begroeiing), witte engbloem, de voor het Mecsekgebergte karakteristieke "geurende" nieskruid (Helleborus odorus) en "Banater" pioenroos (Paeonia banatica, in de bossen op de hellingen van de Zengő), de Turkse lelie, de op de witte bosanemonen lijkende Isopyrum, vuurwerkplant (Dictamnus albus) en andere.
Ook zeer vroeg bloeien onder andere de wilgensoorten in de beekdalen (als lichtgroene linten in een verder nog kaal landschap), sleedoorn, pluimes, pimpernoot, zure kers of morel, en in boom- en wijngaarden de gekweekte fruitsoorten als amandel, abrikoos, perzik en pruim, wat later de kweepeer, appel en peer.
In de bosranden en bossen zijn iets later bijzonderheden te vinden als schubwortel, spekwortel, Ajuga laxmannii (een verwante van de zenegroen) en orchideeën, zoals de wat algemenere purperorchis, de zeldzamere aapjesorchis, het wit en bleek bosvogeltje, de groenbloeiende keverorchis, de bladgroenloze vogelnestorchis en welriekende nachtorchis.
In en om de (voormalige) akkers vindt men de opvallend geelbloeiende akkerzenegroen, korenbloem, zomeradonis, wilde ridderspoor, huttentut, bolderik en zeer veel andere. In de fraai bloeiende graslanden van Mészkemence (Kalchtal) bij Ófalu komt de zeldzame, tot ruim 2 m hoge, uiterst stekelige distel Cirsium furiens voor.
Als na voldoend natte perioden in de (na)zomer de warmte terugkomt, kan men veel paddenstoelen verwachten (zoals cantharellen, boleten, russula's, oesterzwammen), die door de lokale bevolking dan ook veelvuldig worden geplukt en geconserveerd door drogen en invriezen. Ook op de markten van Pécs of Bonyhád worden (na controle ter plekke) de in het wild verzamelde paddenstoelen verkocht.
Toerisme
[bewerken]De halfnatuurlijke landschappen en het extensief gebruikte cultuurlandschap lenen zich uitstekend voor natuurliefhebbers als vogelaars, insectenliefhebbers (erg veel vlinders!) en plantenliefhebbers, evenals voor landschapsbeleving, schilderen en wild- en landschapsfotografie.
Verder leent het gebied zich goed voor de sportieve activiteiten als wandelsport, crossfietsen en paardrijden. Er zijn verschillende wandelroutes uitgezet, waarvan de belangrijkste is de Rockenbauer Pál Déldunántuli Kéktura. Bij Mecseknádasd is een route uitgezet voor mountainbike. De vereniging van toerisme-ondernemers organiseert jaarlijks enkele keren een dagwandeling van ca. 12-20 km, waaraan vaak ook kinderen en ouderen deelnemen.
Bij Ófalu (bij Mészkemence) en in Mecseknádasd zijn er een jachthuizen.
Arriveren
[bewerken]Mecseknádasd, Ófalu en Óbánya zijn vooral te bereiken met eigen vervoer, per bus of vliegen gecombineerd met een huurauto of met een bustaxi.
Per vliegtuig
[bewerken]Voor Mecseknádasd, Ófalu en Óbánya komt alleen de internationale luchthaven van Boedapest in aanmerking. Vanaf het vliegveld in Boedapest kan men rechtstreeks per taxibusje reizen (bijvoorbeeld te bestellen bij Mistral of bij Travel4you voor ongeveer €35). Ook kan men de frequente shuttlebus naar het centrum van Boedapest nemen en per trein (intercity naar Pécs) en streekbus verder reizen. Vanaf Pécs is men aangewezen op een huurauto of de streekbus.
Het kleine vliegveld van Pécs (bij het dorp Pogány) is alleen voor binnenlandse gebruik.
Per trein
[bewerken]Hongarije heeft een uitgebreid spoornet met veelal frequente dienstregelingen. Om Mecseknádasd, Ófalu en Óbánya te bereiken kan men tot Pécs de trein nemen, maar voor het laatste stukje is men op de streekbus aangewezen (zie hieronder), tenzij men een taxi verkiest. Zie de Nederlandstalige treindienstregeling voor Europa, ook voor alle spoorverbindingen binnen Hongarije. De meest gangbare treinverbindingen uit het Nederlandse taalgebied lopen via Wenen en maken een overnachting of wat langer verblijf in die stad aantrekkelijk. Vanaf Wenen kan men in een korte dagreis Mecseknádasd bereiken.
Per bus
[bewerken]Codes bij bushaltes | |
---|---|
H=Hétfő | maandag. |
K=Kedd | dinsdag. |
Sze=Szerda | woensdag. |
Cs=Csütörtök | donderdag. |
P=Péntek | vrijdag. |
Szo=Szombat | zaterdag. |
V=Vasárnap | zondag. |
de.=délelőtt | 's ochtends. |
dú.=délután | 's middags. |
De streekbus "Volánbusz" 1134 met de route Boedapest – Dunaújváros – Szekszárd – Pécs – Harkány rijdt vrijwel elk uur in beide richtingen. Er zijn drie bushaltes in Mecseknádasd langs de hoofdweg 6: aan de westkant (bovendorp) bij de afslag naar Ófalu; bij de stoplichten in het centrum; en aan de oostkant bij de afslag naar Óbanya (benedendorp). De bus naar Ófalu en naar Óbánya gaat weinig frequent.
Per auto
[bewerken]Wie regelrecht van het Nederlandse taalgebied naar Mecseknádasd, Ófalu en Óbánya wil reizen, zal de voorkeur geven aan de Duitse en de Oostenrijkse (tolwegen), of vanuit Noord Nederland mogelijk de Tsjechische autosnelwegen (tol)wegen en de Hongaarse autosnelwegen (ook tolwegen) over de M1 naar Boedapest, om de hoofdstad via de M0, en daarna naar het zuiden richting Szekszárd en Pécs over de M6. Bij de afslag naar Bonyhád verlaat men de M6 en volgt men nog 32 km de hoofdweg 6 (soms vanaf de zijwegen aangegeven als hatos) langs Kakasd, Bonyhád en Hidas richting Mecseknádasd.
Iets langduriger is de (in kilometers iets kortere) route over Wenen naar Wiener Neustadt, door het Burgenland ("Őrség" in Hongarije) en daarna westelijk van het Balatonmeer (langs Marcali) door het zuidwesten van Hongarije over Pécs en dan de hoofdweg 6 richting Mecseknádasd. Verschillende routes zijn dan mogelijk. Men komt dan door de vele karakteristieke dorpen met lintbebouwing (maximaal 50 km/u, ook in de weekends!) - de vakantie is dan al begonnen!
Mecseknádasd
[bewerken]Mecseknádasd ligt aan de de hoofdweg 6. Het dorp ligt gedeeltelijk aan de zuidzijde van de weg op de noordhelling, maar grotendeels aan de noordzijde tegen de zuidhellingen van het dal. Het beste rijdt men het dorp in bij de stoplichten of via de afslag naar Óbánya en dan langs de beek terug het dorp in. In vrijwel het gehele dorp geldt een snelheidsbeperking van 30 km.
Ófalu
[bewerken]De afslag naar links naar Ófalu vindt je tegenover de eerste bebouwing van Mecseknádasd en vlak voor de bushalte, als je vanuit het oosten naar het westen over de hoofdweg 6 in de richting Pécs rijdt. Vanuit de tegengestelde richting komend is het de afslag naar rechts, ná het motel restaurant Bagoly Csárda.
Óbánya, Altglashütte
[bewerken]Anderhalve km verder ligt aan het andere (dus westelijke) einde van Mecseknádasd, pal vóór het middeleeuwse kerkje (Szt. István Kápolna, Stephans Kapelle) en de bushalte, de afslag naar rechts naar Óbánya. Vanuit de tegengestelde richting komend is het de afslag naar links na de bushalte, begraafplaats met kapel.
Verblijft men in het dorp Óbánya, dan kan men natuurlijk doorrijden naar de bestemming, maar in de weekends en tijdens het toeristenseizoen is er vlak voor het dorp links een betaalde parkeerplaats (700 Ft) en gaat men te voet verder. Midden in het dorp is er enige parkeergelegenheid vlak bij de bushalte tegenover de kerk.
Per fiets
[bewerken]Per fiets zijn Mecseknádasd, Ófalu en Óbánya vanuit het oosten (uit de richting Bonyhád, Hidas) of vanuit het westen (uit de richting van Pécsvárad) alleen te bereiken via de "oude weg nr. 6" (régi hatos), die min of meer parallel aan de huidige hoofdweg 6 loopt. De "oude weg nr. 6" (op de kaart aangegeven als: régi 6-os út) wordt niet als zodanig aangegeven, maar is de voor de hand liggende route door de bebouwde kom van de dorpen. Let op: hier wordt dus niet de veel nieuwere autosnelweg M6 of de hoofdweg 6 bedoeld!
Aan de westkant van Mecseknádasd, precies bij de enige haarspeldbocht, vervalt de "oude weg nr. 6" en moeten fietsers dus over de vaak drukke hoofdweg. Verder mag hoofdweg 6 met de fiets of brommer niet bereden worden, maar is de "oude weg nr. 6" steeds de met de fiets matig tot redelijk goed berijdbaar.
