Serie A
Serie A | ||||
---|---|---|---|---|
Land | Italië | |||
Bond | FIGC | |||
Opgericht | 6 oktober 1929 | |||
Systeem | Competitie | |||
Degradatie naar | Serie B | |||
Internationale kwalificatie |
UEFA Champions League UEFA Europa League UEFA Europa Conference League | |||
Aantal teams | 20 | |||
Huidige kampioen | Internazionale (2023/24) | |||
Recordkampioen | Juventus (36) | |||
Website | Legaseriea.it | |||
Huidig seizoen | Serie A 2023/24 | |||
Laatst bijgewerkt op: 26-8-2024 | ||||
|
De Serie A (voluit Lega Calcio Serie A TIM) is de hoogste afdeling in het Italiaanse betaald voetbal. Tot op heden wist 28 keer een club uit de Serie A de finale van de UEFA Champions League (de hoogste trofee binnen het Europese internationale clubvoetbal) te bereiken, waarin er twaalfmaal werd gewonnen. Anno 2022 staat de competitie gerangschikt op de derde plaats van de UEFA-ranglijst voor Europese competities, gebaseerd op de prestaties van Italiaanse clubs in de UEFA Champions League, UEFA Europa League en UEFA Europa Conference League.[1] In 2021 werd de competitie door de IFFHS uitgeroepen tot nummer drie van sterkste nationale competities ter wereld en de tweede sterkste van Europa.[2]
Overzicht van clubs in het seizoen 2024/25
[bewerken | brontekst bewerken]Club |
Stadion | Eindklassering 2023/24 |
---|---|---|
Atalanta Bergamo | Stadio Atleti Azzurri d'Italia | 4e plaats |
Bologna FC | Stadio Renato Dall'Ara | 5e plaats |
Cagliari Calcio | Sardegna Arena | 16e plaats |
Como 1907 | Stadio Giuseppe Sinigaglia | 2e plaats (Serie B) |
Empoli FC | Stadio Carlo Castellani | 17 plaats |
ACF Fiorentina | Stadio Artemio Franchi | 8e plaats |
Frosinone Calcio | Stadio Benito Stirpe | 1e plaats |
Genoa CFC | Stadio Luigi Ferraris | 11e plaats |
Hellas Verona | Stadio Marc'Antonio Bentegodi | 13e plaats |
Internazionale | Stadio Giuseppe Meazza | 1e plaats |
Juventus FC | Juventus Stadium | 3e plaats |
SS Lazio | Stadio Olimpico | 7e plaats |
US Lecce | Stadio Via del Mare | 14e plaats |
AC Milan | San Siro | 2e plaats |
AC Monza | Brianteo | 12e plaats |
SSC Napoli | Stadio Diego Armando Maradona | 10e plaats |
Parma Calcio 1913 | Stadio Ennio Tardini | 1e plaats (Serie B) |
AS Roma | Stadio Olimpico | 6e plaats |
Torino FC | Stadio Olimpico Grande Torino | 9e plaats |
Udinese | Stadio Friuli | 15e plaats |
Venezia FC | Stadio Pier Luigi Penzo | 3e plaats (Serie B) |
De trofee
[bewerken | brontekst bewerken]De winnaar krijgt het recht om het volgende seizoen met de scudetto (schildje), met de Italiaanse vlag, op het shirt te spelen. Enkele clubs hebben het gebruik aangenomen om per tiental kampioenschappen een gouden ster aan hun logo toe te voegen. Zodoende heeft AC Milan 1 ster voor 19 scudetti en Internazionale 2 sterren voor 20 scudetti. Juventus heeft 3 sterren voor 34 schildjes.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De Serie A bestaat sinds het seizoen 1929-1930. Dit was het eerste seizoen met een enkele nationale professionele hoofdcompetitie. Hiervoor was er de Prima Categoria, die met regionale groepen en eindrondes werkte. Alleen in de seizoenen 1943/44 en 1944/45 werd de competitie vanwege de oorlog stilgelegd en werd er verder gevoetbald in regionale competities. In seizoen 1948/49 werd de scudetto toegekend aan Torino FC na een vliegtuigramp vlak voor het eind van de competitie, waarbij het gehele team van Torino omkwam. Er spelen 20 teams in de Serie A, die een complete competitie spelen. Aan het eind van het seizoen degraderen de drie laagst geklasseerde teams. De degradanten worden vervangen door de nummers 1, 2 en de winnaar van de play-offs van de Serie B.
