Waterkant (Paramaribo)
| Waterkant | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
De Waterkant in 1955, gezien vanaf het Gouvernementsplein
| ||||
| Geografische informatie | ||||
| Locatie | Paramaribo | |||
| Stadsdeel | Binnenstad | |||
| Begin | 5° 49′ 25″ NB, 55° 9′ 36″ WL | |||
| Eind | 5° 49′ 32″ NB, 55° 9′ 4″ WL | |||
| Algemene informatie | ||||
| Bestrating | asfalt | |||
| ||||
De Waterkant is de oudste straat van Paramaribo, de hoofdstad van Suriname en is direct aan de kade van de Surinamerivier gelegen. Door het beeldbepalende uiterlijk vormt het een centraal onderdeel van de sinds 2002 door de UNESCO als Werelderfgoedlijst beschermde historische binnenstad van Paramaribo.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De ligging aan de Surinamerivier, nabij het Fort Zeelandia, dat in de 17e eeuw als versterking voor de Nederlandse kolonie werd gebouwd, maakte dat de Waterkant als eerste straat van de stad werd aangelegd. Veel van de toenmalige bebouwing is verloren gegaan tijdens de stadsbrand van 1821. Na de brand gaf de architect Johan August Voigt Paramaribo een nieuw stadsgezicht door de bouw van een ensemble van monumentale witte gebouwen aan de Waterkant.[1] De ligging bij het water en het kenmerkende stadsbeeld, met veel monumentale gebouwen en nationale instituties, maakt dat in vrijwel alle landsbeschrijvingen van Suriname en in zeer veel bellettrie de Waterkant vermelding vindt.
In 2021 kende de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank een lening van vijf miljoen Amerikaanse dollar toe om de Waterkant aantrekkelijker te maken voor toeristen.[2]
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]De Waterkant is een van de belangrijkste straten van de stad. De straat loopt van het Onafhankelijkheidsplein (het voormalige Gouvernementsplein, later Oranjeplein) evenwijdig aan het water op de linkeroever van de Surinamerivier tot voorbij de Centrale Markt en eindigt op het kruispunt waar twee andere belangrijke verkeersaders van de stad beginnen: de Saramaccastraat in het verlengde van de Waterkant verder zuidelijk, en de Dr. Sophie Redmondstraat in westelijke richting. Zowel in de koloniale als in de moderne tijd heeft de Waterkant een belangrijke rol gespeeld in het leven van Paramaribo. Er liggen belangrijke gebouwen aan de straat als het Hoekhuis (op de hoek met het Onafhankelijkheidsplein), grote koloniale woningen, de Centrale Bank van Suriname, de Waag en de Lutherse Kerk. Ter hoogte van de Centrale Markt is de rivier niet meer te zien, omdat de markthallen pal aan de rivier liggen. Het gedeelte tussen het Onafhankelijkheidsplein en de Keizerstraat is nogal altijd een van de best bewaard gebleven eenheden van koloniale architectuur in de stad. De overzijde van de straat is met kleine kiosken, eetkraampjes, banken en bomen een populaire bestemming voor flaneerders en zondagstoeristen.
Steigers
[bewerken | brontekst bewerken]Aan de Waterkant liggen vier belangrijke steigers: de oudste is de Stenen Trap aan het Onafhankelijkheidsplein (vroeger gebruikt voor officiële gouvernementsboten aanlegplaats van de schepen met immigranten), later werd even stroomafwaarts bij Fort Zeelandia hiervoor de grotere Marinetrap aangelegd. Als derde is er de SMS-steiger ter hoogte van de Waag (hier vertrekken pakboten naar de districten) en ten slotte de veersteiger (waar de veerboot naar Meerzorg vertrekt; met aan de overzijde van de weg de centrale busstandplaats van Paramaribo).
Bouwwerken
[bewerken | brontekst bewerken]Aan de Waterkant staan een groot aantal monumentale gebouwen die op de Werelderfgoedlijst van UNESCO staan, als onderdeel van de historische binnenstad. Een statig gebouw dat daar niet op staat is de Centrale Bank van Suriname op huisnummer 20. Links aan de overkant bevindt zich The Craft Market en verderop rechts Vreedzaammarkt en de Centrale Markt. Op huisnummer 5 bevindt zich achter de De Waag de Gallery Eygi Du die in 1979 gestart werd door Carla Tuinfort.