Te voet
[bewerken]De Rockenbauer Pál Dél-dunántúli Kéktúra () gaat door dit gebied.
Rondreizen
[bewerken]Elk van de dorpen is maar klein, maar de bebouwing is ijl. Binnen de dorpen kan men gemakkelijk te voet alles bereiken.
Tussen de dorpen rijdt geregeld een streekbus, maar in de weekends beduidend minder. Een dienstregeling vindt men aan de haltepalen, maar meestal met enig puzzelen in verband met afkortingen van de weekdagen begrijpelijk (zie ook hierboven (Per bus) en taalgids Hongaars).
Omdat de dorpen in een aantrekkelijk bebost heuvelgebied liggen, is lopen van dorp tot dorp zeer zeker een overweging waard. Deze wandelingen kunnen meestal in halve dag gemaakt worden. Gebruik eventueel een hand-gps voor als de bospaden zijn dichtgegroeid waardoor kaarten wat minder bruikbaar zijn, want men zal onderweg weinig of geen mensen tegenkomen.
Tip: Zoals verder in geheel Hongarije is het openbaar vervoer gratis voor gepensioneerden, ook buitenlandse.
Bekijken
[bewerken]Vele van de hier genoemde activiteiten zouden met evenveel recht onder het kopje 5 Doen geplaatst kunnen worden.
Mecseknádasd
[bewerken]Het beste is het dorp Mecseknádasd te bekijken met verschillende korte wandelingen van ongeveer een halve of hele dag in en vanuit het dorp. Van west naar oost (stroomafwaarts langs de Réka patak of Öreg patak / Altbach) in en bij Mecseknádasd:
- 1 Réka-burchtruïne (Réka várrom) (iets westetlijk van Mecseknádasd vanaf de verharde weg meteen de helling op, nog geen kwartier het bos in lopen, volg de groene route). Ruïnes van de burcht op de "Terra Britannorum", vanwaar volgens de overlevering de heilige Margareta van Schotland (1045 - 1093) stamt. Beneden waar de beek "Réka patak" samenkomt met de "Altbach" liggen een tiental vakantiewoninkjes. Verschillende orchideeënsoorten in de omgeving.
- 2 Stefanskapel met begraafplaats (Szent István Kápolna/Templom of Stefanskapelle/kirche), 7695 Mecseknádasd (aan de hoofdweg 6 geheel westelijk in het dorp). De Stefanskapel is een in het "bovendorp" gelegen Middeleeuwse ommuurde kerk met gotische fresco's met een uitstekende akoestiek. De kerk is tijdens de Turkse bezetting als een van de weinige niet verwoest. De kerk wordt nu gebruikt voor de mis op 20 augustus, de naamdag van Szt. István (eerste koning van Hongarije) en verder als kapel bij de begraafplaats. De sleutel is plaatselijk te bevragen. Op de begraafplaats zijn enkele nog zeer oude grafstenen (ca. 1740) uit de tijd van de vestiging van Duitstalige inwoners na de verdrijving van de Turken.
- 3 Dorpsmuseum of oudheidskamer (Német Nemzetiségi Tájház, Mecseknádasd / Heimatmuseum), 7695 Mecseknádasd, Munkácsy Mihály utca 5-7, ☏ 36 72 315 629. Het dorpsmuseum is te vinden in een voormalige kroeg. Getoond worden enkele oude ambachten en hun producten (onder andere van pottenbakkers, bakkers van honingkoeken, kaarsenmakers). Sleutel kan men vragen op het gemeentehuis naast postkantoor aan het begin van de Felszabadulás utca.
- 4 Watermolen van Keszler (Rackemihl), 7695 Mecseknádasd, Felszabadulás u. 57 (bij de familie Keszler József jr.). De laatste van ongeveer 20 watermolens in en om het dorp. Deze wordt door particulieren gerestaureerd, en is na afspraak te bezichtigen. Aangezien tegenwoordig door erosie de waterstand in de "Altbach" aanzienlijk lager ligt, is de molenbeek niet meer functioneel.
- 5 St. Georg parochiekerk (Szent György plébánia templom / Sankt Georg Kirche), 7695 Mecseknádasd, Templom tér 1. (bezichtiging is mogelijk vlak voor of vlak na de mis). Bij de bisschoppelijke eigendommen in het dorp behoort naast een in verval zijnd bischoppelijk paleis ook de door György Klimo gestichte kerk. Er is een aan Dorfmeister toegeschreven altaarstuk. Ook staat er een recent gemaakt houten beeld van de Heilige Margaretha van Schotland (Skóciai Szent Margit).
- 6 Kalvarieberg, begraafplaats en kapel van de Heilige maagd van de zeven smarten (Hét Fájdalmú Szent Szűz kápolna és kálvária), 7695 Mecseknádasd, József Attila utca 6 (De kalvarieberg en begraafplaats zijn bereikbaar via de Dózsa utca en de Temető utca, maar ook langs het voetpad van de József Attila utca.). De voor de kapel staande 14 statiën worden sinds september 2015 's avonds verlicht, zodat ze ook vanaf de weg 6 goed te zien zijn. Eromheen ligt een gedeeltelijk zeer oude begraafplaats, met grafstenen en crypten (Kruft) vanaf 18de eeuw.
- 7 Mariakapel (Havi Boldogasszony kápolna/Maria Schneekapelle), 7695 Mecseknádasd, Liszt Ferenc utca 75 (De sleutel kan men halen bij Tríb Étterem, tegenover de kapel). Deze fraaie, gerestaureerde kleine kapel met plafondschildering staat naast het voormalige bisschoppelijk paleis. Het dak is gemaakt van houten singels (zsindely). Deze kapel wordt tenminste eenmaal per jaar nog gebruikt. Soms is er een muziekuitvoering.
- 8 Bisschoppelijk paleis (Püspöki palota), 7695 Mecseknádasd, Liszt Ferenc utca 73. Het voormalig bisschoppelijk paleis kan alleen nog maar van buiten bezichtigd worden omdat het paleis zich in een zeer slechte onderhoudstoestand bevindt. Vanaf het schoolterrein ziet men de achterzijde.
- 9 Borstbeeld van Franz Liszt (Liszt Ferenc szobra), 7695 Mecseknádasd, Liszt Ferenc utca 69 (voor de school achter het bisschoppelijk paleis). Franz Liszt (Liszt Ferenc) heeft zijn eerste lied voor mannenkoor gecomponeerd tijdens zijn verblijf als gast in het bisschoppelijk paleis. Het borstbeeld stond oorspronkelijk voor het bisschoppelijk paleis, maar is naar achteren verplaatst vanwege het ineenstorten van het paleis. Het staat nu voor de openbare lagere Franz Liszt school.
- 10 Graanschuur (Magtár), 7695 Mecseknádasd. De graanschuur is een gebouw in barokstijl van twee verdiepingen, gebouwd naast het ten tijde van de bisschop van Pécs György Klimo opgerichte kasteel. De graanschuur is tegenwoordig een beschermd monument.
- 11 Ruïne van een burcht op de Schloßberg (aan de zuidzijde van de weg 6). De burchtruïne stamt uit de Turkse tijd. Vlakbij staat nog een uitzichtstoren, vanwaar men een goed uitzicht heeft onder andere over de weg 6 in de richting van Hidas.
- 12 Turkse bron (Tirgebrunnen / Török kút) (vanaf de uitkijktoren op de Schloßberg de rode route volgen in oostelijke richting naar de visvijvers). Vlak bij de ruïne op de "Schloßberg" hadden de Turkse bezetters een bron, de "Tirgebrunnen", van waaruit nog steeds water komt dat in de richting van de visvijver naast het restaurant/motel "Bagoly Csárda" stroomt.
- 13 Sporthal, tevens evenementenhal (Sportcsarnok), 7695 Mecseknádasd, Liszt Ferenc utca 71 (naast de scholen). De sporthal ligt evenals de daarnaast gelegen kasteel en openbare school op bisschoppelijk terrein. Handbal is in dit dorp een belangrijke sport. Hier vinden de thuiswedstrijden plaats. Daarnaast wordt de sporthal gebruikt voor de wat grotere evenementen, zoals de "Weinpremierung", die gewoonlijk eind maart-begin april plaats vindt.
- 14 Voormalig toeristenkantoortje (Tourinform), Bercsényi Miklós utca (vlak bij de stoplichten bij weggetje naar boven richting ruïne op de "Schloßberg"). Buiten gebruik; zie website van de "Kelet Mecsek Gyongyei". Het gerestaureerde kantoortje dat nu buiten gebruik is, was oorspronkelijk een slachterij (Schlachtbank).
Kelderrijen in Mecseknádasd (pincesorok)
[bewerken]Naast de verspreide wijnhuisjes zijn er vooral de rijen van soms schilderachtige wijnhuisjes en wijnkelders langs de diverse holle wegen, de kelderrijen (pincesorok).
De kelderrijen liggen langs de holle wegen die leiden langs de kam van de heuvels of juist naar de lager gelegen "Grund" zoals de Fritsche Grund, Rohtschneide's Grund, PauschkHannese Grund, Czehmnann's Grund, Schlawake'r Grund, Schmied's Grund, waar oorspronkelijk behalve de wijngaarden ook de akkertjes lagen voor graan, mais of aardappels.