Heel opvallend is ook de geografische verdeling van clubs in de Serie A. Tot voor kort speelden er bijna geen clubs uit de Mezzogiorno (ongeveer de zuidelijke helft van het land) in de Serie A.
Met enige regelmaat worden teams failliet verklaard, omdat ze financiën niet op orde hebben. De heropgerichte club, die dan onder de oude naam verdergaat, moest het volgende seizoen vanaf de hoogste amateursdivisie (Serie D) beginnen. Sinds het seizoen 2005/06 is er een nieuwe wet geïntroduceerd ("Lodo Petrucci") waardoor clubs met een belangrijke geschiedenis die in de laatste vijf jaar niet van deze regel gebruikgemaakt hebben, de mogelijkheid krijgen om vanaf de eerste lagere divisie (Serie B) te spelen. Voor aanvang van het seizoen 2005/06 werden de net gepromoveerde clubs Torino FC en Perugia Calcio niet tot de Serie A toegelaten vanwege de hierboven besproken financiële problemen.
In 2006 raakte de Serie A in het grootste schandaal uit haar geschiedenis. Duidelijk werd dat er een heel systeem bestond, waarin het aanstellen van scheidsrechters werd gemanipuleerd door verschillende hoofden van clubs. Spil in dit verband was de Turijnse voetbalclub Juventus, die door dit schandaal de titels gewonnen in 2005 en 2006 heeft verloren. (Lees verder).
Overzicht seizoenen
[bewerken | brontekst bewerken]De schuingedrukte titels van 2005 en 2006 waren eerst voor Juventus, maar deze zijn afgepakt door het omkoopschandaal. De titel van 2006 ging naar Internazionale, de titel van 2005 werd niet opnieuw toegekend.
Landskampioenen
[bewerken | brontekst bewerken]Club | Stad | Titels | Seizoenen (1898-2024) |
---|---|---|---|
Juventus | Turijn | 36 | 1905, 1926, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1950, 1952, 1958, 1960, 1961, 1967, 1972, 1973, 1975, 1977, 1978, 1981, 1982, 1984, 1986, 1995, 1997, 1998, 2002, 2003, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 |
Internazionale | Milaan | 20 | 1910, 1920, 1930, 1938, 1940, 1953, 1954, 1963, 1965, 1966, 1971, 1980, 1989, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2021, 2024 |
AC Milan | Milaan | 19 | 1901, 1907, 1908, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004, 2011, 2022 |
Genoa CFC | Genua | 9 | 1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1915, 1923, 1924 |
Torino | Turijn | 7 | 1928, 1943, 1946, 1947, 1948, 1949, 1976 |
Bologna | Bologna | 7 | 1925, 1929, 1936, 1937, 1939, 1941, 1964 |
Pro Vercelli | Vercelli | 7 | 1908, 1909, 1911, 1912, 1913, 1921, 1922 |
Napoli | Napels | 3 | 1987, 1990, 2023 |
AS Roma | Rome | 3 | 1942, 1983, 2001 |
Fiorentina | Florence | 2 | 1956, 1969 |
Lazio | Rome | 2 | 1974, 2000 |
Hellas Verona | Verona | 1 | 1985 |
Cagliari | Cagliari | 1 | 1970 |
Sampdoria | Genua | 1 | 1991 |
Casale | Casale Monferrato | 1 | 1915 |
US Novese | Novi Ligure | 1 | 1922 |
Opmerking: Campionato Alta Italia 1944 niet inbegrepen; dit oorlogskampioenschap, dat door Spezia Calcio gewonnen is, werd pas in 2002 officieel erkend.
