Yuornis
| Yuornis Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Laat-Krijt | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||
| |||||||||
| Geslacht | |||||||||
| Yuornis Xu et al., 2021 | |||||||||
| Typesoort | |||||||||
| Yuornis junchangi | |||||||||
| |||||||||
Yuornis is een geslacht van uitgestorven vogels uit het Laat-Krijt van het huidige China, behorende tot de Enantiornithes.
In 2021 werd de typesoort Yuornis junchangi benoemd en beschreven door Li Xu, Eric Buffetaut, Jingmai Kathleen O’Connor, Zhang Xingliao, Jia Songhai, Zhang Jiming, Chang Huali en Tong Haiyan.
Het holotype L08-7-3 is in de provincie Henan gevonden in een laag van de Qiupaformatie die dateert uit het Maastrichtien. Het bestaat uit een vrij compleet skelet. Terwijl China veel uitstekend gepreserveerde vogelfossielen heeft opgeleverd uit het Vroeg-Krijt, zijn zulke vondsten uit het Laat-Krijt zeer uitzonderlijk.
Yuornis verschilt van bijna alle andere bekende vogels uit het Laat-Krijt door het bezit van een opperarmbeen met een lange en smalle deltopectorale kam. De kam beslaat een derde van de schachtlengte. Het opperarmbeen lijkt wel op die van de Franse Martinavis uit het Laat-Krijt, diens holotype ACAP-M 1957, maar heeft geen goed ontwikkelde bult voor de pees van de buigende spieren. Yuornis heeft net als Gobipteryx tandeloze kaken maar verschilt ervan door een lagere kop en een beter ontwikkelde opgaande tak van het bovenkaaksbeen.
Yuornis toont een convergente evolutie met de Neornithes die tot 2021 nog niet van de Enantiornithes bekend was: de fenestra antorbitalis vloeit met de oogkas samen en het postorbitale is geheel gereduceerd zodat één groot zijvenster ontstaat in de achterste zijkant van de schedel.
Yuornis werd in 2021 in de Enantiornithes geplaatst als zustersoort van Gobipteryx. De beschrijvers waarschuwden echter dat dit resultaat veroorzaakt werd door het gedeelde kenmerk van de tandeloze kaken. Aangezien de Enantiornithes van het Laat-Krijt slecht bekend zijn, is het waarschijnlijk dat toekomstige vondsten een andere stamboom zullen opleveren.
In 2024 werd Navaornis benoemd, die ook tandeloos is en uit het Laat-Krijt komt. Dit geslacht wordt in dezelfde groep geplaatst als Yuornis en Gobipteryx.[1]
Bronnen
- Xu L., Buffetaut E., O'Connor J., Zhang X., Jia S., Zhang J., Chang H. & Tong H. 2021. "A new, remarkably preserved, enantiornithine bird from the Upper Cretaceous Qiupa Formation of Henan (central China) and convergent evolution between enantiornithines and modern birds". Geological Magazine