De traditionele watervoorziening van de wijnhuisjes was de opvang van regenwater via de dakgoten in een cisterne, met een overloop weer naar buiten. Tegenwoordige zijn veel wijnhuisjes voorzien van elektriciteit en van waterleiding, als ze niet te hoog op de helling liggen in verband met de waterdruk.
Langs de holle wegen bevinden zich ook talrijke wijnkelders zonder wijnhuisje. Deze "Lochkeller" zijn vaak al jaren buiten gebruik en vaak zijn de ingangen geblokkeerd. Ze storten dan ook al in en zijn bijna niet meer vindbaar door opslag van struweel of door het instorten van de achterwand. Tijdens de oorlog hebben de kelders ook gediend als schuilplaats voor de inwoners van het dorp. De kelders hebben ook een functie gehad voor de opslag van aardappelen, appels en azijn. De "Lochkeller" zijn nu ideale schuilplaatsen voor kleine zoogdieren als vleermuizen, marters, vossen en dassen.
Veel van de akkertjes zijn nu verwilderd met hoog opgroeiend gras (veelal met duinriet) en stekelstruiken als meidoorn, sleedoorn en rozen. Ze zijn daardoor erg rustig en rijk aan wild (zoals ree, edelhert, wild zwijn) en vogels. Vele van de huidige wijngaarden zijn omheind met ca. 2 m hoge omheining of met schrikdraad wegens de schade die het wild daar veroorzaakt als de druiven rijpen.
Alle wandelpaden zijn vrij, maar soms wat minder goed toegankelijk. Vooral in het voorjaar als de vegetatie nog kort is, kan men het beste wandelen, maar later in het jaar groeien op sommige paden en onverharde wegen de kruiden hoog op. Onderhoud van de holle wegen vindt alleen plaats in de laagst gelegen delen waar nog gebruikte kelders zijn. Verder moet men rekening houden met hoog opgroeiende kruiden en stekelstruiken die de weg wat moeilijker begaanbaar maken. Echt iets voor onderzoekende wandelaars!
De eigenaren van de kelders in de kelderrijen organiseren jaarlijkse dorpsfeesten met "open kelders", waarbij men kennis kan maken met de zelfgemaakte wijnen. Ook op andere momenten hebben de keldereigenaren (met name in de Czehmann's Grund) meestal wel tijd voor een gesprek, begeleid door een slokje (maar: Wasser kostet Geld!). De kelderrijen worden hieronder in de volgorde van west naar oost genoemd.
- 15 Rékavölgy straat (Rékavölgyi utca), 7695 Mecseknádasd, Rékavölgyi utca. De Rékavölgyi utca is een geasfalteerde dorpsstraat met een kelderrij en wijnhuisjes (enkele verhuurd als Gasthaus), maar met ook enkele woonhuizen, boerderijen en een vervallen watermolen. Elk jaar vindt hier in september een dorpsfeest plaats met de traditionele wijnproeverijen, muziek en afsluiting en een afsluitende maaltijd. De voormalige watermolen is ingestort en nauwelijks terug te vinden.
- 16 Linkhol kelderrij (Links Hol Pincesor, Link Hol), 7695 Mecseknádasd, Link Hol. De Link Hol is een holle weg die over de Vegelsberich (Madárhegy) leidt. Dit is de langste holle weg met wijnkelders. De bovenste kelders liggen buiten het bereik van de waterleiding, wat te zien is aan de waterafvoer van de daken, die naar binnen wordt geleid naar een cisterne. Naar boven toe leidt de Linkhol naar de "Postehé" (Magas Puszta), waar de wandelroute loopt van Hidas naar Altglashütte/Óbánya en verder. Beneden takt de Rechts Hol hiervan af.
- 17 Rechtshol, 7695 Mecseknádasd. De Rechtshol gaat richting de iets hoger gelegen Pauskhanese Grund, een van de zijdalen die in het dorp uitkomen. Ook bij de Rechtshol zijn de lager gelegen delen verhard met beton. Langs deze holle weg zijn aan de westzijde slechts weinig kelders, maar de aftakking naar rechts (Fuchs Hol) heeft enkele fraaie "Lochkeller" (kelders zonder een ervoor gebouwd wijnhuisje).
- 18 Czehmann's Grund kelderrij (Czehmann's Grund Pincesor, Juskeschmiedshol), 7695 Mecseknádasd, Virág utca (via de Virág utca naar boven en links aanhouden). De Czehmann's Grund heeft een mooie route de helling op met veel wijnkelders en wijnhuisjes. De eigenaren van de kelders zijn hier bijzonder gastvrij en hebben graag een gesprek met voorbij komende mensen. Een (kleine) onderbreking van het werk in de kelder is geen enkel probleem! Het weekend vóór de nationale feestdag (20 augustus, Szt. István) is hier een dorpsfeest met "open kelders" (wijnproeven), bijbehorende muziek en gemeenschappelijke traditionele maaltijd (vooraf bestellen is nuttig).
- 19 Owestehol, 7695 Mecseknádasd (Owestehol begint bij naast slager, onder het brugje door, 2 x links aanhouden en dan naar boven). De Owestehol is een richting de Kiekelsberich lopende holle weg. De aanliggende eigenaren hebben het onderste deel van de holle weg aanzienlijk laten verbeteren. Men komt langs de microbrouwerij, Karl Beer Microbrewery met terras, dierentuintje en speeltoestellen (voor 15:00 open, daarna even bellen). De oude naam "Owestehol" is nog weinig bekend bij de inwoners van het dorp.
- 20 Schlawak'r Grund met kelderrij (Schlawakegrund), 7695 Mecseknádasd, József Atilla utca (József Atilla utca bij de kerk, dan links af, daarna steil naar boven). De Schlawak'r Grund is een zijdal met een naar boven lopende holle weg met fraaie wijnhuisjes. Een historische plattegrond van het dorp met de oude namen en de plaats van de ongeveer 20 watermolens is bij het begin van de holle weg te vinden. Beneden wordt jaarlijks op zaterdagmiddag bij de 1ste mei een feest georganiseerd, Kretzl Fest, geopend door de burgemeester, met daarna een korte lezing of interview over wijnbouw en een traditionele maaltijd en Schwäbische muziek (Blaskapelle). Er kan ook geproefd worden van de wijn van de wijnmakers van de Schlawak'r Grund, en van de lokale prijswinnaars van de landelijke wijnwedstrijd die in dit dorp gehouden wordt in het begin van april.
- 21 'Schweiz' kelderrij (Svájc) (Vanaf de Schlawak'r Grund helemaal boven.). Vanwege het mooie uitzicht kreeg het de bijnaam "Svájc" (Zwitserland). Het is bij een hooggelegen parkeerplaats beginnende, smalle holle weg met wijnhuisjes. Vanaf hier kan men via een verhard pad dwars doorsteken naar de Trieb. Het onverharde en bijna dichtgegroeide pad naar boven leidt verder naar de Postehé (Magas Puszta), de vlakke top boven het dorp met veel voormalige wijngaarden en akkers.
- 22 Trieb (kelderrij) (Tríb Pincesor), 7695 Mecseknádasd, Dózsa Gyögy utca (De Trieb begint bij de Dózsa György utca, dan verder naar boven). De Trieb is een van de fraaiste holle wegen met kelderrijen. Hier zijn ook appartementen te huur en kunnen (ook voor grotere groepen) wijnproeverijen worden georganiseerd. Omstreeks Sint Nikolaas (6 december, Szent Mikulás napja) is er een wijnfeest.
Op een enkele plaats is het mogelijk de Postebach/Postegrabe over te steken en een wandeling te maken aan de overzijde van het dal achter de Postehé/Magas Puszta met uitgestrekte hooilanden en bossen. Dat dit gebied tot vlak na de oorlog nog een uitgestrekt wijnbouwgebied is geweest is nauwelijks meer herkenbaar.
Óbánya, Altglashütte
[bewerken]23 Óbánya (Altglashütte, Glashütte), 7695 Óbánya, Fő utca. Óbánya ligt aan een doodlopende verharde weg in een van west naar oost lopend smal dal tussen de bossen. Er zijn slechts enkele korte zijwegen. Altglashütte was vanouds een bekend pottenbakkerscentrum, samen met Mecseknádasd. Het hout in de omgeving was verder ook nodig bij de glasproductie. Toen de bossen vrijwel verdwenen waren zijn de pottenbakkers verder stroomopwaarts getrokken naar Neuglashütte (Kisújbánya), waar ook al het hout werd verbruikt. Tegenwoordig is het omringende natuurgebied bosrijk en zeer fraai. Er zijn enkele kampeerhuizen, die vooral door schoolklassen aan het begin of aan het einde van hun schooljaar worden gebruikt. Er zijn enkele eenvoudige sportveldjes en houten zitbanken bij de picknickplaats. Geliefd bij de binnenlandse toeristen en schoolreisjes is het schaduwrijke wandelpad stroomopwaarts langs de beek met enkele watervalletjes naar Kisújbánya, slechts enkele km verder.