Eeuwige ranglijst
[bewerken | brontekst bewerken]Clubs in het vet spelen in het seizoen 2024/25 in de Serie A.
Club | Stad | /93 | Periode (1929-2025) |
---|---|---|---|
Internazionale | Milaan | 93 | 1929-.... |
Juventus | Turijn | 92 | 1929-2006, 2007-.... |
AS Roma | Rome | 92 | 1929-1951, 1952-.... |
AC Milan | Milaan | 91 | 1929-1980, 1981-1982, 1983-.... |
Fiorentina | Florence | 87 | 1931-1938, 1939-1993, 1994-2002, 2004-.... |
SS Lazio | Rome | 82 | 1929-1961, 1963-1967, 1969-1971, 1972-1980, 1983-1985, 1988-.... |
Torino | Turijn | 81[3] | 1929-1959, 1960-1989, 1990-1996, 1999-2000, 2001-2003, 2006-2009, 2012-.... |
Napoli | Napels | 79 | 1929-1942, 1946-1948, 1950-1961, 1962-1963, 1965-1998, 2000-2001, 2007-.... |
Bologna | Bologna | 78 | 1929-1982, 1988-1991, 1996-2005, 2008-2014, 2015-.... |
Sampdoria | Genua | 66[4] | 1946-1966, 1967-1977, 1982-1999, 2003-2011, 2012-2023 |
Atalanta Bergamo | Bergamo | 64 | 1937-1938, 1940-1958, 1959-1969, 1971-1973, 1977-1979, 1984-1987, 1988-1994, 1995-1998, 2000-2003, 2004-2005, 2006-2010, 2011-.... |
Genoa CFC | Genua | 57 | 1929-1934, 1935-1951, 1953-1960, 1962-1965, 1973-1974, 1976-1978, 1981-1984, 1989-1995, 2007-2022, 2023-.... |
Udinese | Udine | 52 | 1950-1955, 1956-1962, 1979-1987, 1989-1990, 1992-1994, 1995-.... |
Cagliari | Cagliari | 44 | 1964-1976, 1979-1983, 1990-1997, 1998-2000, 2004-2015, 2016-2022, 2023-.... |
Hellas Verona | Verona | 34 | 1957-1958, 1968-1974, 1975-1979, 1982-1990, 1991-1992, 1996-1997, 1999-2002, 2013-2016, 2017-2018, 2019-.... |
Vicenza | Vicenza | 30 | 1942-1948, 1955-1975, 1977-1979, 1995-1999, 2000-2001 |
Bari | Bari | 30 | 1931-1933, 1935-1941, 1942-1950, 1958-1961, 1963-1964, 1969-1970, 1985-1986, 1989-1992, 1994-1996, 1997-2001, 2009-2011 |
Palermo | Palermo | 29 | 1932-1936, 1948-1954, 1956-1957, 1959-1960, 1961-1963, 1968-1970, 1972-1973, 2004-2013, 2014-2017 |
Parma | Parma | 28 | 1990-2008, 2009-2015, 2018-2021, 2024-.... |
Triestina | Triëst | 26 | 1929-1957, 1958-1959 |
Brescia | Brescia | 23 | 1929-1932, 1933-1936, 1946-1947, 1965-1968, 1969-1970, 1980-1981, 1986-1987, 1992-1993, 1994-1995, 1997-1998, 2000-2005, 2010-2011, 2019-2020 |
Lecce | Lecce | 19 | 1985-1986, 1988-1991, 1993-1994, 1997-1998, 1999-2002, 2003-2006, 2008-2009, 2010-2012, 2019-2020, 2022-.... |
SPAL | Ferrara | 19 | 1951-1964, 1965-1968, 2017-2020 |
Livorno | Livorno | 18 | 1929-1931, 1933-1935, 1937-1939, 1940-1949, 2004-2008, 2009-2010, 2013-2014 |
Empoli | Empoli | 17 | 1986-1988, 1997-1999, 2002-2004, 2005-2008, 2014-2017, 2018-2019, 2021-.... |
Chievo Verona | Verona | 17 | 2001-2007, 2008-2019 |
Catania | Catania | 17 | 1954-1955, 1960-1966, 1970-1971, 1983-1984, 2006-2014 |
