Naar inhoud springen

MaK DE 6400

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Railion 6400
MaK DE 6400
Railion 6508 in Den Haag
Railion 6508 in Den Haag
DB Schenker Rail 6426 in Venlo
DB Schenker Rail 6426 in Venlo
Aantal 120
Nummering 6401-6520
Fabrikant MaK, later Vossloh
Bouwjaar 1988-1995
Uit dienst 2010-heden
zie tekst
Asindeling Bo' Bo'
Spoorwijdte 1435 mm
Massa 82 ton (dienstgewicht)
Aslast 20,5 ton
Lengte over buffers 14,4/14,49 (bij locomotieven met crashbuffers) m
Breedte 3,10 m
Hoogte 4,20 m
Omgrenzingsprofiel UIC 505-1
Wieldoorsnee 1000 mm[1]
Draaistelafstand 7.400 mm[2]
Radstand 2400 mm[2][1]
Minimale boogstraal 80 m (70 m bij 5 km/h)[2]
Maximumsnelheid 120 km/h[2][1]
Aandrijving Dieselelektrisch
Trekkracht aanzet: 305 kN[1]
Elektromotoren asynchroon[2][1]
Vermogen elektromotoren 1000 kW (wiel)[2]
Aantal dieselmotoren 1× 12V 396 TC 13[2][1]
Vermogen dieselmotoren 1800 kW (bij 1800 rpm)[2][1]
Fabrikant dieselmotoren MTU[2][1]
Inhoud brandstoftank 3345 L
Treinbeïnvloeding ATB en/of PZB en/of Memor en/of ERTMS
Treinradio Telerail, GSM-R
Remsysteem directe rem
* Oerlikoeenleidingrem met hogedrukrem
* elektrodynamische rem
Remopschriften O-GPR E mZ
Remgewicht R 84 t
P 58 t
G 58 t
Compressorfabrikant Knorr-Bremse[2]
Compressortype Schroefcompressor, 1920 L/min.[2]
Koppeling schroefkoppeling/schakukoppeling (bij (ex-)wegsleeplocomotieven)
Wisselrichter BBC 13 SG 09[1] (thyristor VVVF)
Overbrengingsverhouding 1 : 4,94[1]
Portaal  Portaalicoon   Verkeer & Vervoer

De NS 6400 is een serie dieselelektrische locomotieven van het type MaK DE 6400 gebouwd door Maschinenbau Kiel (MaK)[3], later Vossloh, voor de Nederlandse Spoorwegen (NS) voor het goederenvervoer. Na de opsplitsing van NS in 1995 zijn alle 6400'en overgegaan naar NS Cargo (nu: DB Cargo). De locomotieven zijn in Duitsland als "Baureihe 264" bekend.

In 1985 bestelde NS 60 locomotieven voor de vervanging van de uit de jaren 50 stammende series 2200 en 2400. In 1989 volgde een vervolgserie van nog 60 locomotieven.

In augustus en september 1990 is de 6443 door de Noorse staatsspoorwegen NSB gehuurd om het type te evalueren.

Een deel van de locs heeft zijn oorspronkelijke geel-grijze NS-kleurencombinatie ingewisseld voor de rode kleurstelling van NS Cargo of Railion, in 2009 hernoemd in DB Schenker Rail. De locs 6401, 6402, 6403 en 6504 werden in 2006 gestickerd in de kleurstelling van Railpro, een leverancier van spooronderhoudsmaterialen. Sinds september 2009 zijn deze locomotieven weer voorzien van de geel-grijze kleurstelling.

Vanaf 2009 verschijnen de 6400 in de verkeersrode kleurstelling van DB Cargo. In 2020 rijdt alleen de 6461 nog in geel-grijze kleurstelling rond.

Door de afname van het goederenvervoer stonden in de periode 2009-2019 veel 6400'en terzijde. Een groot aantal terzijde gestelde locs is opgeknapt en verkocht aan andere vervoerders, waaronder DB Polska.