- 24 Parkeren bij het dorp, 7695 Óbánya, Fő utca (in het seizoen en bij speciale gelegenheden). Bij bezoek aan het dorp met de auto moet men parkeren bij de laatste bushalte vlak bij de kerk; de rest gaat men te voet of per (cross)fiets. In drukke perioden zoals in het hoogseizoen en bij feesten is het dorp geheel voor auto's gesloten en kan men betaald en bewaakt parkeren in een weiland vlak voor het dorp. De bus rijdt slechts enkele malen per dag. 700 Ft.
- 25 Dorpsmuseum van Óbanya (Óbányai Fazekas Kiállítás és Helytörténeti Gyujtemény), 7695 Óbánya, Fő utca 70 (Sleutel bevragen bij beheerder (gondnok)), ☏ 36 72 463 494, 36 30 348 4230, [email protected]. In het dorpsmuseum van Óbanya bevinden zich de traditionele aardewerk-producten van de verschillende pottenbakkers-dynastieën. Verder zijn er nog zaken te zien die betrekking hebben op de lokale geschiedenis.
- 26 Voormalige openluchtzwembad "Oude molen" (Öreg Malom), 7695 Óbánya, Fő utca. Het voormalige zwembad wordt staat leeg. Bij de wel weer geopende eetgelegenheid kan men als bijzonderheid tegen en in het weekend onder andere gebakken of gerookt forel ('pisztráng') uit de visvijvers iets verderop eten. Men zit buiten onder de bomen of onder een afdak. Dezelfde gerookte forel is te koop in Mecseknádasd bij het wijnbedrijf van Hetényi Pincészet.
- 27 Begin wandelroute naar Neuglashütte (Kisújbánya), 7695 Óbánya, Fő utca (Aan het einde van de verharde weg in Óbánya vanaf het voormalige zwembad). Een wandelweg van ongeveer 1 uur gaans door het natuurgebied langs de beek Öreg patak of Altbach loopt stroomopwaarts van Óbanya langs de forellenkwekerij naar Neuglashütte / Kisújbánya. Bij deze wandeling moet men enkele keren over en door de beek, wat gewoonlijk zonder veel problemen gaat. Vlak voor Kisújbánya komt men langs het graf van de vroegere vrouwenarts Péceli. Ietsje verder is een picknickplaats met een waterbron met natuurlijk water, en een schuilhutje. Aangekomen in Kisújbánya is het nog wel 10 minuten wandelen tot men bij de Martinuskerk en het dorpshuis is. Deze route is onderdeel van de blauwe route (Rockenbauer Pál Déldunántuli Kéktura ).
Kisújbánya, Neuglashütte
[bewerken]28 Kisújbánya (Neuglasshütte), 7694 Hosszúhetény, Kisújbánya utca (Het dorp kan eventueel met een auto bereikt worden via een smalle verharde bosweg, maar kan te voet ook bereikt worden vanaf Óbánya via een fraaie wandeling van bijna een uur langs de beek door het bos.). Kisújbánya valt onder de gemeente Hosszúhetény. Kisújbánya is een in een smal dal gelegen dorpje met maar enkele vaste bewoners.
Het dorp is ontstaan na de ontbossingen bij Óbánya, waardoor de glasmakers en pottenbakker weinig brandstof meer hadden. Ook om Kisújbánya werden grote gebieden ontbost. Tegenwoordig is de omgeving weer zeer bosrijk.
In het midden van het dorp staat, opgesteld op een voetstuk, een glazen klok die op gezette tijden luidt. Deze klok verwijst naar de vroegere glasblazers en pottenbakkers.
Vroeger was er een klompenmaker in het dorp. Bij speciale gelegenheden wordt er een demonstratie gegeven.
Er is ook een kleine eetgelegenheid (Klumpás tanya) waar men huisgemaakte zaken zoals limonade en strudel (rétes) kan krijgen en waar kan uitrusten van de wandeling.
Kisújbánya ligt aan een lange-afstandswandelpad (Rockenbauer Pál Déldunántuli Kéktura ). Ook kan men de rode route volgen boven het dorp over de heuvels langs de uitkijktoren naar de Cigány Hegy. Vandaar kan men verder naar Püspökszentlásló met het voormalige klooster en arboretum of naar de burchtruine van de Máré vára. De wandelingen gaan door een gevarieerd bosgebied.
- 29 De werkplaats van een klompenmaker, 7694 Hosszúhetény, Kisújbánya utca. Deze kan soms op feestdagen bezichtigd worden.
- 30 Sint Martinuskerk (Szent Márton templom), 7694 Hosszúhetény, Kisújbánya utca. De Sint Maartendskerk van Kisújbánya is enkele jaren geleden gerestaureerd. De kerk is opgenomen in een wandelroute langs de Martinus-kerken. Sint Maarten was een in Hongarije geboren heilige in Frankrijk.
- 31 Cigány-heuvel met een uitzichtstoren (Cigányhegy Kilátó). Boven Kisújbánya loopt een lange-afstandswandelpad. Vanaf de uitkijktoren heeft men een leuk uitzicht naar het dorp.
Vadászcsárda, Jégerwirtshaus
[bewerken]32 Jégerwirtshaus (Vadászcsárda, Huzewitsch), Apátvarasd kültelek, Erdősmecske kültelek (Vanuit Mecseknádasd is Vadászcsárda te voet te bereiken via de Alkotmány utca en het bospad met de blauwe vierkanten. Als men het bos uitkomt iets links aanhouden, door de slagbomen meteen! volledig rechtsaf over steenslagweg door het bos. Korte wandeling van slecht enkele km.). Vadászcsárda/Jégercwirtshaus is een in een groot bosgebied liggend, voormalig en niet meer permanent bewoond dorpje aan een kruispunt van onverharde wegen tussen Ófalu, Erdősmecske (Metschke), Apátvarasd (Waraschd) en Mecseknádasd (Nadasch). Vadászcsárda ligt ongeveer op de grens van twee gemeenten: Erdősmecske en Apátvarasd. De onverharde weg vormt de grens tussen beide helften. In het midden staat een stenen kruis. In Vadászcsárda staat een tiental huizen met recreatieve bestemming, waarvan er enkele verhuurd worden. De kleine klokkenstoel is na de oorlog verdwenen. Ook de oude csárda (Huzewitsch) is verdwenen, hoewel de wijnkelder er nog is. Er is hier een stempelpost voor van een langeafstandswandelpad (Rockenbauer Pál Déldunántuli Kéktura ).
Ófalu
[bewerken]33 Ófalu (Ohwala of Ofala). Ófalu ligt aan enkele beekjes in een weids dal tussen lage heuvels met graslanden, waarvan een groot deel als natuurgebied wordt beheerd. De staanplaatsen langs het voetbalveldje, dat ligt aan de beek, wordt dan ook "Krebsbach Stadion" genoemd. Op korte afstand ligt een uitgestrekt bosgebied. Jaarlijks wordt in het dorp het Kifli/Salzgipfel Festival gehouden.
- 34 Oudheidskamer (Német Nemzetiségi Tájház), Kossuth utca 38, ☏ 36 72 463 030. Onder andere voorbeelden van lokale meubelen, waarvan de werkplaats nog steeds bestaat.
- 35 Ruine van Eszterpusztakerk (Eszterpusztai templomrom). Ruïne van een oude kerktoren.
- 36 Een verlaten Percel-landhuis. Het Perczel-huis is een landgoedhuis uit omstreeks het eind van de 19de eeuw, dat gebouwd door Perczel Mór, een grootgrondbezitter uit Bonyhád, en een generaal in de onafhankelijkheidsoorlog van 1848-1849. (In Bonyhád zijn van hem nog een mausoleum en een kasteeltje te zien. Ook is een belangrijke straat naar hem genoemd.)
- 37 Een gerestaureerde kalkoven (mészkemence) (vlak bij een herberg en restaurant (open op afspraak)). In Meszes völgy/Kalchtal staat een gerestaureerde kalkoven. Er staat een informatiebord over het vroegere gebruik van de oven.
Zengővárkony
[bewerken]38 Zengővárkony (Warkom). is een in een smal beekdal liggend dorp tussen hogere heuvels in de nabijheid van de hoogste top van het Mecsekgebergte, de Zengő (682 m). De inwoners hebben voornamelijk het Hongaars als moedertaal. Er is een zeer actieve volkdansgroep, die regelmatig optreedt in de omgeving. Zengővárkony ligt slechts enkele km van de stad Pécsvárad (Petschwar), dat via een binnenweg goed bereikbaar is langs de historische kastanjebossen met monumentale, gedeeltelijk afgestorven maar nog wel productieve bomen. Aan deze weg ligt ook een monument ter herdenking van de eerste promotor van de naar hem genoemde Rockenbauer Pál Déldunántuli Kéktura.
- 39 Dorpsmuseum (Tájház muzeum), 7720 Zengővárkony, Kossuth Lajos utca 6 (op hetzelfde terrein als het eiermuseum), ☏ 36 72 466 581, [email protected]. Dorpsmuseum met onder andere een weverij van katoen en linnen (ook te koop).
- 40 Eiermuseum (Míves Tojás Gyujtemény), 7720 Zengővárkony, Kossuth Lajos utca 6 (op hetzelfde terrein als het dorpsmuseum), ☏ 36 72 466 605, [email protected]. 450 Ft.
