Wikipedia:Redirect
Een redirect (of automatische doorverwijzing) op Wikipedia is een onmiddellijke en automatische doorverwijzing naar een bepaalde pagina. Hieronder lees je waarom en hoe een redirectpagina gebruikt wordt.
- Als je bijvoorbeeld WP:R intikt of erop klikt, dan krijg je automatisch deze pagina (Wikipedia:Redirect).
- Een redirect naar een sjabloon zorgt ervoor dat je ook de naam van de redirect kan gebruiken om dat sjabloon in te voegen.
- NB: Een redirect naar een andere categorie is niet bruikbaar.
Syntax
De syntax van een redirectpagina is heel eenvoudig:
#DOORVERWIJZING [[paginanaam]]
Doorverwijzen naar een kopje in het artikel doe je als volgt:
#DOORVERWIJZING [[paginanaam#naam van het kopje]]
Dit heeft als effect dat de betreffende pagina op het scherm getoond wordt vanaf het kopje dat is opgegeven. De naam van het kopje is hoofdlettergevoelig. Als de naam van het kopje niet klopt, dan wordt de betreffende pagina gewoon vanaf het begin getoond.
In plaats van het sleutelwoord #DOORVERWIJZING
kan ook het sleutelwoord #REDIRECT
gebruikt worden. Automatisch door MediaWiki aangemaakte redirects, zoals bij het verplaatsen van een pagina, krijgen #DOORVERWIJZING
.
Gebruik van een redirect
Op een doorverwijspagina kan/moet de gebruiker een keuze maken. Bij een redirectpagina is dit niet het geval. Een redirect verwijst rechtstreeks naar één bepaalde pagina. Een redirectpagina kan worden gebruikt voor:
Gewone redirect
- Een volledig synoniem begrip
- eisprong naar ovulatie
- Extra zoekingang
- Het meisje met de groene ogen naar Sharbat Gula
- Verwante betekenis
- Landverrader naar Landverraad
- Nederlandse vertaling
- United States naar Verenigde Staten
- Afkorting naar volledige naam
- WTC naar World Trade Center
- Hulp bij navigatie
- Belgie naar België
- Ijsselmeer naar IJsselmeer
- Voor de hand liggende spel- en typefouten
- Gengis Khan naar Dzjengis Khan
- Air Lingus naar Aer Lingus
- Alternatieve spelling
- Corinthe naar Korinthe
- Verouderde transcriptie
- Ivan Konjev naar Ivan Konev
- Onduidelijkheid over het gebruik van hoofdletters, vaak bij Engelstalige film- of muziektitels
- Master Of Puppets naar Master of Puppets
- Lidwoorden
- Beatles naar The Beatles
- Twee (meestal tegengestelde) begrippen op een enkel artikel
- Bakboord naar Bakboord en stuurboord
- Een achternaam, wanneer er niet meerdere personen met dezelfde achternaam zijn.
Niet al deze mogelijkheden van een redirect worden door alle Wikipedianen evenzeer gewaardeerd. Vooral bij de type- en spelfouten kun je wel aan de gang blijven om redirectpagina's aan te maken.
Verwijst een redirect naar een lemma met een heel andere titel, dan kan het zinvol zijn de alternatieve naam in de inleiding te vermelden, zo nodig vet. Zo'n lemma begint dan met:
- Ovulatie of eisprong (...)
of met:
- Geëxpandeerd polystyreen, in de volksmond piepschuim, (...)
Hierdoor wordt vermeden dat de bezoeker denkt dat hij door de redirect verkeerd terecht is gekomen.
Ongelijke redirect
Naast een "gewone", synoniem-naar-synoniem doorverwijzing – hierboven behandeld – is ook een zogenaamde ongelijke redirect mogelijk. In dit geval is de naam van een redirectpagina niet (min of meer) synoniem met het artikel waarnaar wordt verwezen. Hier kunnen allerlei redenen voor zijn, zoals:
- Een redirect die verwijst naar een kopje in het artikel; de redirect fungeert dus als extra zoekingang.
- Een artikel behandelt jongensnamen en meisjesnamen die van dezelfde stam worden herleid.
- Voorbeeld: Als de jongensnaam Jakob en de meisjesnaam Jacoba in hetzelfde artikel worden behandeld, dan is een redirect nodig om beide namen als zoekingang te definiëren.
- Een begrip hangt samen met een ander begrip dat in een artikel wordt beschreven.