Constructie en techniek

[bewerken | brontekst bewerken]

Het ontwerp is gebaseerd op een standaardtype van MaK, de DE 1002 en dragen typenaam MaK DE 6400. De locomotieven worden dieselelektrisch aangedreven en waren de eerste Nederlandse locomotieven met draaistroommotoren. De locomotieven waren in eerste instantie voorbereid op de mogelijkheid om een afstandsbediening (Radiografische bediening) in te bouwen. Deze afstandsbedieningen werden later ingebouwd en in gebruik genomen. Tot 4 locs mogen gecombineerd (multiple geschakeld) rijden, voor het trekken van zware goederentreinen.

Ze zijn langer dan dit type, omdat er ruimte nodig was voor de ATB en een hulpdieselmotor, die bij een geparkeerde loc elektriciteit opwekt voor batterijlading en voor de verwarmingselementen die het koelwater van de hoofddieselmotor op temperatuur brengen of houden. Hierdoor is de hoofdmotor altijd op bedrijfstemperatuur en is het niet nodig de hoofdmotor stationair warm te laten draaien. In tegenstelling tot de eerdere Nederlandse locomotieftypen kan de hoofddieselmotor niet zonder extra handelingen koud gestart worden.

Ook is er meer ruimte nodig voor de draaistellen, omdat die groter zijn door de toepassing van blokkenremmen in plaats van schijfremmen. Omdat er hulpstuurtafels voor het rangeren achter de stoelen werden geplaatst werd de doorgang erg smal en dus werd ook de cabine langer. De cabine staat 110 mm hoger dan bij het voorbeeld, zodat de machinist royalere zichtlijnen heeft. Hierdoor werd het tevens mogelijk de batterijen onder de vloer van de cabine onder te brengen, wat een betere bereikbaarheid tot gevolg had.

In de loop van 1986 zijn door NS in de fabriek van MaK praktijkproeven gedaan met de cabine, om de zichtlijnen te beproeven en om te controleren of de machinist wel binnen het omgrenzingsprofiel blijft wanneer hij uit de cabine leunt. Hiertoe is een aantal machinisten naar de fabriek gereisd.

De 6400 heeft net als de DE 1002 twee huiven waarin apparatuur is ondergebracht: de korte huif (E-huif) die de elektrische installatie bevat, en de langere huif met de hoofdgenerator, uitlaatdempers, dieselmotoren en koelinstallatie.

Van de eerste serie van 60 zijn er 20 draaistellen door MaK gefabriceerd, en voor 50 locs door Stork RMO in Amsterdam. De draaistellen hebben een grotere radstand dan die van het loctype dat model heeft gestaan, omdat de conventionele blokkenrem is toegepast, in tegenstelling tot het voorbeeld. Voor de loc is een speciale stoel ontworpen die niet alleen naar voren en naar achteren geschoven kan worden, maar ook dwars gekanteld kan worden met het oog op het door het raam naar buiten leunen, onder andere bij het rangeren.

De hoofddieselmotor is afkomstig van MTU en van het type 12V 396 TC 13.[2] De dieselmotor drijft een borstelloze synchrone draaistroomgenerator aan. Een gelijkrichter zet deze draaistroom om in een gelijkspanning van 1500 V. (Dit was een eis van het Ministerie van Defensie, zodat er noodhospitalen konden worden samengesteld met passagiersrijtuigen die moeten worden gevoed met 1500 V gelijkstroom, waarbij de energie geleverd zou moeten worden door de diesellocomotief.[bron?]) Twee luchtgekoelde wisselrichters (BBC type 13 SG 09[1]), die zich in de korte huif bevinden, zetten deze gelijkstroom om in driefasenwisselstroom met variabele spanning en frequentie waarmee de 4 asynchrone tractiemotoren worden gevoed.

