Slag bij Norden

Slag bij Norden
Datum	880
Locatie	Norden, Oost-Friesland
Strijdende partijen
Friezen Noormannen
Leiders en commandanten
Rembert van Bremen-Hamburg

De Slag bij Norden vond plaats in 884 bij Norden, in (Oost-Friesland), tussen de Friezen en Noormannen. De slag werd gewonnen door de Friezen.

Bronnen

Het oudste verslag van de slag werd in hetzelfde jaar opgetekend in de Annales Fuldenses van 25 december 884, waar in een korte noot een strijd tussen de Friezen en de Noormannen in de gouw van Norditi (in loco, qui vocatur Norditi) wordt genoemd, waarin de laatsten waren verslagen. Het is zeer waarschijnlijk dat dit gebied het gebied is dat later Norderland werd, zelfs al bestond de stad Norden toen nog niet. In de annalen staat verder dat aartsbisschop Rembert een brief had geschreven over de gebeurtenissen aan aartsbisschop Liutbertus van Mainz, die echter niet bewaard is gebleven. Het is mogelijk dat kerkhistoricus Adam van Bremen deze brief voor zich had toen hij de slag in het eerste boek van zijn Gesta Hammaburgensis ecclesiae pontificum in detail behandelde en de plaats van de slag die hij, in licht gewijzigde spelling, Nordwidi noemde. De twee middeleeuwse bronnen werden later in 1546 in het verslag van Ubbo Emmius in Rerum Frisicarum Historiae verfraaid, zonder dat er andere bronnen bij de hand leken te zijn.

De slag

In de tweede helft van de 9e eeuw vestigden de Deense Vikingen bases aan de Oost-Friese kust, van waaruit zij de plaatselijke bevolking lastigvielen. Aartsbisschop Rembert van Bremen-Hamburg, die zijn missie naar de Vikingen in Scandinavië, waarmee zijn voorganger Ansgar was begonnen, had moeten afbreken, was zeer bezorgd over deze bedreiging van de Kerk en het Rijk. Daarom riep hij de Friese bevolking op zich te verzetten tegen de indringers en voerde hij persoonlijk het bevel in de herfst van 884.

In de loop van de daaropvolgende strijd slaagde het Friese leger erin de Vikingen terug te duwen in de Hilgenriedbaai bij Norden (in de gemeente Hagermarsch), waar velen van van de Vikingen verrast werden door het binnenvallende tij en verdronken toen ze vluchtten. Volgens Adam van Bremen speelden de woorden en gebeden van Rembert een belangrijke rol in het succes, terwijl de lokale traditie ook de moed en liefde voor de vrijheid van de Friezen benadrukte. Volgens Adam van Bremen werden 10.377 Vikingen gedood in de strijd en werden grote schatten door de Friezen veroverd, maar deze cijfers kunnen overdreven zijn. Het traditionele Nordense verslag zegt ook dat Rembert tijdens de slag over een vondeling in de Sint-Ludgerskerk heeft gebeden.

De bevrijde landgoederen en veroverde schatten werden vervolgens als gemeenschappelijk bezit beheerd. De Slag bij Norditi is dus de grondlegger van de Theelacht van Norden, een coöperatieve stamvereniging en is een van de mogelijke redenen voor de toekenning van de Friese vrijheid aan de Friese bevolking door de Romeins-Duitse keizers.

Zie ook

• Lijst van Friese oorlogen