In het verleden bevond zich aan de Waterkant 64 ook het monumentale Hoofdbureau van Politie. Het was een gebouw met drie verdiepingen. De voorgevel had de vorm van een halve cilinder waardoor het gebouw ook wel de bijnaam lontu oso (rond huis) kende. Op 25 februari 1980 werd dit pand tijdens de Sergeantencoup door de militairen beschoten met fosforgranaten en daardoor volledig platgebrand.[3] Het militaire regime liet hier een jaar later het Monument van de Revolutie plaatsen.[4]
.jpg)
.jpg)
Monumenten
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Lijst van monumenten in Paramaribo voor meer over dit onderwerpDe volgende panden aan de Waterkant staan op de monumentenlijst:
Nog bestaande monumenten
[bewerken | brontekst bewerken]
Niet meer bestaande monumenten
[bewerken | brontekst bewerken]| Omschrijving | Bouwjaar | Adres | Coördinaten | Objectnummer? | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|---|
| Gesloopt 2004 | Waterkant 36 | 5° 49' 31" NB, 55° 9' 13" WL | BPO 018 |  | |
| Gesloopt 27-8-2012 | Waterkant 40 | 5° 49' 31" NB, 55° 9' 13" WL | APO 046 | .jpg) | |
| Ingestort 24-8-2012 | Waterkant 42 | 5° 49' 31" NB, 55° 9' 13" WL | BPO 020 |  | |
| Illegaal gesloopt 2010[14] | Watermolenstraat 1 / Waterkant | 5° 49' 31" NB, 55° 9' 7" WL | CPO 024 |  |
Gedenktekens
[bewerken | brontekst bewerken] Zie ook de lijst van gedenktekens in Paramaribo voor meer over dit onderwerpHieronder volgt een overzicht van de gedenktekens aan de Waterkant:[4]
Stadsbranden van 1821 en 1832
[bewerken | brontekst bewerken].jpg)
Zie Stadsbrand van Paramaribo (1821) en Stadsbrand van Paramaribo (1832) voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.Op zondagmiddag 21 januari 1821 brak rond half twee brand uit in een huis op de hoek van het Gouvernementsplein en de Waterkant. De brand bleef vervolgens overslaan op andere huizen tot de brand de volgende dag om twaalf uur onder controle was. In tien straten brandden alle huizen af. Ook andere straten werden zwaar getroffen, waaronder veel huizen aan het toenmalige Gouvernementsplein.[16] In 1832 brak opnieuw een grote stadsbrand uit die in de Heiligenweg ontstond. Uiteindelijk gingen vijftig panden in rook op. Deze keer ontstond de stadsbrand niet toevallig, maar was die aangestoken door enkele weggelopen slaven. Drie van hen – Kodjo, Mentor en Present – werden ter dood veroordeeld. Een bijkomend gevolg was dat slaven sindsdien strenger gestraft werden.[17]
Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- Dit artikel of een eerdere versie ervan is (gedeeltelijk) afgesplitst vanaf een ander artikel op de Nederlandstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie deze pagina voor de bewerkingsgeschiedenis.
- ↑ 'Iets klopt hier niet' (2008). NRC. Retrieved on 2019-07-09.
- ↑ Suriname Herald, Waterkant wordt aantrekkelijker gemaakt voor toeristen, 22 april 2021
- ↑ Ivo Evers & Pieter van Maele, 'Bouterse aan de macht', pag. 19-20, ISBN 9789023472933, 2012
- ↑ a b Eric Kastelein, Oog in Oog met Paramaribo, pag. 59, 81, 82, 106, 132, 135, 142, 151 en 157 ISBN 9789460225031, 2020
- ↑ P. Dikland, Monumentenwandelgids Paramaribo (2013). Vaco Uitgeversmaatschappij. Eerste druk. Blz. 86-88.
- ↑ a b c Essential Listed Monument volgens de UNESCO-inschrijving.
- ↑ P. Dikland, Monumentenwandelgids Paramaribo (2013). Vaco Uitgeversmaatschappij. Eerste druk. Blz. 76-77.
- ↑ P. Dikland, Monumentenwandelgids Paramaribo (2013). Vaco Uitgeversmaatschappij. Eerste druk. Blz. 84-85.
- ↑ P. Dikland, Monumentenwandelgids Paramaribo (2013). Vaco Uitgeversmaatschappij. Eerste druk. Blz. 82-83.
- ↑ a b P. Dikland, Monumentenwandelgids Paramaribo (2013). Vaco Uitgeversmaatschappij. Eerste druk. Blz. 80-81.
- ↑ a b Volgens het UNESCO-rapport State of conservation report by the State Party / Rapport de l'Etat partie sur l'état de conservation (2016) is dit monument dringend toe aan conservering.
- ↑ a b P. Dikland, Monumentenwandelgids Paramaribo (2013). Vaco Uitgeversmaatschappij. Eerste druk. Blz. 58-59.
- ↑ P. Dikland, Monumentenwandelgids Paramaribo (2013). Vaco Uitgeversmaatschappij. Eerste druk. Blz. 56-57.
- ↑ Caraïbisch Uitzicht, Historisch monument Paramaribo illegaal gesloopt. Artikel uit De Ware Tijd d.d. 11-10-2010.
- ↑ Times of Suriname, Blue Wing laat romantiek opleven met Valentijn, 14 februari 2019
- ↑ Eric Kastelein, Oog in Oog met Paramaribo, pag. 23-24 en 124-127 ISBN 9789460225031, 2020
- ↑ Buku, Brand in Paramaribo
