Pitvis
| Pitvis IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2013) | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
| mannetje | |||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||
| Callionymus lyra (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Pitvis (Callionymus lyra), vrouwtje. | |||||||||||||||||
| Synoniemen | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||
Pitvis op  Wikispecies
| |||||||||||||||||
| (en) World Register of Marine Species | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
De gewone pitvis (Callionymus lyra) is een straalvinnige zeevis uit de familie van depitvissen en de orde van de baarsachtigen (Perciformes). Het is een opvallende verschijning, met name het mannetje.
Uiterlijk
[bewerken | brontekst bewerken]Deze vis wordt 25 tot 30 cm lang en heeft een afgeplatte buik. De ogen bevinden zich boven op de kop. Bij mannetjes is de voorste rugvin sterk verlengd en heeft de tweede rugvin een karakteristiek patroon met blauwe lijnen en vlekken op een geelachtige ondergrond. Vrouwtjes en onvolwassen vissen hebben duidelijk drie donkerbruine banden over de flank en zes bruine vlekken.
Op het kieuwdeksel zitten vier stekels. De eerste rugvin heeft vier stekels, de tweede rugvin acht tot tien vinstralen. de aarsvin heeft negen vinstralen.
Mannetjes zijn mooier van kleur dan de vrouwtjes en hebben langere vinnen. Tevens worden mannetjes iets langer.
Leefwijze
[bewerken | brontekst bewerken]De gewone pitvis leeft boven zand- en modderbodems op 10 tot 430 meter diepte. De vis graaft voedsel uit de bodem, maar jaagt ook in het water. De gewone pitvis paait in ondiep water na een balts. Het paar houdt elkaar met de vinnen vast en vormt zo met de anale vinnen een soort trechter waaruit kuit en hom samenkomen.
De gewone pitvis komt voor in de Atlantische Oceaan, ten zuiden IJsland en Noorwegen tot Mauritanië, in het Middellandse Zeegebied, Gibraltar en Algerije, de westelijke Zwarte Zee, de Egeïsche Zee en Adriatische Zee, de Azoren en de Canarische Eilanden.
De pitvis is algemeen aan de kusten van de Lage Landen. Er zijn diverse volksnaamen voor deze vis zoals schelvisduivel, spinvis en pilatusvisje.
De rasterpitvis (Callionymus reticulatus), komt voor in vergelijkbare habitats als de gewone pitvis (soms komen ze samen voor); vooral de jonge exemplaren en de vrouwtjes zijn dan lastig op soort te determineren.
Relatie met de mens
[bewerken | brontekst bewerken]De gewone pitvis is niet van belang voor de commerciële visserij. De vis is in veel openbare zeeaquaria te bezichtigen.
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- SoortenBank.nl beschrijving en afbeeldingen
- FishBase – Callionymus lyra
- Halstead, B.W., P.S. Auerbach en D.R. Campbell, 1990. A colour atlas of dangerous marine animals. Wolfe Medical Publications Ltd, W.S. Cowell Ltd, Ipswich, Verenigd Koninkrijk. 192 p.
- Davis, W.P en R. Fricke, 1990. Callionymidae. p. 921-924. In J.C. Quero, J.C. Hureau, C. Karrer, A. Post en L. Saldanha (eds.) Check-list of the fishes of the eastern tropical Atlantic (CLOFETA). JNICT, Lisbon, SEI, Parijs; en UNESCO, Parijs. Vol. 2.
- Muus, B.J. en J.G. Nielsen, 1999. Sea fish. Scandinavian Fishing Year Book, Hedehusene, Denemarken. 340 p.
- Muus, B.J. en P. Dahlström, 1978. Meeresfische der Ostsee, der Nordsee, des Atlantiks. BLV Verlagsgesellschaft, München. 244 p.
- Nijssen, H. & S.J. de Groot, 1987. De vissen van Nederland. KNNVuitgeverij Utrecht/Zeist 224p.
- Chinery, M. et al. 1982. The Natural History. Kingfisher Books, Verenigd Koninkrijk.