Rudolf (naam)

Rudolf is een voornaam. Varianten zijn de verkorte vormen Rolf, Roelf, Roelof, Ruud, Rudy, Rudi, Dolf, Frans Raoul, Engels Rudyard.

De naam kwam en komt in Saksische streken veelvuldig voor. In de Duitstalige landen werd de naam populair door Rudolf I van het Heilige Roomse Rijk (1273-1291).

Etymologie

De naam is afkomstig via het Germaans van het oud-Germaanse Hrodulf, opgebouwd uit de stammen Ru(d)-, Ro(d)- en -(w)olf. De naam betekent zoiets als ‘roemrijke wolf’.

Ru(d)-, Ro(d): Germaanse stam met de betekenis ‘roem’, die reeds in 5e-eeuwse namen voorkomt. Van een Germaanse wortel hrô- (Gotisch hrôtheigs ‘roemvol, zegerijk’), Oudhoogduits (h)ruod- en verwante vormen in andere Germaanse talen. Verwant met Oudindisch kâru- ‘lofzanger, dichter’, Grieks kèrux ‘heraut’. Te herleiden tot een Indo-Europese basis *karâ-, krâ- bij een wortel *kar ‘prijzen’.
-(w)olf: Germaanse stam (vergelijk Gotisch Wulfila of Ulfilas, Bijbelvertaler uit de 4e eeuw). Het is een van de frequentste Germaanse naamelementen. De wolf werd door de Germanen vereerd als een heilig dier. In veel Germaanse talen komt de naam wolf of wulf (Gotisch wulf-s) voor; Latijn lup-us; Grieks lyk-os. Herleidbaar tot de Indo-Europese alternatieven *wlqw-os en *luqw-os.

Bekende mensen met de naam Rudolf, Rudolph(e) en Rodolfo

Heilige

Rodolfo, bisschop van Gubbio, gestorven rond 1061 (feestdag 17 oktober).

Koningen e.d.

Rudolf de Heruler
Rudolf I, koning van Frankrijk (ca. 890-936)
Rudolf I (Rooms-koning) (1273-1291)
Rudolf I van de Palts, (1294-1317)
Rudolf I van Bohemen, (1306-1307)
Keizer Rudolf II, keizer (1576-1612)
Rudolf VI van Baden-Baden (?-1372)
Rudolf VII van Baden-Baden (?-1391)
Rudolf (1858–1889), aartshertog van Oostenrijk, kroonprins van Oostenrijk-Hongarije

zie ook

Anderen

Rudolf Abel (1903-1971), Russisch spion
Rudolf Agricola (1444?-1485), een van de belangrijkste vroeg-humanistische geleerden van de noordelijke Lage Landen
Rudolf Bergman (1899-1967), Nederlands antropoloog en herpetoloog
Rodolfo Bodipo Díaz (1977), Spaans - Equatoriaal-Guinees voetballer
Rudolf Boehm (1927), Duits-Belgisch filosoof
Rudolf Bomers (1938), Nederlands architect
Rudolf Breslauer (1904-1944), Duits fotograaf
Rudolf Buurma (1963), Nederlands mediadirecteur
Rudolf Carnap (1891-1970), Duitse filosoof
Rudolf Clausius (1822-1888), Pruisisch natuurkundige
Rudolph Cleveringa (1894–1980), Nederlandse hoogleraar rechten
Rudolf Dekker (1951), Nederlandse historicus
Rudolf Diesel (1858-1914), Duits uitvinder van de dieselmotor
Rodolfo Dubó (1953), Chileens voetballer
Rudolf Ericson (1872-1937), Zweeds schaatser
Rudolf Eucken (1946-1926), Duits filosoof
Rodolfo Falcón Cabrera (1972), Cubaans zwemmer
Rodolfo Fierro (1880-1915), Mexicaans rebel
Rudolf Friedrich (1923), Zwitsers politicus
Rudy Giuliani (1944), burgemeester van New York
Rudolf Glauber (1604-1670), Duits-Nederlands alchemist/scheikundige
Rodolfo Gómez, Mexicaans langeafstandsloper
Rudolf Gnägi (1917-1985), Zwitsers politicus
Rodolfo Graziani (1882-1955), Italiaans officier
Rodolfo Guzmán Huerta, El Santo (1917-1984), Mexicaans worstelaar en acteur
Rudolf Hess (1894-1987), Duits nationaalsocialistisch politicus
Rudolf Höss (1900-1947), Duits kampcommandant
Rudolf Emil Kálmán (1930), Hongaars-Amerikaans elektrotechnicus en wiskundige
Rudolf Kirchschläger (1915-2000), president van Oostenrijk van 1974 tot 1986
Rudolf Koelman (1959), Nederlands violist
Rudolf (Ruud) Koumans (1929), Nederlands componist en muziekpedagoog
Rudolphe Kreutzer (1766-1831), Franse componist, violist, dirigent en muziekpedagoog
Rudolf Lange (1910-1945), prominent nazi-officier
Rudolf Leuzinger (1826-1896), Zwitsers cartograaf
Rudolf Loman (1861-1932), Nederlands schaker
Rudolphus Franciscus Marie (Ruud) Lubbers (1939-2018), Nederlands econoom, ondernemer en politicus voor het CDA
Rudolf Maliangkay, Nederlands correspondentieschaker
Rudolf Magnus (1873-1927), Duits farmacoloog
Rodolfo Massi (1965), Italiaans wielrenner
Rodolfo Mederos (1940), Argentijns bandoneonist, componist/arrangeur en dirigent
Rudolph Lodewijk Martens (1863-1917), burgemeester van Gouda
Rudolf Mengelberg (1892-1959), Nederlands componist en musicoloog
Rudolph Moshammer (1940-2005), Duits modeontwerper
Rudolf Minger (1881-1955), Zwitsers politicus.
Rudolf Noerejev (1938-1993), Russisch-Oostenrijks balletdanser en choreograaf
Rodolfo Ongarato (1971), Italiaans wielrenner
Rodolfo Otero (1962), Argentijns scheidsrechter
Rudolf Schock (1915-1986), Duits tenor
Rudolf Schuster (1934), president van Slowakije 1999-2004
Rudolph Sickinghe (1643-1688), Nederlands militair, politicus en bestuurder
Rudolf Skácel (1979), Tsjechisch voetballer
Rudolf Slánský (1901-1952), Tsjecho-Slowaaks politicus
Rudolph Snel van Royen (1546-1613), Nederlands wiskundige, bekend onder de naam Snellius
Rudolf Spielmann (1883-1942), Oostenrijks schaker
Rudolf Steiner (1861-1925), Oostenrijks filosoof, schrijver, architect, pedagoog, grondlegger van de antroposofie
Rudolf Urbanec (1907-1976), Tsjechisch componist, muziekpedagoog en dirigent
Rudolph Valentino (1895-1926), Italiaans acteur
Rudolph van Veen (eigenlijke voornaam Rudolf) (1967), Nederlandse kok
Rudolf Virchow (1821-1902), Duits arts, volkenkundige (antropoloog en etnoloog) en politicus
Rudolf Wyss (1932), Zwitsers componist, dirigent, muziekpedagoog en muziekuitgever
Rudolf Zamrzla (1869-1950), Tsjechisch componist, muziekpedagoog en dirigent
Rudolf van Zantwijk (1932-2021), Nederlands antropoloog
Rudolph Zuyderhoff (1874-1945), president van de Nederlandse Algemene Rekenkamer

Bronnen, noten en/of referenties

Meertensinstituut (KNAW) e.a.