Ascoli | Ascoli Piceno | 16 | 1974-1976, 1978-1985, 1986-1990, 1991-1992, 2005-2007 |
Padova | Padua | 16 | 1929-1930, 1932-1934, 1935-1937, 1948-1952, 1955-1962, 1994-1996 |
Venezia | Venetië | 14 | 1939-1947, 1949-1950, 1961-1963, 1966-1967, 1998-2000, 2001-2002, 2021-2022, 2024-.... |
Como | Como | 14 | 1949-1953, 1975-1976, 1980-1982, 1984-1989, 2002-2003, 2024-.... |
Cesena | Cesena | 13 | 1973-1977, 1981-1983, 1987-1991, 2010-2012, 2014-2015 |
Novara | Novara | 13 | 1936-1937, 1938-1941, 1948-1956, 2011-2012 |
Modena | Modena | 13 | 1929-1932, 1938-1940, 1941-1942, 1946-1949, 1962-1964, 2002-2004 |
Alessandria | Alessandria | 13 | 1929-1937, 1946-1948, 1957-1960 |
Perugia | Perugia | 13 | 1975-1981, 1996-1997, 1998-2004 |
Pro Patria Calcio | Busto Arsizio | 12 | 1929-1933, 1947-1953, 1954-1956 |
Sassuolo | Sassuolo | 11 | 2013-2024 |
Foggia | Foggia | 11 | 1964-1967, 1970-1971, 1973-1974, 1976-1978, 1991-1995 |
Avellino | Avellino | 10 | 1978-1988 |
Reggina | Reggio Calabria | 9 | 1999-2001, 2002-2009 |
Siena | Siena | 9 | 2003-2010, 2011-2013 |
Piacenza | Piacenza | 8 | 1993-1994, 1995-2000, 2001-2003 |
Lucchese | Lucca | 8 | 1936-1939, 1947-1952 |
Cremonese | Cremona | 8 | 1929-1930, 1984-1985, 1989-1990, 1991-1992, 1993-1996, 2022-2023 |
Catanzaro | Catanzaro | 7 | 1971-1972, 1976-1977, 1978-1983 |
Mantova | Mantua | 7 | 1961-1965, 1966-1968, 1971-1972 |
Pisa | Pisa | 7 | 1968-1969, 1982-1984, 1985-1986, 1987-1989, 1990-1991 |
Varese | Varese | 7[5] | 1964-1966, 1967-1969, 1970-1972, 1974-1975 |
Pescara | Pescara | 7 | 1977-1978, 1979-1980, 1987-1989, 1992-1993, 2012-2013, 2016-2017 |
Pro Vercelli | Vercelli | 6 | 1929-1935 |
Salernitana | Salerno | 5[6] | 1947-1948, 1998-1999, 2021-2024 |
Messina | Messina | 5 | 1963-1965, 2004-2007 |
AC Liguria | Genua | 5 | 1937-1939, 1940-1943 |
Casale | Casale Monferrato | 4 | 1930-1934 |
AC Monza | Monza | 3 | 2022-.... |
Frosinone | Frosinone | 3 | 2015-2016, 2018-2019, 2023-2024 |
Crotone | Crotone | 3 | 2016-2018, 2020-2021 |
Sampierdarenese | Genua | 3 | 1934-1937 |
Reggiana | Reggio Emilia | 3 | 1993-1995, 1996-1997 |
Lecco | Lecco | 3 | 1960-1962, 1966-1967 |
Legnano | Legnano | 3 | 1930-1931, 1951-1952, 1953-1954 |
Spezia | La Spezia | 3 | 2020-2023 |
Benevento | Benevento | 2 | 2017-2018, 2020-2021 |
Ternana | Terni | 2 | 1972-1973, 1974-1975 |
Ancona | Ancona | 2 | 1992-1993, 2003-2004 |
Carpi | Carpi | 1 | 2015-2016 |
Treviso | Treviso | 1 | 2005-2006 |
Pistoiese | Pistoia | 1 | 1980-1981 |
Eeuwige ranglijst Prima Categoria (1898-1929)
[bewerken | brontekst bewerken]All time-topscorers top-25
[bewerken | brontekst bewerken]Onderstaande lijst is voor het laatst bijgewerkt op 12 augustus 2023.