- Voorbeeld: het artikel wespennest bestaat (nog) niet. Wel wordt in het lemma wespen iets geschreven over een wespennest. Middels een redirectpagina wordt het trefwoord "wespennest" doorverwezen naar het lemma wespen.
- Nog een voorbeeld: Wie iets meer over wespennesten wil lezen, zou naar Wespen kunnen gaan, maar dat artikel gaat niet specifiek over wespennesten.
- Een ontbrekend artikel wordt summier beschreven in een ander artikel; een redirect verwijst (voorlopig) naar dat andere artikel, voor zolang als het duurt!
Zodra je een onderwerp wilt gaan beschrijven dat een ongelijke redirect is naar een ander onderwerp, kan de ongelijke redirect verbroken worden. Het langdurig bestaan van een ongelijke redirect moet altijd kritisch worden bezien. Is het wel de bedoeling? In veel gevallen is het een tijdelijke stoplap voor het gemak van de encyclopedielezer, die de structuur van Wikipedia verslechtert. Het is beter een kort artikel over Twickenham te maken en daarin naar Londen te verwijzen.
Redirect naar een kopje
Onder het kopje "Syntax" wordt verteld hoe een redirectpagina kan verwijzen naar een bepaald kopje in een artikel. Dit is een bijzonder geval van een "ongelijke" redirect.
Als de naam van het betreffende kopje wordt veranderd, dan moet ook de redirectpagina worden aangepast. Interne links naar de redirectpagina hoef je gelukkig niet aan te passen. Dit is in overeenstemming met een modulaire opbouw. Hieruit blijkt dat het per se niet de bedoeling is om de redirect ertussenuit te halen. Zo'n "reparatie" is contraproductief: bij een wijziging van het betreffende kopje moeten alle links worden aangepast, en het kan lastig zijn om al die links te vinden.
Het voorbeeld van een wespennest maakt duidelijk dat een redirect naar een kopje heel zinvol kan zijn. Het trefwoord "wespennest" geeft een extra zoekingang naar informatie die in wikipedia aanwezig is. Dit onderwerp is gewoon op zijn plaats in het lemma "wespen".
Dubbele redirect
Een dubbele redirect houdt in dat een redirect(pagina) verwijst naar een andere redirect(pagina). Dit is niet wenselijk en moet snel worden gerepareerd. Dat is heel eenvoudig: de tussenliggende redirectpagina moet worden overgeslagen. De dubbele redirect wordt als het ware kortgesloten.
Een dubbele redirect kan gemakkelijk ontstaan bij het wijzigen van een titel (zie het volgende kopje). De knop "Links naar deze pagina" (vanaf een lemma met tekst) geeft een overzicht van pagina's die naar het lemma verwijzen; in dit overzicht staan ook de redirects (eenmaal ingesprongen), dubbele redirects (tweemaal ingesprongen), en andere meervoudige redirects. Op deze manier kun je vaststellen welke redirects moeten worden "kortgesloten".
Als een lemma het doel is van heel veel doorverwijzingen, dan is het handiger om in het zoekveld de oude titel te selecteren en daarna pas te kiezen voor de knop "Links naar deze pagina". Elke redirect die naar de oude naam verwijst is een dubbele redirect.
Er zijn ook bot-programma's die een dubbele redirect kunnen opsporen.
Gebroken redirect
Een gebroken redirect is een redirect(pagina) die verwijst naar een niet-bestaande pagina. Een gebroken redirect kan het gevolg zijn van het verwijderen van een pagina waarheen de redirect verwees, of een redirect die verkeerd aangemaakt is.
Gebroken redirects kunnen gerepareerd worden door ze naar een zinnige andere pagina te laten verwijzen, of direct verwijderd worden omdat ze nergens meer toe dienen.
Titel wijzigen
Als de titel van een artikel wordt gewijzigd, dan wordt automatisch een redirect gemaakt van de oude naar de nieuwe titel. Hierdoor blijven bestaande links intact (hoewel er dubbele redirects kunnen ontstaan).
In het algemeen is het niet mogelijk om de titel van een artikel te veranderen als de (beoogde) nieuwe titel al bestaat. Een uitzondering is als de reeds bestaande titel een redirect is naar het artikel waarvan de naam veranderd wordt. Bovendien mag in dit geval het artikel geen wijzigingsgeschiedenis hebben.
Naam van een redirectpagina
De naamgeving van een redirectpagina is afhankelijk van het beoogde doel. Hierbij maakt het verschil of het gaat om een "gewone" redirect of een "ongelijke" redirect. (Zie hierboven.)
