Transactinide
De transactiniden zijn de chemische elementen met een atoomnummer dat hoger is dan 103. De naam 'transactinide' betekent eigenlijk "voorbij de actiniden"; de actiniden zijn de elementen in de reeks van Actinium (atoomnummer 89) tot Lawrencium (atoomnummer 103).
Alle transactiniden zijn per definitie ook transuranen, omdat hun atoomnummer boven dat van uranium (atoomnummer 92) ligt.
Alle transactiniden, met uitzondering van dubnium, zijn zeer instabiel. Hun halveringstijd wordt uitgedrukt in seconden of nog kortere eenheden.
Alle transactiniden hebben in de grondtoestand elektronen in de subschil 6d; daarom behoren deze elementen tot het D-blok. Ook de laatste van de actinide-reeks, lawrencium, heeft een elektron in de 6d subschil.
De naamgeving van de eerste vijf of zes transactiniden heeft een controverse opgeleverd. Gewoonlijk krijgen hypothetische elementen een naam met drie-letterig symbool. Nadat de ontdekking van het element is bevestigd, krijgen zij een nieuwe naam, met een twee-letterige symbool. De genoemde transactiniden behielden echter vele jaren hun drie-lettersymbool.
Alle transactiniden zijn radioactief en zijn niet in de natuur aangetroffen, maar in laboratoria gevormd, waarbij ze door hun instabiliteit ook direct weer verdwenen.
De transactiniden zijn genoemd naar kernfysici of naar plaatsen die bij de synthese van deze elementen een belangrijke rol hebben gespeeld.
Nobelprijswinnaar Glenn Seaborg, die het begrip 'actinide' voor het eerst introduceerde, wat leidde tot de acceptatie van de actinidereeks, was ook degene die het bestaan van een transactinidereeks suggereerde, bestaande uit de elementen met atoomnummers 104 tot 121 en een superactinidereeks die min of meer elementen met atoomnummers 122 tot 153 omvat. Een van de transactinides, seaborgium, werd naar hem genoemd.
Lijst van transactiniden
[bewerken | brontekst bewerken]- 104 - Rutherfordium (Rf)
- 105 - Dubnium (Db)
- 106 - Seaborgium (Sg)
- 107 - Bohrium (Bh)
- 108 - Hassium (Hs)
- 109 - Meitnerium (Mt)
- 110 - Darmstadtium (Ds)
- 111 - Röntgenium (Rg)
- 112 - Copernicium (Cn)
- 113 - Nihonium (Nh)
- 114 - Flerovium (Fl)
- 115 - Moscovium (Mc)
- 116 - Livermorium (Lv)
- 117 - Tennessine (Ts)
- 118 - Oganesson (Og)