- 41 Stro museum (Szalma-Kincs-Tár), 7720 Zengővárkony, Arany János utca 69., ☏ 36 72 465 316, 36 72 466 605. Museum met traditionele voorwerpen gemaakt uit stro, bv. kerstversiering
- 42 Rockenbauer Pál monument (Rockenbauer Pál sírja), Zengővárkony, Kossuth Lajos utca (Langs de weg binnendoor van Zengővárkony naar Pécsvárad). Rockenbauer Pál was de initiatiefnemer voor de blauwe wandelroute (Rockenbauer Pál Déldunántuli Kéktura ), een langeafstands-wandelpad in het zuiden van Transdanubië
- 43 Top van de Zengő (682 m) (Het gebied is bereikbaar vanuit Zengővárkony, Pécsvárad en Hosszúhetény.). Fraaie bosgebieden met veel wild zoals edelhert, wild zwijn, das, ree en onder andere de in mei bloeiende wilde "Banater" pioenroos en de voorjaarsadonis (bloei in maart) op de hellingen van de Zengő.
Püspökszentlászló
[bewerken]- 44 Püspökszentlászló, 7694 Hosszúhetény (Püspökszentlászló is vanuit Hosszúhetény met de auto goed te bereiken via een grotendeels verharde weg: in het midden van Hosszúhetény bij de brug over de beek moet men naar rechts afslaan; het laatste stuk is half verhard. Ook enkele van de wandelpaden komen langs Püspökszentlászló .). Püspökszentlászló, wat administratief valt onder Hosszúhetény, is een klein wat hoger in de beboste heuvels gelegen dorp met slechts weinig vaste bewoners. De meeste huizen zijn in gebruik voor weekend- en vakantie-bewoning. Püspökszentlászló behoort niet geheel tot het besproken gebied, maar het is het een lokaal bekend gebied vanwege het arboretum en het voormalige klooster.
- 45 Voormalige abdij, Püspökszentlászló utca 32, 7694 Hosszúhetény. Er is een gedenkplaat voor de hier tijdens de Russische bezetting anderhalve week gevangen gehouden kardinaal József Mindszenty. Er worden rondleidingen (in het Hongaars) gehouden in het klooster.
- 46 Arboretum, Püspökszentlászló utca 32, 7694 Hosszúhetény. In het arboretum bij het voormalige klooster zijn verschillende fraaie oude bomen te zien. Na een periode van verwaarlozing wordt er nu weer onderhoud gepleegd en wordt ook het klooster weer goed onderhouden.
Doen
[bewerken]Vele van de hier genoemde activiteiten zouden met evenveel recht onder het kopje 4 Bekijken geplaatst kunnen worden.
- 1 Thermaalbad Bonyhád (Bonyhádi Termálfürdő), 7150 Bonyhád, Deák Ferenc utca 10/D (Ca. 10 km naar het oosten vlak voor Bonyhád rechts afslaan vanaf weg nr 6 richting benzinestation, en rechts aanhouden. Het bad ligt niet ver van de Aldi en de Lidl.), ☏ 36 20 409 6361, [email protected]. Het goed verzorgde thermaalbad van Bonyhád is vrij nieuw en heeft nog weinig begroeiing. Als bescherming tegen de felle zon zijn er zonneschermen gespannen.
Wandelsport
[bewerken]- 2 naar de Postehöhe boven het dorp: wandelen en mountainbike (Magas puszta, Postehé) (via de Trieb, Schlawaker Grund, Czehmans Grund, Link Hol, langs Hetényi Pincészet, of een holle wegen daartussen). De meeste van de holle wegen van Mecseknádasd leiden naar de "Magas puszta" of "Postehé" met een weids uitzicht tot Hidas, Bonyhád en Cikó. Hiervandaan zijn er wandel- en fietscrosspaden naar Óbanya/Altglashütte (naar het westen, volg de merktekens: rode streep) of naar Váralja (naar het noorden). Terug: afdalen naar het zuiden, de zwaartekracht volgen.
- 3 naar Jégerwirtshaus/Vadászcsárda (Mecseknádasd zuidelijk, van de weg 6, volg blauw vierkant aan het einde van de Alkotmány utca stroomopwaarts langs het beekje het bos in en langs de kloof omhoog, daarna de verharde bosbouwweg iets omhoog en dan de blauwe route volgen). Een spectaculaire wandeling langs een circa 25 m diepe kloof met daarin een klein beekje via de Kő Szakadás. Naar boven gaat het verder richting Jégerwirtshaus/Vadászcsárda (stempelpost van de blauwe lange-afstandsroute) en van daaruit kan men verder door de bossen wandelen naar Ófalu, Erdősmecske of Apátvarasd.
Overige sporten
[bewerken]- 4 Tennisveld (Teniszpálya), Rákóczi Ferenc utca. Tennisveld is per uur te huur. Ook voor tennislessen. Niet is duidelijk of het tennisveld nog in gebruik is. tegen vergoeding.
- 5 Pony rijden bij hotel/restaurant (Brauer Panzió, voormalig Aranypatkó), Mecseknádasd, Rékavölgyi út 28 (net buiten het dorp Mecseknádasd aan de weg richting Óbánya), ☏ 36 20 399 6875, [email protected]. Tevens eetgelegenheid. Familiebedrijf met nieuwe eigenaren. Er zijn momenteel alleen pony's. In de zomer en het najaar worden gratis te bezoeken activiteiten met muziek georganiseerd, meestal ook voor kinderen.
- 6 Visvijver bij Schloßberg (Schloßbergi Horgász tó), ☏ 36 30 474 1140, [email protected]. de visvijver ligt naast de Bagoly Csárda aan de voet van de Schloßberg
Wijnkelderbezoek
[bewerken]Het is mogelijk een bezoek te brengen aan de professionele wijnbedrijven (even afspreken), maar minstens even de moeite waard is het particuliere kelders te bezoeken tijdens een wandeling langs de kelderrijen. Vaak zijn na werktijd, na 4 uur, de hobby-wijnmakers bij kun kelder te vinden. Als men niet aan het werk is, heeft men meestal wel even tijd en zin in een gesprek ("diskerieren"). Advies: neem ook een hartig hapje mee.
Ieder maakt op eigen wijze wijn: wit, rood, rosé, schiller van druiven uit eigen wijngaard of in de omgeving gekocht. De wijn is jong en meestal (zeer) droog. Tot de witte wijnen behoort Ólaszrízling (Welschriesling), Rízlingszilváni (Müller Thürgau), Chardonnay, Szürkebarát (Pinot gris), Muskat Ottonel en Irsai Olivér, tot de rode Kékfrankos (Blaufränkisch), Blauburger, Portugieser (niet meer toegestane namen: Kékóportó of Óportó), Zweigelt, Merlot, Cabernet Sauvignon en Cabernet Franc. Bij de verschillende dorpsfeesten zijn enkele kelders speciaal geopend (nyílt pince).
- 7 Wijnbedrijf, pension, conferentieoord, eetgelegenheid "Indivinum. Hetényi János Pincészete" (Indivinum Rendezvényház - Hetényi János Pincészete), 7695 Mecseknádasd, Rékavölgyi út 17. (Wijn kopen kan na 3 uur zonder vooraanmelding), ☏ 36 72 463 618, fax: 36 72 463 618, [email protected]. 16:00-. Het Indivinum-wijnbedrijf is een van de drie professionele wijnbedrijven in Mecseknádasd. Naast gebottelde wijn zijn verschillende hapjes en maaltijden ter plaatse verkrijgbaar (graag vooraf navragen en aanmelden). Ook een fröccs-terrasz aanwezig (fröccs is wijn met sodawater, "Spritzer"). Er is tevens een conferentieoord en er zijn vakantieappartementen te huur. Verder zorgt het bedrijf voor de organisatie van culturele bijeenkomsten en wijnproeverijen. Buiten de zomermaanden is er maandelijks een concert door studenten van het conservatorium uit Pécs in een daarvoor ingerichte kelder. Hier spreekt men ook Engels.
- 8 Appartementen, wijnkelderbezoek en wijnproeverijen Arnold Vendégház (Krisztina Vendégház), Mecseknádasd, Rékavölgyi utca 22-24 (info: Mecseknádasd, Kossuth L. utca 23), ☏ 36 72 463 006, 36 30 959 3002, 36 30 348 2696, [email protected]. Enkele wijnhuisjes met wijnkelders zijn beschikbaar als appartement en vakantiehuisje. Tijdens het jaarlijkse feest in de Rékavölgyi utca in september is ook deze kelder geopend.
- 9 Garai wijnhuisje en kelders (Garai Pince), 7695 Mecseknádasd, Tríb, ☏ 36 20 945 4377. Dit is een van de kelders van Zoltán Garai. Zijn wijnen behoren tot de beste uit wijde omgeving, zowel wit, rosé als rood. Andere kelders bevinden zich in het Szekszárd wijngebied (Hegyhát bij Lajvér/Alsónyék). Wijnproeverijen, ook voor groepen tot ongeveer 30 personen kunnen hier gehouden worden, naar wens met een traditionele of andere maaltijd.
- 10 Lovagpince, zijweggetje halverwege de Tríb (bij Dózsa György utca naar boven naar Tríb), ☏ 3672671810, 36305913347, [email protected]. Kelder van wijnbroederschap
- 11 Wijnbedrijf en pension WCsP (Wekler Családi Pincészet (WCsP) Kft.), 7695 Mecseknádasd, Liszt Ferenc utca 20, ☏ 36 72 566 035, fax: 36 72 566 035, [email protected]. Een van de drie professionele wijnbedrijven in Mecseknádasd. Tevens vakantieappartementen te huur en organisatie van wijnproeverijen.