Een gewone redirectpagina is vaak een extra ingang voor een zoekterm die een (be)zoeker intikt in het zoekveld van wikipedia of van een externe zoekmachine. In dat geval moet de naam simpel zijn. Een redirect met als naam Dennenweg (winkelstraat in Den Haag) is niet handig om in te tikken.
Een bezoeker kan ook op een redirect komen door een link op een andere pagina te volgen; in dat geval is het vaak (maar niet altijd) beter om de link te veranderen.
Categorie
Over het algemeen wordt een redirect niet in een categorie ingedeeld. Soms is dit juist wél de bedoeling. De naam van een redirect-pagina verschijnt groen in het overzicht van artikelen in een categorie. Spaarzaam gebruiken s.v.p.
Bijvoorbeeld het artikel houtgravure past niet in de categorie Historisch ambacht. Met een redirect van "houtgraveur" naar "houtgravure" wordt het gewenste effect bereikt:
#DOORVERWIJZING [[Houtgravure]]
[[Categorie:Historisch ambacht]]
Nog een voorbeeld: In het artikel Jakob wordt zowel de jongensnaam Jacob als de meisjesnaam Jacoba behandeld. Bij het trefwoord Jacoba wordt de volgende redirectpagina gedefinieerd:
#DOORVERWIJZING [[Jakob]]
[[Categorie:Meisjesnaam]]
Als tijdens een oorlog schepen op de vijand worden buitgemaakt, dan is het niet ongebruikelijk dat hetzelfde schip onder een andere naam opnieuw worden ingezet en deelneemt aan de strijd. In zo'n geval is het inderdaad zinvol om categorieën toe te voegen bij de redirect van de nieuwe naar de oude naam van het schip.
In de praktijk is het doorgaans snel duidelijk waaróm zo'n groene link in een categorie is opgenomen.
Verwijderen
Indien er geen enkele relatie is tussen de redirect en het artikel waar naar verwezen wordt, zoals wanneer "onafhankelijkheid" verwijst naar "pizza", dan kan de redirect als onzin verwijderd worden via de procedure voor onmiddellijke verwijdering. Indien de redirectpagina "in de weg zit" bij het verplaatsen van een artikel, dan kan een moderator deze op verzoek verwijderen. Ook gebroken redirects kunnen direct verwijderd worden.
- Let op: Redirects met de geschiedenis van materiaal dat nog in de encyclopedie staat, mogen in geen geval verwijderd worden zonder dat eerst aan de bepalingen van Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen is voldaan.
Door andere factoren is het in principe ongebruikelijk redirects te verwijderen, hoewel er weinig consensus is over waar precies de grens van het aanvaardbare ligt: bij verplaatsing moeten alle dubbele redirects aangepast worden. Bovendien kunnen verkeerd gespelde redirects taal- en spelfouten verdoezelen.
- Ook in een bewerkingssamenvatting, in een bladwijzer of op een externe website kan naar een redirect verwezen zijn, dat zie je op geen enkele lijst terug.
- Het behoud van redirects voorkomt onnodige rode links en duplicaatartikelen.
- Ook onzinnige typefouten en verkeerde namen kunnen door bezoekers gebruikt worden als zoekterm; het bestaan van de redirect bewijst dat íemand het ooit op deze manier heeft gespeld.
- Een redirect doet over het algemeen weinig kwaad, en kan in bepaalde gevallen toch nuttig zijn.
- Het verwijderen van een bepaalde redirect is volgens sommigen de moeite van het nomineren en de enorme discussie die er dan vaak op volgt niet waard.
Wanneer van een sjabloon de naam om uniformiteitsredenen wordt veranderd, en alle inkomende links zijn aangepast, dan is de inhoud zinloos. Op sjablonen zelf wordt door lezers niet gezocht, dus zoekgemak wordt niet gediend. Dan kan de redirect worden opgeruimd (nuweg).
Cross-namespace redirects
Zogenaamde cross-namespace redirects zijn redirects die van de ene naar de andere naamruimte (namespace) doorverwijzen. Deze worden over het algemeen afgeraden (vooral als ze van de artikelnaamruimte naar de projectnaamruimte verwijzen) omdat ze zichtbaar zijn in zoekresultaten voor een bepaalde naamruimte terwijl het doel van de redirect in een andere naamruimte staat, omdat de lezer van de encyclopedie alleen de encyclopedie wil zien en niet per ongeluk naar de projectnaamruimte doorverwezen moet worden, en omdat zogenaamde mirrors vaak alleen de hoofdnaamruimte overnemen, waardoor er daar dus dode redirects ontstaan.
