Klasse van gladde witbol en havikskruiden
| Klasse van gladde witbol en havikskruiden | |
|---|---|
| |
| Syntaxonomische indeling | |
|
| |
| Klasse | |
| Melampyro-Holcetea mollis Pass. 1994 | |
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
|
De klasse van gladde witbol en havikskruiden (Melampyro-Holcetea mollis) is een klasse van syntaxa die meso-oligotrafente, schaduwminnende zoomvegetatie omvat.
Naamgeving en codering
[bewerken | brontekst bewerken]| Synoniemen | ||
|---|---|---|
| Melampyro pratensis-Holcetea mollis Pass. ex Weeda & Haveman class. nov. | ||
- Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r18
De wetenschappelijke naam Melampyro-Holcetea mollis is afgeleid van de botanische namen van de kensoorten hengel (Melampyrum pratense) en gladde witbol (Holcus mollis).
Fysiognomie
[bewerken | brontekst bewerken].jpg)
De fysiognomie van de klasse van gladde witbol en havikskruiden is vrij variabel en komt duidelijker tot uitdrukking in de lagere syntaxa (vooral op verbondsniveau). Dikwijls omvat de klasse grazige vegetatie waarin vaak kruiden en/of varens het vegetatieaspect bepalen. Opvallend is dat in veel gemeenschappen uit deze klasse het zomeraspect door geelbloeiende soorten wordt bepaald.
Symmorfologisch is de vegetatie van de klasse vaak eveneens variabel en vrij complex. De vegetatiestructuur wordt meestal gevormd door een goed ontwikkelde moslaag en meerdere kruidlagen. Een struiklaag ontbreekt. Strikt genomen is een 'echte' boomlaag afwezig, maar zeer vaak groeit de vegetatie onder laanbomen, die tot aanplant behoren.
De gemeenschappen treden (tegenwoordig) dikwijls lintvormig in het landschap op en manifesteren zich als grazige zoomvegetatie.
Ecologie
[bewerken | brontekst bewerken]Vegetatie van de klasse van gladde witbol en havikskruiden komt voor op beschaduwde tot halfbeschaduwde standplaatsen op oligotrofe tot mesotrofe (overwegend meso-oligotrofe) zand- en leemgronden. Het gaat om kalkloze tot kalkarme zandgronden met een lage of neutrale pH. De gemeenschappen treden dikwijls op als halfnatuurlijke vegetatietypen.
Doorgaans gaat het om standplaatsen als lanen, bosranden, singels, houtwallen, greppelkanten en steilkanten.
Onderliggende syntaxa in Nederland en Vlaanderen
[bewerken | brontekst bewerken]De klasse wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door één orde met een drietal verbonden.
- orde van gladde witbol en havikskruiden (Melampyro-Holcetalia mollis)
- verbond van gladde witbol en havikskruiden (Melampyrion pratensis)
- associatie van hengel en gladde witbol (Hyperico pulchri-Melampyretum pratensis)
- associatie van boshavikskruid en gladde witbol (Melampyro pratensis-Hieracietum sabaudi)
- associatie van eikvaren en knopjesmos (Aulacomnio-Polypodietum)
- schaduwgras-verbond (Poion nemoralis)
- schaduwgras-associatie (Veronico chamaedryos-Poetum nemoralis)
- dubbelloof-verbond (Holco mollis-Athyrion filicis-feminae)
- beukvaren-associatie (Hyperico pulchri-Melampyretum pratensis)
- stippelvaren-associatie (Hieracio-Holcetum mollis)
- verbond van gladde witbol en havikskruiden (Melampyrion pratensis)
- orde van gladde witbol en havikskruiden (Melampyro-Holcetalia mollis)
Rompgemeenschappen
- rompgemeenschap met gladde witbol (RG Holcus mollis-[Melampyro-Holcetea mollis])
- rompgemeenschap met adelaarsvaren (RG Pteridium aquilinum-[Melampyro-Holcetea mollis])
- rompgemeenschap met hengel (RG Melampyrum pratensis-[Melampyro-Holcetea mollis])
- rompgemeenschap met valse salie (RG Teucrium scorodonia-[Melampyro-Holcetea mollis])
- rompgemeenschap met grote muur (RG Stellaria holostea-[Melampyro-Holcetea mollis])
- rompgemeenschap met dubbelloof (RG Struthiopteris spicant-[Holco mollis-Athyrion filicis-feminae])
Successie
[bewerken | brontekst bewerken]
Wanneer het natuurbeheer van de vegetatie uit deze klasse ophoudt, veranderen ze in vegetatie van de klasse van nitrofiele zomen, of (meteen) in braamstruweel van de brummel-klasse.
Vegetatiezonering
[bewerken | brontekst bewerken]In de vegetatiezonering staat de klasse van gladde witbol en havikskruiden – als zoom – op de grens van bos of struweel met veel lagere formaties waaronder doorgaans grasland of dwergstruweel (of vegetatieloos terrein). De belangrijkste contactgemeenschappen onder de bossen zijn de klasse van eiken- en beukenbossen op voedselarme grond, de klasse van naaldbossen en de klasse van eiken- en beukenbossen op voedselrijke grond. Aan de open zijde zijn de belangrijkste contactgemeenschappen de graslanden van de klasse van heischrale graslanden, de klasse van droge graslanden op zandgrond, de klasse van matig voedselrijke graslanden en dwergstruwelen van de klasse van droge heiden. Plaatselijk, op verstoorde plekken, kunnen ook ruigten van de klasse van kapvlaktegemeenschappen of de klasse van nitrofiele zomen contactgemeenschappen vormen. Bij greppels en steilkanten grenst de klasse van gladde witbol en havikskruiden veelal aan mossenvegetatie van de pluisjesmos-klasse.
Verspreiding
[bewerken | brontekst bewerken]Het verspreidingsgebied van de klasse van gladde witbol en havikskruiden omvat West- en Centraal-Europa, oostwaarts tot in het oostelijke deel van de Alpen.[1] Het zwaartepunt van de verspreiding ligt in de subatlantische streken, waarvan in het bijzonder Frankrijk, waar de grootste verscheidenheid aan gemeenschappen uit deze klasse wordt aangetroffen.
In Nederland is de klasse vooral beperkt tot de hogere zandgronden en het heuvelland van Zuid-Limburg. Daarnaast komt de klasse ook (zeer) fragmentair in het duin- en strandwallenlandschap van de kuststreken; de best ontwikkelde gemeenschappen hiervan vindt men op oude strandwallen in de landgoederenzone Rijswijk.
Fotogalerij
[bewerken | brontekst bewerken]-
Winteraspect van de associatie van eikvaren en knopjesmos -
Schaduwgras-associatie -
Een rompgemeenschap met adelaarsvaren -
Een rompgemeenschap met valse salie
.jpg)
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ Mucina, L. & Kolbek, J. (1993). Trifolio-Geranietea sanguinei. In: L. Mucina, G. Grabherr & T. Ellmauer (red.), Die Pflanzengesellschaften Österreichs. Teil I. Antropogene Vegetation. Fischer, Jena/Stuttgart/New York, pp. 271–296.
· 
· 
