Naar inhoud springen

Yam

Beluister (info)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Twee varianten van Yam, afkomstig uit de Japanse landbouw-encyclopedie Sekei Zusetsu (1804)

Yam of napi is een eetbare wortelknol,van een lid van het geslacht Dioscorea.

De yamswortel is een zeer oude cultuurplant, die in Azië al rond 3000 v.Chr. werd verbouwd. Hij staat in Azië bekend als Chinese yam en in Japan als nagaimo. Hij is in Afrika vandaag de dag nog steeds een belangrijk voedingsmiddel. De domesticatie van de yam verliep op de continenten parallel.

De knollen zijn zeer variabel in vorm. Ze kunnen rond, langwerpig of vertakt zijn. Het gewicht van een uitgegroeide knol kan 1 kg tot meer dan 50 kg zijn. De binnenkant kan wit, geel of roze gekleurd zijn.

De yam is in de tropen als basisvoedsel net zo belangrijk als de aardappel in de gematigde streken. De knollen worden meestal tien tot twaalf maanden na aanplanting geoogst. De knollen kunnen tot zes maanden bewaard worden in temperaturen tot 25 °C. Ze kunnen worden gekookt, gebakken of gefrituurd. Verder kunnen de knollen tot meel, chips en deeg worden verwerkt. In Afrika wordt uit het meel met water een brijachtige massa (fufu) gemaakt.

Ongeveer zestig soorten leveren eetbare knollen. Sommige soorten bevatten het giftige alkaloïde dioscorine dat echter bij het koken afgebroken wordt. De meeste soorten hebben een zetmeelgehalte van rond de 25%. Rond 95% van de wereldproductie komt uit Afrika. Nigeria is de belangrijkste producent.

Wereldwijde productie

[bewerken | brontekst bewerken]
Topproducenten van yam 2018[1]
Land Productie (ton)
Vlag van Nigeria Nigeria 47.532.615
Vlag van Ghana Ghana 7.858.209
Vlag van Ivoorkust Ivoorkust 7.252.570
Vlag van Benin Benin 2.944.944
Vlag van Togo Togo 858.783
Vlag van Kameroen Kameroen 674.776
Vlag van Centraal-Afrikaanse Republiek Centraal-Afrikaanse Republiek 513.489
Vlag van Tsjaad Tsjaad 484.700
Vlag van Haïti Haïti 423.545
Vlag van Colombia Colombia 419.267