Evenementen
[bewerken]De jaarlijks terugkerende evenementen (gaan gewoonlijk gepaard met een traditionele maaltijd, soms vooraf te bestellen):
- 12 Altglashütte, Hutzelsonntag (Óbánya, Tüzeskerék-gurítás), 7695 Óbánya, Fő utca (Vooraan in Óbánya / Altglashütte). afhankelijk van het kerkelijk jaar omstreeks eind februari tot begin maart. Dorpsfeest, waarbij na zonsondergang een met brandend stro gevuld wiel in de eventuele sneeuw van de helling wordt afgerold. Na afloop is er vuurwerk. Ter plaatse is er warme drank en eten te koop op straat.
- 13 Landelijke wijnwedstrijd van de Duitse minderheid van Hongarije (Magyarországi Németek Országos Borversenye) (Mecseknádasd, sporthal naast de school), [email protected]. "Weinpremierung". Deze landelijke wijnwedstrijd is voor particuliere hobbyist-wijnmakers tot en met professionele wijnbedrijven. Afhankelijk van de datum van Pasen eind maart inleveren van twee flessen wijn per soort (800 Ft). Er zijn prijzen (brons, zilver en goud) voor de vele wijntypen, en speciale prijzen in de vorm van bokalen, beschikbaar gesteld door de wijnbroederschap, de gemeente en door anderen. Op 8 april 2017 was het de tiende maal, dat deze wedstrijd is georganiseerd. Begin april is de feestelijke bekendmaking van de uitslag. Er is een mogelijkheid voor maaltijd. Bal na. 1700 Ft.
- 14 Kretzl-Fest (met ook enkele open kelders), Mecseknádasd, Schlawaker Grund (Vanaf de kerk via József Attilla utca naar naar boven), ☏ 36 72 563 100. De middag en avond van de zaterdag dichtste bij 1 mei. Dorpsfeest op de zaterdagmiddag bij de 1ste mei met (volks-)muziek van de plaatselijke blaaskapellen en andere optredens in en om een grote tent. Het feest wordt geopend door de burgemeester. Er is een korte lezing (Hongaars) over de praktijk van de wijnbouw. De wijnen van de lokale prijswinnaars van de landelijke wijnwedstrijd in eind maart - begin april kunnen worden geprobeerd. Ook is er een traditionele maaltijd met pörkölt (goelasch) en gegrilde haantjes te verkrijgen. Zelf wat te eten en te drinken meenemen kan ook! Bal na. gift.
- 15 Czehmanns Grund Fest, open kelders, Mecseknádasd, Czehmanns Grund (Bij de Virág utca het zijdalletje in en links aanhouden.). Vindt plaats op een zaterdagmiddag en avond voorafgaand aan de 23ste augustus. Open kelders en wijnproeverij bij particulieren bij de wijnhuisjes op de helling naar boven. Je wijnglas meenemen, anders is er wel een te koop. Met muziek en een traditionele maaltijd (bij voorkeur vooraf aanmelden).
- 16 Wijnfeest van de Rékavölgyi utca, open kelders, Mecseknádasd, Rékavölgyi utca (Mecseknádasd, voor een maaltijd bij voorkeur vooraf aanmelden). zaterdag half november. Open kelders en wijnproeverij. Je wijnglas meenemen, anders is er wel een te koop. Grilltent in de straat. Er zijn ook streekspecialiteiten bij Hetényi Pincészet.
- 17 St. Nicolaas Trieb open kelders (Mikulás napi pincejárás, Tríb), Mecseknádasd, Trieb (via Dózsa György utca naar boven), [email protected]. Op de zaterdag dichtste bij 6 december. Open kelders en wijnproeverij. In de kelders is het warmer dan daarbuiten!
Kopen
[bewerken]- Betalen
- 1 Bank en pinautomaat (Mecsekvidéke Takarékszövetkezet), Rákóczi Ferenc utca 40, [email protected].
In Bonyhád, Pécsvárad en in Pécs zijn pinautomaten op veel plaatsen te vinden. Betalingen kunnen in winkels veelal met de pinkaart gedaan worden.
Voor eerste levensbehoeften zijn er in Mecseknádasd enkele zelfbedieningswinkels, zoals CBA tegenover het postkantoor, een COOP tegenover de pizzeria. Grote supermarkten (van Aldi, Spar, Lidl, Tesco, Penny, COOP e.a.) zijn in de nabij liggende middelgrote steden Bonyhád en Pécsvárad op ca. 10 km.
- Specialiteiten
- 1 Werkplaats van Antal Dechandt, beeldend kunstenaar, Mecseknádasd, Meszterségek udvara (vlak bij de "Bortrezor" en bij de kroeg/restaurant Tríb Étterem. Woonadres: Felszabadulás u. 32.). Beeldhouwwerken in steen en in hout, grafisch werk.
- Wijn van enkele professionele bedrijven en bij particulieren in Mecseknádasd, onder andere
- Wijnbedrijf van Zoltán Garai (Garai Pince), Mecseknádasd, Kossuth Lajos utca 20. Zoltán Garai was bij de in Mecseknádasd georganiseerde wijnwedstrijden (Magyarországi Németek Országos Borversenye) sinds vele jaren een van de meest succesvolle wijnmakers, eerst als hobby, sinds 2013 als beroepswijnmaker.
- Wijnbedrijf Hetényi Pincészet (Hetényi-Indivinum), Mecseknádasd, Rékavölgyi út 17. Wijnverkoop, wijnproverijen op afspraak. Gerookte forel vacuüm ingepakt. Fröccs-terrasz. 's Zomers eens in de maand een concert in de wijnkapel en in de weekenden op afspraak specialiteiten o.a. met forel. Plaats voor congressen. Kamers en appartementen. Sommige medewerkers spreken goed Engels of Duits.
- Wijnbedrijf van János Wekler (Wekler Családi Pincészet, WCsP), Mecseknádasd, Liszt Ferenc u. 22/a.
- of bij de vele particulieren.
- Aardewerk bij de verschillende pottenbakkers in Mecseknádasd en Óbánya:
- 2 werkplaats van Zsolt Gradwohl (Gradwohl Zsolt fazekas műhelye), Mecseknádasd, Kossuth Lajos utca 106, [email protected]. na afspraak.
- 3 werkplaats van Stefan Keszler (Keszler István fazekas műhelye), Óbánya, Fő utca 64/1., ☏ 36 72 463 076. na afspraak.
- 4 werkplaats van Cintia Teimel (Teimel Cintia fazekas műhelye), Óbánya, Fő út 64/1.; Mecseknádasd, Rékavölgyi u. 32., ☏ 36 30 356 2743, [email protected]. Sinds 2013 pottenbakster uit pottenbakkersgeslacht.
- 5 Fietsenwinkel in Mecseknádasd, Kossuth Lajos u.. Open op werkdagen en zaterdag. Winkel voor reparaties en verkoop van (elektrische) fietsen
- 6 Vatenmakerij en kuiperij van János Dékany (Dékany János Barrique), Kossuth Lajos u. 86., ☏ 36 20 927 9829, 36 72 463 504, [email protected]. Fabriek voor wijnvaten (verschillende typen, onder andere eiken "barrique"-vaten), kuipen, pálinkavaatjes.
Eten
[bewerken]Mecseknádasd
[bewerken]Twee eetgelegenheden in Mecseknádasd (Bagoly Csárda en La Piazza) behoren tot de tien beste eetgelegenheden in de provincie Baranya. In de omgeving van Mecseknádasd zijn, naast de al genoemde gelegenheden, nog verschillende andere mogelijkheden.
- 1 Bagoly Csárda-Panzió (Wegrestaurant en motel Bagoly), 6-os út 167. (400 m ten noordoosten van de stoplichten (richting Hidas)), ☏ 36 72 463 013, [email protected]. Motel en goed wegrestaurant met buitenterras. Gebruikelijke prijzen. Zeer ruime parkeergelegenheid.
- 2 Schlossberg Vendéglő (Restaurant Schlossberg), Jókai Mór utca 3-5. (op de hoek bij de bushalte en de stoplichten), ☏ 36 72 463 701, [email protected]. Na 11 uur geopend. Goed café-restaurant met grote porties. Omstreeks de middag ook 3 dagmenu's (menü). Met buitenterras en ruime parkeergelegenheid.
- 3 Grill büfé, Jókai Mór utca 8/A (bij de bushalte en de stoplichten), ☏ 36 70 213 7313. Café en eenvoudige eetgelegenheid met gegrild vis, vlees en worstsoorten. Ruime parkeergelegenheid.
- 4 Trieb café-restaurant, bierlokaal (Tríb Étterem és Söröző), Rákóczi Ferenc utca 1. (tegenover medisch centrum en bejaardentehuis.), ☏ 36 72 463 012, 36 72 463 301, 36 70 616 7479, fax: 36 72 463 334, [email protected]. Restaurant en kroeg met buitenterras.