# | Nat. | Naam | Jaren | Goals | Duels |
---|---|---|---|---|---|
1 | Silvio Piola | 1929–1954 | 274 | 537 | |
2 | Francesco Totti | 1992–2017 | 250 | 618 | |
3 | Gunnar Nordahl | 1948–1958 | 225 | 291 | |
4 | Giuseppe Meazza | 1929–1947 | 216 | 367 | |
4 | José Altafini | 1958–1976 | 216 | 456 | |
6 | Antonio Di Natale | 2002–2016 | 209 | 445 | |
7 | Roberto Baggio | 1985–2004 | 205 | 452 | |
8 | Ciro Immobile | 2008–.... | 194 | 322 | |
9 | Kurt Hamrin | 1956–1971 | 190 | 400 | |
10 | Giuseppe Signori | 1991–2004 | 188 | 344 | |
11 | Alessandro Del Piero | 1993–2014 | 188 | 478 | |
12 | Alberto Gilardino | 1999–2017 | 188 | 514 | |
13 | Gabriel Batistuta | 1991–2003 | 183 | 318 | |
14 | Fabio Quagliarella | 1999–.... | 182 | 556 | |
15 | Giampiero Boniperti | 1946–1961 | 178 | 443 | |
16 | Amedeo Amadei | 1936–1956 | 174 | 423 | |
17 | Giuseppe Savoldi | 1965–1982 | 168 | 402 | |
18 | Guglielmo Gabetto | 1934–1949 | 164 | 323 | |
19 | Roberto Boninsegna | 1965–1979 | 162 | 363 | |
20 | Luca Toni | 2004–2016 | 157 | 344 | |
21 | Luigi Riva | 1964–1976 | 156 | 289 | |
21 | Filippo Inzaghi | 1995–2012 | 156 | 370 | |
23 | Roberto Mancini | 1981–2000 | 156 | 541 | |
24 | Zlatan Ibrahimovic | 2004–2022 | 156 | 283 | |
24 | Luís Vinício | 1955–1968 | 155 | 348 |
Dik gedrukt: nog actief in Serie A.
