Riempjesmos

Riempjesmos
Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (planten)
Stam:	Bryophyta (mossen)
Klasse:	Bryopsida
Orde:	Hypnales
Familie:	Hylocomiaceae (etagemosfamilie)
Geslacht:	Rhytidiadelphus (haakmos)
Soort
	Rhytidiadelphus loreus; (Hedw.) Warnst. (1906)
	habitus
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Riempjesmos op Wikispecies
Portaal	Biologie

Riempjesmos (Rhytidiadelphus loreus) is een soort uit het geslacht haakmos (Rhytidiadelphus).

Het is een vrij algemene soort van vochtige bossen uit het hele noordelijk halfrond.

Etymologie en naamgeving

Synoniem: Hypnum loreum Hedwig

Duits: Schöne Kranzmoos, Riemenstängel-Kranzmoos
Engels: Loreus Goose Neck Moss, Lanky Moss

De botanische naam Rhytidiadelphus is afgeleid van Rhytidium, een mossengeslacht, en het Oudgriekse ἀδελφός, adelphos (broer), wat een relatie tussen beide geslachten impliceert. De soortaanduiding loreus is eveneens afkomstig uit het Oudgrieks en betekent 'gestreept'.

Determinatie

Riempjesmos is een vrij groot mos dat ijle, struikvormige matten vormt met stevige en stugge, liggende en dikwijls opstaande planten. De stengels zijn rood gekleurd, tot 20 cm lang, spaarzaam vertakt. De zijtakken zijn wijd afstaand.

De stengelblaadjes zijn afstaand, grijsgroen, tot 4 mm lang, geplooid, ovaal tot lancetvormig, nogal abrupt versmallend in een lange, teruggebogen top. De bladrand is tot aan het midden fijn gezaagd. De bladnerf is kort V-vormig of ontbreekt volledig.

De sporofyt bestaat uit een lange steel of seta met aan de top een eivormig sporogoon of sporenkapsel, tot 2,5 mm lang.

Gelijkende taxa

Riempjesmos verschilt van het algemenere en nauw verwante gewoon haakmos (R. squarrosus) door de rode, schaars vertakte stengel, en het struikvormig habitus. Het onderscheidt zich van het pluimstaartmos (R. triquetrus) door de kortere blaadjes en de korte of afwezige nerf.

Ecologie

Riempjesmos geeft de voorkeur aan bossen met een hoge luchtvochtigheid, waar het te vinden is op vermolmde boomstronken, strooisel en soms op boomstammen, vooral op wilgen.

Syntaxonomie

Riempjesmos staat te boek als kensoort voor de klasse van naaldbossen (Vaccinio-Piceetea).

Verspreiding

Het natuurlijke verspreidingsgebied van riempjesmos strekt zich uit over het Noordelijk Halfrond (West- en Centraal-Europa, Noord-Azië en delen van Noord-Amerika). De soort is in België en Nederland vrij algemeen.

Externe links

Riempjesmos in het Nederlands Soortenregister
Verspreiding in Nederland volgens NDFF Verspreidingsatlas
Kaarten met waarnemingen:

Zie de categorie Rhytidiadelphus loreus van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

K. van Dort, C. Buter, B. Horvers, 2010: Fotogids mossen. KNNV Uitgeverij, Zeist.
(en) Bryophyte Flora of North America