- 5 Karl Micro Brewery, terras, dierentuintje (Karl Mikro Sörfőzde), H 7695 Mecseknádasd hrsz. 1135. (Tussen de slager en de dorpscafé ca. 30 m de holle weg volgen tot begin van de Nap utca, of bij de kerk langs de bakkerij naar boven het smalle gangetje "Ispotalyos köz" naar boven.), ☏ 36 30 779 7804, [email protected]. Onder andere op afspraak. Veel verschillende huisgemaakte speciale bieren (donker, licht, bok, tarwe ...).
- 6 Kávézó/bár Dorpscafé (Mecsek Presszó), Mecseknádasd, Rákóczi Ferenc utca (naast slagerij, tegenover politiekantoor). Eenvoudig en modern café. Kansspelen; tv staat in verband daarmee permanent aan.
- 7 Pizzeria "La Piazza", Mecseknádasd, Szabadság tér 2. (Op de hoek van het kerkplein, tegenover monument.), ☏ 36 72 671 228. Ca. 15:00 tot 22:00. Een zeer goedlopende pizzeria: goede kwaliteit en vriendelijke staf. Een tweede zaal wordt geopend wanneer er grotere groepen zijn of wanneer het erg druk is. Op feestdagen wel eens erg druk, waardoor reserveren op de piektijden wel eens nodig is. Achter kan men ook buiten op een terras zitten. Zandbak voor de kleinere kinderen. Parkeerplaatsen voor en achter.
- 8 Malom Kávézó, Mecseknádasd, Szabadság tér 7 (tegenover de pizzeria La Piazza). 10:00 tot 19:00 uur. Goed verzorgd, nieuw café met goede koffie en gebak
Kisújbánya
[bewerken]- 9 Klumpás Tanya (Klumpás eetgelegenheid), Hosszúhetény, Kisújbánya 9 (langs de verharde weg trapje op), ☏ 36 72 950 223, [email protected]. Café met ook zeer eenvoudige gerechten. Gastenverblijf voor 4 personen.
Ófalú
[bewerken]In Ófalú zijn twee dorpskroegen, die gewoonlijk pas 's middag geopend zijn. Ze zijn te vinden ongeveer tegenover de kerk.
Óbánya
[bewerken]In Óbanya (Altglashütte) is een restaurant (zie: pension Grünenwald) en een dorpskroeg vlak bij de kerk.
Geheel aan het eind van het dorp bij het voormalige zwembad kan men te drinken en te eten krijgen, onder andere uitstekend gebakken of gerookt forel uit de plaatselijke forelvijver.
Overnachten
[bewerken]In het kader van "falusi turizmus" kan men in Mecseknádasd, evenals in veel andere dorpen, op particuliere adressen overnachten (gewoonlijk met ontbijt). Vaak zijn er ook mogelijkheden voor andere maaltijden. Ook programma's worden op verzoek met u opgesteld. Voor een korter of langer verblijf is het meest geschikt een "appartman" en "vendégház" of "Gasthaus". Er is een systeem van zonnebloemen (3=eenvoudig tot 5=luxueus) om de mate van voorzieningen aan te geven. Wel graag van te voren reserveren.
Ook zijn enkele hotels en de twee grootste wijnbedrijven waar men kamers of appartementen kan huren. Ook groepsaccommodatie behoort daar tot de mogelijkheden.
Mecseknádasd
[bewerken]- 1 Amrein Vendégház, 7695 Mecseknádasd, Trib pincesor 56 (Adres eigenaar: Hidas, Erkel Ferenc utca 3.), ☏ 36 70 432 1411, [email protected].
- Gasthaus Arnold (Arnold vendégház), 7695 Mecseknádasd, Kossuth Lajos utca 23., ☏ 36 72 463 006, 36 30 9593 002, 36 30 348 2696, [email protected]. Eén of twee appartementen met wijnkelders. Voor locatie: zie "Wijnkelderbezoek en wijnproeverijen Arnold Vendégház".
- 2 Gasthaus Bechli (Bechli Vendégház), 7695 Mecseknádasd, Mecsek utca 9b (Vlak onder de Szt István Kápolna, Stefans Kapelle), ☏ 36 72 463 281, 36 70 225 2658, [email protected], [email protected] . Tijdig reserveren! Met appartementen met ontbijt in woonhuis. Groepsonderkomen boven de eetzaal. Zaal met mogelijkheden voor maaltijden tot ca. 60 personen.
- 3 Gasthaus Elisabeth (Erzsébet Vendégház), 7695 Mecseknádasd, Tríb (adres eigenaar: Mecseknádasd, Bercsényi utca 1/A), ☏ 36 30 526 4036, [email protected].
- 4 Gasthaus Hajdu (Hajdu vendégház), 7695 Mecseknádasd, Kossuth L. u. 118., ☏ 36 20 986 1545, 36 72 463 292 ('s avonds), [email protected].
- Gasthaus Keszler (Keszler Vendégház), 7695 Mecseknádasd, Felszabadulás utca 57, ☏ 36 72 463 317. Vlak bij de Keszler Racke-Mühle gelegen pension.
- 5 Keszler Racke-Mühle (Keszler Malom Vendégház), 7695 Mecseknádasd, Kossuth Lajos utca 86, ☏ 36 20 772 6180, 36 30 412 3850, [email protected]. Pension op het terrein van een voormalige, gedeeltelijk gerestaureerde watermolen.
- 6 Gasthaus Pataki (Pataki Vendégház), 7695 Mecseknádasd, Árpád utca 9, ☏ 36 72 463 363, 36 30 216 0143, [email protected]. Appartement ligt in de wijnkelderrij van de Trieb/Tríb. Wijnproeverij is ook mogelijk. Tot 4 personen.
- Gasthaus Piribauer (Piribauer Vendégház), 7695 Mecseknádasd, Felszabadulás utca 38/A, ☏ 36 20 828 9092, fax: 36 20 828 9092, [email protected].
- 7 Gasthaus Schlapp (Schlapp Vendégház), 7695 Mecseknádasd, Hegyaljac utca 32., ☏ 36 30 349 8506, [email protected].
- 8 Gasthaus Schum (Schum Vendégház), 7695 Mecseknádasd, Rákóczi Ferenc utca 65., ☏ 36 70 394 5101, 36 70 394 5102, [email protected]. wijnproeverijen ook mogelijk
- Gasthaus Sipos (Sipos Vendégház), 7695 Mecseknádasd, Felszabadulás u. 31., ☏ 36 72 463 409. Keuze uit allerlei programma's. Tot 4 personen, 2 kamers.
- 9 Paardrijhotel en restaurant Brauer Panzió (Brauer Panzió), 7695 Mecseknádasd, Rékavölgyi u. 28. (Aan de weg naar Óbánya net buiten Mecseknádasd), ☏ 36 20 983 0077, 36 72 563 023, [email protected]. Rustig gelegen aan de weg naar Óbanya. Mogelijkheid tot ponyrijden.
- Motel en restaurant Bagoly Csárda (Bagoly Csárda-Panzió), 7695 Mecseknádasd, (Aan de weg 6 net buiten het dorp), ☏ 36 72 463 013, [email protected]. Motel en restaurant met goede maaltijden. Geschikte plaats voor trouwerijen (meestal zaterdags). Er is een grote parkeerplaats, ook voor vrachtwagens.
- Wanderstiefel-toeristenhuis & kinder- en jeugdkampen (Bakancsos Ház - gyermek és ifjúsági tábor), 7695 Mecseknádasd, Liszt Ferenc utca 75/3. (naast de school, vlak bij het bisschoppelijk paleis), ☏ 36 72 563 100, 36 30 591 3405, fax: 36 72 463 047, [email protected], [email protected] . Vooral voor groepen, ook kleine groepen.
Vadászcsárda bij Mecseknádasd
[bewerken]Vadászcsárda (Jégerwirtshaus) is een verlaten, voormalig dorp met hoogstens een tiental tot recreatiewoningen omgebouwde huizen. Het ligt ongeveer 3 km van de hoofdweg 6 in een bosgebied. Bij km-paal 171 vanaf de weg 6 afslaan naar het zuiden, de smalle asfaltweg volgen en onmiddellijk na de slagboom direct naar rechts de halfverharde weg het bos in, parallel aan de vrijwel dichtgegroeide, oude weg naar Erdősmecske (Metschge) en Apástvarasd (Warasch). Na ongeveer een km door het bos slingeren komt men in Vadászcsárda. De weg vormt een gemeentegrens: administratief valt recht van de weg onder de gemeente Apátvarasd, en links van de weg onder de gemeente Erdősmecske;
- 10 Vakantiehuis Csárda, Apátvarasd kültelek 3 - Vadászcsárda, ☏ 31 50 525 3330, 31 653 784 646 (mobiel). Vakantiehuis met plaats voor 3-4 personen in rustige, bosrijke omgeving met veel wild.
- 11 Försterhaus Csillag (Csillag Erdészház), Apátvarasd kültelek 4 - Vadászcsárda, ☏ 36 72 463 029, [email protected]. Voormalig boswachtershuis in rustige, bosrijke omgeving met veel wild.