Scheidsrechters
[bewerken | brontekst bewerken]Bijgaand een overzicht van Italiaanse voetbalscheidsrechters die niet alleen actief zijn of waren in de Serie A, maar daarnaast ook internationale wedstrijden leiden of hebben geleid.[17]
- Giuseppe Adami
- Luigi Agnolin
- Angelo Amendolia
- Aurelio Angonese
- Fabio Baldas
- Luca Banti
- Enzo Barbaresco
- Rinaldo Barlassina
- Livio Bazzoli
- Paolo Bergamo
- Mauro Bergonzi
- Giorgio Bernardi
- Paolo Bertini
- Gianni Beschin
- Anthony Boggi
- Cosimo Bolognino
- Pietro Bonetto
- Stefano Braschi
- Giulio Campanati
- Giuseppe Carpani
- Albino Carraro
- Paolo Casarin
- Piero Ceccarini
- Graziano Cesari
- Giulio Ciacci
- Walter Cinciripini
- Pierluigi Collina
- Alessandro d'Agostini
- Antonio Damato
- Generoso Dattilo
- Pietro D'Elia
- Andrea De Marco
- Massimo De Santis
- Paolo Dondarini
- Stefano Farina
- Francesco Francescon
- Giovanni Galeati
- Achille Gama Malcher
- Agostino Gamba
- Sergio Gonella
- Cesare Gussoni
- Cesare Jonni
- Tullio Lanese
- Riccardo Lattanzi
- Francesco Liverani
- Concetto Lo Bello
- Rosario Lo Bello
- Carlo Longhi
- Pierluigi Magni
- Humberto Marca
- Armando Marchetti
- Bruno de Marchi
- Renzo Massai
- Francesco Mattea
- Mario Maurelli
- Giovanni Mauro
- Paolo Silvio Mazzoleni
- Umberto Meazza
- Fabio Monti
- Gianfranco Menegali
- Domenico Messina
- Alberto Michelotti
- Antonio Moriconi
- Marcello Nicchi
- Vincenzo Orlandini
- Daniele Orsato
- Pierluigi Pairetto
- Gianluca Paparesta
- Arcangelo Pezzella
- Tiziano Pieri
- Claudio Pieri
- Riccardo Pieri
- Gino Rigato
- Raoul Righi
- Nicola Rizzoli
- Gianluca Rocchi
- Pasquale Rodomonti
- Roberto Rosetti
- Massimiliano Saccani
- Antonio Sbardella
- Giuseppe Scarpi
- Raffaele Scorzoni
- Loris Stafoggia
- Paolo Tagliavento
- Alfredo Tartalenga
- Enea Tibaldi
- Matteo Trefoloni
- Alfredo Trentalange
- Fiorenzo Treossi
- Paolo Valeri
- Massimiliano Velotto
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]Bronnen en referenties
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ (en) Country coefficients (UEFA) UEFA, geraadpleegd op 27 januari 2022
- ↑ (en) IFFHS world's best national league in the world 2021 IFFHS, geraadpleegd op 12 april 2022
- ↑ Torino speelde tot 1970 onder de naam AC Torino en tot 2005 als Torino Calcio
- ↑ Sampdoria is een fusie tussen Andrea Doria en Sampierdarenese
- ↑ AS Varese 1910 is de huidige naam van de club, Varese speelde 4 seizoenen als FC Varese in de Serie A en drie seizoenen als Varese Calcio.
- ↑ Salernitana speelde als US Salernitana Salerno in de jaren 47/48 in de Serie A en als Salernitana Sport in 1998/99
- ↑ Genoa nam in 1908 vrijwillig niet deel aan het kampioenschap, in het laatste seizoen speelde de club onder de naam Genua 1893
- ↑ Milan Football Club speelde de eerste vijftien seizoenen onder de naam Milan Cricket & Football Club. De naam AC Milan werd pas in 1938 aangenomen.
- ↑ Inter fusioneerde in 1928 onder dwang van het fascistische regime met US Milanese en nam de naam Ambrosiana aan.
- ↑ US Alessandria speelde drie seizoenen onder de naam FBC Alessandria en fusioneerde in 1920 met US Alessandrina
- ↑ AC Brescia speelde 2 seizoenen onder de naam FC Brescia
- ↑ Juventus Audax Roma speelde 3 seizoenen onder de naam Juventus Roma en fusioneerde na de oorlog met Audax Roma
- ↑ Audace Roma speelde 6 seizoenen als Audace Esperia Roma
- ↑ AS Lucchese Libertas speelde twee seizoenen onder de naam Lucca FC
- ↑ FC Chiasso is een Zwitserse club
- ↑ Ausonio Pro Gorla speelde 1 seizoen onder de naam Ausonia Milaan
- ↑ worldreferee. Gearchiveerd op 19 november 2011. Geraadpleegd op 25 september 2011.