De 6400 kan elektrodynamisch remmen; de stroom die hierbij wordt opgewekt, wordt door remweerstanden in warmte omgezet.

Een aantal van deze locomotieven heeft extra apparatuur voor de gebruikte treinbeïnvloeding in België en Duitsland om in deze landen te worden toegelaten. Deze locomotieven hebben respectievelijk de bijnamen Vlaamse Reuzen en Duitse Herders. Daarnaast zijn er locomotieven uitgerust met ETCS om te kunnen rijden op de Betuweroute. Deze worden DMI-locs genoemd naar de DMI (Driver Machine Interface) die is ingebouwd boven de stuurtafel van de loc. Voor het heuvelbedrijf op Kijfhoek zijn er de zogenaamde "heuvellocs" 6476 tot en met 6479.

Afvoer en verkoop

[bewerken | brontekst bewerken]

Door terugloop in het goederenvervoer als gevolg van de economische crisis, het afstoten van kleinschalig vervoer, en de instroom van elektrische locomotieven serie 189, werd in 2009 een groot aantal locomotieven serie 6400 buiten dienst gesteld. In de daaropvolgende jaren werd een aantal locomotieven weer in dienst gesteld. Anderen werden gesloopt of doorverkocht naar een andere spoorwegmaatschappij.

Twee locs (6456 en 6457) zijn in 2010 aan Eurotunnel verkocht, om de sterk lijkende Class 0001 aan te vullen.[4][5]

Enkele locs die eerst terzijde stonden, hebben een terugkeer gemaakt als wegsleeplocomotief. Daartoe hebben zij een Scharfenbergkoppeling gekregen.

Twee locs (6406 en de 6409) zijn door LTE gehuurd en werden bij Shunter op de Waalhaven gereviseerd en in de huisstijl van LTE gespoten.

Eind 2017 werden 4 locs (6475, 6482, 6484) (6481 wordt verwacht in 2018) door Railtraxx in gebruik genomen. Deze werden eveneens bij Shunter gereviseerd en in de huisstijl van RTX gespoten.