- 12 Gasthaus Zsók (Zsók Vendégház, Vadászcsárda, Mecseki tanya), Erdősmecske - Vadászcsárda (na de slagboom over de half verharde weg vlak voor het dorpje (links aanhoudend) rechtuit naar het eerste huis), ☏ 36 20 938 6296, 36 74 451 399, fax: 36 74 451 399, [email protected]. Het huis ligt in de bosrand en heeft een grote tuin met zwembad. De eigenaar woont in Bonyhád.
Óbánya
[bewerken]- 13 pension en restaurant Grünenwald (Zölderdő Panzió Vendéglő & fogadó), 7695 Óbánya, Fő utca 2/A, ☏ 36 72 463 354, 36 20 373 2522, fax: 36 72 563 003.
- 14 Gasthaus Pisztrángos (Pisztrángos Vendégház), Óbánya, Fő utca 47., ☏ 36 30 965 7176, 36 72 463 214, [email protected].
- 15 Ferienhaus Horváth (Horváth Vendégház), 7695 Óbánya, Fő utca 80., ☏ 36 72 463 107, 36 30 597 1630, [email protected].
Ófalu
[bewerken]- 16 Meszesvölgy Vendégház Ófalu, 7696 Ófalu, Meszesvölgy utca 16 (laatste straat in Ófalu). 1 maart tot 9 oktober ca 5000 Ft/persoon/nacht.
- 17 Mészkemence Vendégház, 7723 Erdősmecske, Rét út 8 (Valt officieel onder Erdősmecske, maar ook bereikbaarheid via Jégercsárda door het bos over de asfalt bosbouwweg of vanuit Ófalu door de Meszesvölgy utca en dan over onverharde weg door natuurgebied), ☏ 36 72 563 037. Gasthuis voor overnachtingen en restaurant (op afspraak). Het gasthuis is genoemd naar het op ca. 30 m gelegen voormalige kalkoven. ca. 6500 Ft/pers/nacht met ontbijt.
Camping
[bewerken]De plaatselijke campings in Mecseknádasd en in Óbánya zijn gesloten. De dichtstbijzijnde camping ligt vlak bij Magyaregregy, bereikbaar over een betrekkelijk vlakke weg naar het oosten via Bonyhád en Szászvár, of naar het westen over de zeer fraaie weg door de heuvels via Hosszúhetény en Zobákpuszta.
- 18 Camping Máré Vára, 7332 Magyaregregy, Várvölgyi ut 2 (De camping (met Nederlandse eigenaren) is te vinden vlak ten zuiden van Magyaregregy aan het begin van de weg naar de Máré Vára tegenover het zwembad, ca 30 - 35 km vanaf Mecseknádasd), ☏ 36 72 420 126, 36 30 4943 587 (mobiel), fax: 36 72 420 126, [email protected]. De camping is ruim opgezet met 36 plaatsen, en ligt in een bosrijk heuvelgebied met enkele langafstandswandelpaden. In de buurt ligt een burchtruïne: de Máré Vára.
Gezondheid
[bewerken]In de bossen met ondergroei, in hoog gras en op wildwissels moet men verdacht zijn op het oplopen van teken. Het beste is de teken dezelfde dag te verwijderen met een pincet, anders met een nagel, daarna ontsmetten. Licht gekleurde kleding helpt de teken snel te zien. Noteer de plek en de datum van de tekenbeet. Bij het verschijnen van een (vage) ring zeker een arts raadplegen voor mogelijk een antibiotica-kuur tegen lymeziekte = borreliose.
De bosarbeiders laten zich meestal ook inenten tegen de ook door teken overgebrachte FSME met immunoglobuline.
- Huisartsenpraktijk (Körzeti orvosi rendelő Famidoktor Bt.), 7695 Mecseknádasd, Rákóczi Ferenc utca 2 (In 2014 verhuisd naar achter het ouderen-zorgcentrum.), ☏ 36 72 563 011, 36 72 563 010.
- Apotheek (Skóciai Szent Margit Gyógyszertár), 7695 Mecseknádasd, Rákóczi Ferenc u. 39 (scheef tegenover de bank), ☏ 36 72 463 011.
- tandarts dr. Gétzi Adrienn (Fogorvos Gétzi Adrienn dr.), 7695 Mecseknádasd, Szabadság tér 5. (achter het monument voor de gevallenen naast de COOP), ☏ 36 20 945 5041, [email protected], [email protected] . Ma, Wo, Vr; 16:00-19:00. De tandarts is enkele middagen in de week aanwezig. Men kan zonder afspraak gaan.
Contact
[bewerken]- 2 Gemeentehuis van Mecseknádasd (Mecseknádasdi Polgármesteri hivatal), Felszabadulás utca 2/1, ☏ 36 72 563 100, fax: 36 72 463 047, [email protected].
Rondom
[bewerken]Verder weg vanaf Mecseknádasd liggen de hoofdsteden Pécs van comitaat Baranya en Szekszárd van comitaat Tolna. De kleine steden Pécsvárad en Bonyhád liggen op ongeveer 10 km van Mecseknádasd. Naast de grotere steden zijn er enkele bezienswaardige dorpen.
In comitaat Baranya:
- Pécs (Fünfkirchen) is een twee millennia oude stad met ca 150.000 inwoners. De stad ligt ongeveer 28 km naar het westen. Het is het culturele centrum van zuidwestelijk Hongarije, aan de voet van het bosrijke Mecsekgebergte. In 2010 was Pécs een van de culturele hoofdsteden van Europa.
Er is een fraaie, gezellige binnenstad met onder andere veel musea.
Bij de Zsolnay porseleinfabriek vindt men het "Zsolnay Negyed" (Zsolnay kwartier), met musea, een restaurant, enkele kleine specialiteiten-winkeltjes. Regelmatig zijn er activiteiten.
Verder is er in het centrum een schouwburg, en aan de oostrand van de stad een cultureel centrum, genoemd naar Kodály.
De stad is zeker meerdere dagbezoeken waard, evenals de bosrijke omgeving. - Pécsvárad (Petschwar) ligt dicht bij aan de hoofdweg 6. Het is een stadje vrijwel zonder hoogbouw, met een kloosterkasteel. Achter de stad op de helling van de Zengő zijn gemarkeerde bospaden, waarlangs de Banater pioenroos en nog meer floristische bijzonderheden te vinden zijn.
Bij Zengővárkony en Pécsvárad liggen tegen de flanken van de heuvels enkele eeuwenoude kastanjebossen, waar ondanks de ziekte van de bomen jaarlijks een behoorlijke opbrengst leveren. - Zengővárkony (Warkom) ligt dicht bij Pécsvárad. Het is een vrijwel geheel Hongaars dorp, dat enkele musea en monumenten rijk is, zoals een stromuseum en een eiermuseum.
Aan de binnenweg tussen Zengővárkony en Pécsvárad is een monument te vinden voor Pál Rockenbauer, de naamgever van de Rockenbauer Pál Déldunántuli Kéktura. - Erdősmecske (Metschke) is een klein, in een diep dal liggend dorp nabij een groot bosgebied. Het dorp is naast de katholieke ook nog een (nauwelijks gebruikte) Servische kerk rijk. De Servische begraafplaats ligt boven aan de heuvel tussen begroeiing op ruime afstand van het dorp.
- Feked ligt nog iets verder vanaf Pécsvárad richting Mohács. Feked is een zeer fraai dorpje met veel, met oog voor detail gerestaureerde Schwabische (boeren)woningen. Veel van de huizen hebben geen oorspronkelijke bewoners meer, maar worden gebruikt voor het toerisme.
Elk jaar is er een Stifolder Fesztivál, waarbij men onder andere tientallen soorten szalámi kan proeven. De naam "Stifolder" komt waarschijnlijk van "Stift Fulda", het herkomstgebied van de voorouders van de inwoners van Feked.
In comitaat Tolna:
- Szekszárd is een wat kleinere, oude stad met een fraai centrum. Het ligt ongeveer 25 km naar het noord-oosten aan de rand van een heuvelgebied (met veel wijnbouw) en de vlakte van de Donau.
Szekszárd is het centrum van één van de beste wijngebieden van Hongarije (Szekszárdi borvidék). Elk jaar vindt hier een groot wijnfeest plaats met de zeer goede, voornamelijk rode, wijnen (onder andere Szekszárdi Bikavér en Kadarka naast de meer bekende druivenrassen). De stad en de wijnkelders in de omgeving zijn zeker een dagbezoek waard. - Bonyhád (Bonnhard) is een kleinere industriestad op ca 10 km afstand van Mecseknádasd. Bonyhád was tot de jaren tachtig bekend vanwege de schoenindustrie. Er zijn veel winkels, enkele grote supermarkten (Tesco, Aldi, Lidl, Spar, Penny Market) met ruime parkeerplaats. Op dinsdag- en op vrijdagochtend is er een "weekmarkt" met veel particulieren en kleine kwekers uit de omgeving. Naast de kleding, sportschoenen en keukengerei worden er plaatselijk producten verkocht zoals, afhankelijk van het seizoen, honing, verse groente en fruit, gedroogde en gemalen paprika.
Aan de rand van de markt staat een gedeeltelijk gerestaureerde grote synagoge.
Aan de rand van de stad aan de weg 6 is er een vrij nieuw thermaalbad. - Kakasd ligt tussen Bonyhád en Szekszárd.
Het dorpshuis voor de verschillende minderheden in het dorp is architectonisch zeer de moeite waard, met delen elk in een eigen stijl.