Redirects naar zusterprojecten
Hoewel het mogelijk is om redirects aan te leggen naar andere projecten zoals Wikisource of een anderstalige Wikipedia, zorgen deze niet voor een automatische doorverwijzing. Bij het bezoeken van de redirect, wordt de redirect zelf getoond en moet de bezoeker nog een keer klikken om op de betreffende pagina van dat andere project uit te komen.
Tevens worden indirecte redirects als fout gezien door de MediaWiki-software.[bron?] Om die reden wordt er gebruikgemaakt van {{Softredirect}} om een indirecte redirect te maken naar een ander project.
In de meeste gevallen zijn indirecte redirects ongewenst omdat ze doorverwijzen naar een ander project, terwijl we op de Nederlandstalige Wikipedia daarover een artikel zouden willen. Waar indirecte redirects wel gewoon zijn toegestaan, zijn de gebruikersnaamruimtes van gebruikers.
Link naar redirect (wel/niet) repareren
Sommige mensen komen bij het vinden van een link naar een redirect in de verleiding om de link te "repareren" zodat hij rechtstreeks verwijst naar het doel van de redirect. Er zijn slechts drie gevallen waarbij het repareren wenselijk is:
- wanneer de link verkeerd is (bijvoorbeeld als de link naar een spellingsfout leidt of als de hint die je ziet als je met de muis over de link gaat misleidend is);
- wanneer de redirect naar een andere redirect wijst (een zogenaamde dubbele redirect);
- wanneer de redirectlink op sjablonen wordt gebruikt (zie de laatste alinea van dit kopje).
Afgezien van bovenstaande redenen is het niet nodig om de link aan te passen. De link zou bijvoorbeeld opzettelijk naar een redirect kunnen leiden omdat er later een artikel voor in de plaats kan komen (een zogenoemde "scheve" of "ongelijke" redirect), of er kan naar kop in een artikel gelinkt worden, of voor de linkcontrole op hoofdbetekenisconstructies. Bij het schrijven van nieuwe tekst kan er uiteraard wel direct naar de betreffende pagina worden verwezen, tenzij er een reden is om wel te linken naar een redirect.
Er is absoluut nooit een noodzaak om een bewerking te maken om een [[redirect]] te vervangen door [[doel|redirect]]. Het is niet nodig om de redirect te vervangen door een directe link met exact dezelfde beschrijving als de titel van de redirect.
Sommige gebruikers hebben de verkeerde indruk dat het repareren van redirects de capaciteit van de Wikipedia-servers verbetert. Niets is minder waar, want het bewerken van pagina's kost veel meer capaciteit dan het aanklikken van een redirect. Het is sowieso af te raden om je zorgen te maken over de prestaties van de servers (zie WP:PERF op de Engelstalige Wikipedia voor wat de systeemontwikkelaars over dit onderwerp te zeggen hebben).
Ook vervuilen deze bewerkingen de volglijsten en de artikelgeschiedenissen terwijl ze niets repareren, want er is immers niets kapot.
Eén uitzondering waar het wel beter is om een redirect te vervangen door een link, is in een seriesjabloon, die je vaak onderaan artikelen vindt (bijvoorbeeld {{Navigatie presidenten Verenigde Staten}} onderaan George W. Bush). Linkt een pagina via een redirect naar zichzelf, dan ziet dat er op de pagina uit als een gewone link (wat enigszins verwarrend is), maar als een pagina direct naar zichzelf linkt, dan wordt de link vetgedrukt en niet als link getoond,[1] en daardoor is het makkelijker om door een reeks van artikelen te navigeren.
Redirects zichtbaar maken in de tekst
Om redirects zichtbaar te maken in de tekst en zo bijvoorbeeld makkelijker eventuele spelfouten of dubbele redirects te kunnen opsporen, kun je de volgende tekst in je common.css zetten om redirects een ander kleurtje te geven:
/* Redirects in afwijkende kleur */
.mw-redirect { color:orange; }
.mw-redirect:visited { color:red; }
In dit geval worden de redirects oranje en de redirects waarop je hebt geklikt rood, maar andere kleuren zijn uiteraard ook mogelijk.
- ↑ Bij de voorkeursinstelling 'Koppelingen onderstrepen:' wordt de vetgedrukte tekst wel onderstreept, waardoor deze op een link lijkt.