Nummer In dienst Naam Status Huidige (of laatste) eigenaar Huidig (of laatste) nummer Huidige (of laatste) kleurstelling Huidige aanwezige Treinbeïnvloeding Opmerkingen Foto
6401 1988 Mijndert In dienst DB Cargo (PL) 6401 -
6402 1988 Marinus/Dawid In dienst DB Cargo (PL) 6402 - Kreeg de naam Dawid bij DB Cargo Polska
6403 1988 Gijs Terzijde DB Cargo (NL) 6403 - ATB
6404 1988 Johan In dienst DB Cargo (PL) 6404 -
6405 1988 Jan In dienst DB Cargo (PL) 6405 -
6406 1988 Tonnie In dienst LTE Netherlands BV 6406 blauw-wit met LTE logos ATB, ETCS Base line 2
6407 1988 Henk In dienst NRC Norway 001 -
6408 1988 Gerard In dienst DB Cargo (PL) 6408 -
6409 1988 Herman In dienst LTE Netherlands BV 6409 blauw-wit met LTE logos ATB, ETCS Base line 2
6410 1988 Toon In dienst DB Cargo (PL) 6410 -
6411 1988 Olivier In dienst DB Cargo (NL) 6411 rood ATB, ATB-NG
6412 1989 Hans In dienst DB Cargo (NL) 6412 rood ATB, ATB-NG
6413 1989 Foeke In dienst DB Cargo (NL) 6413 rood ATB, ATB-NG
6414 1989 Sander In dienst DB Cargo (NL) 6414 rood ATB, ATB-NG
6415 1989 Rens Gesloopt DB Cargo (NL) 6415 rood Gesloopt in Maart 2010 na Treinongeval bij Barendrecht
6416 1989 Arie In dienst DB Cargo (NL) 6416 rood ATB, ATB-NG
6417 1989 Bob In dienst DB Cargo (NL) 6417 rood ATB, ATB-NG
6418 1989 John In dienst DB Cargo (NL) 6418 rood ATB, ATB-NG
6419 1989 Willem In dienst Grenland Rail 6419 rood
6420 1989 Horst In dienst NRC Norway 002 -
6421 1989 Sebe In dienst DB Cargo (NL) 6421 rood ATB, ETCS Baseline 2
6422 1989 Wim In dienst DB Cargo (NL) 6422 rood ATB, ETCS Baseline 2
6423 1989 Chris In dienst DB Cargo (NL) 6423 rood ATB, ETCS Baseline 2
6424 1989 Dirk In dienst DB Cargo (NL) 6424 rood ATB, ETCS Baseline 2
6425 1989 Chris In dienst DB Cargo (NL) 6425 rood ATB, ETCS Baseline 2
6426 1989 Niko In dienst DB Cargo (NL) 6426 rood ATB, ETCS Baseline 2
6427 1989 Hans In dienst DB Cargo (NL) 6427 rood ATB, ETCS Baseline 2
6428 1989 Dirk In dienst DB Cargo (NL) 6428 rood ATB, ETCS Baseline 2
6429 1989 Hans In dienst DB Cargo (NL) 6429 rood ATB, ETCS Baseline 2
6430 1989 Jan-Adrianus In dienst DB Cargo (NL) 6430 ATB, ETCS Baseline 2 'Wegsleepdienst' stickers
6431 1990 Antonius In dienst DB Cargo (NL) 6431 rood ATB, ETCS Baseline 2
6432 1990 Hendrikus In dienst DB Cargo (NL) 6432 rood ATB, ETCS Baseline 2
6433 1990 Han In dienst DB Cargo (NL) 6433 ATB, ETCS Baseline 2 'Wegsleepdienst' stickers
6434 1990 Henk In dienst DB Cargo (NL) 6434 rood ATB, ETCS Baseline 2
6435 1990 Joop In dienst DB Cargo (NL) 6435 rood ATB, ETCS Baseline 2
6436 1990 Willem In dienst DB Cargo (NL) 6436 rood ATB, ETCS Baseline 2
6437 1990 Arie In dienst DB Cargo (NL) 6437 rood ATB, ETCS Baseline 2
6438 1990 Henk In dienst DB Cargo (NL) 6438 rood ATB, ETCS Baseline 2
6439 1990 Geert In dienst DB Cargo (NL) 6439 rood ATB, ETCS Baseline 2
6440 1990 Jaap In dienst DB Cargo (NL) 6440 rood ATB, ETCS Baseline 2
6441 1990 Joyce In dienst DB Cargo (NL) 6441 rood ATB, ETCS Baseline 2
6442 1990 William In dienst DB Cargo (NL) 6442 rood ATB, ETCS Baseline 2
6443 1990 Terzijde DB Cargo (NL) 6443 geel/grijs -
6444 1990 Eeltje In dienst DB Cargo (PL) 6444 -
6445 1990 Wijbo In dienst DB Cargo (PL) 6445 -
6446 1990 Jo In dienst Grenland Rail 6446 -
6447 1990 Maurits In dienst Eurotunnel 0010 -
6448 1990 Rein In dienst Grenland Rail 6448 -
6449 1991 John In dienst Grenland Rail 6449 -
6450 1991 Hanja In dienst Eurotunnel 0008 -
6451 1991 Daan In dienst Eurotunnel 0009 -
6452 1991 Rein In dienst Norsk Jernbanedrift 6452 -
6453 1991 Frans In dienst DB Cargo (PL) 6453 -
6454 1991 Wim In dienst DB Cargo (NL) 6454 rood ATB, ATB-NG
6455 1991 Klaas Abel In dienst DB Cargo (NL) 6455 rood ATB, ATB-NG
6456 1991 Hendrik In dienst Eurotunnel 0006 -
6457 1991 In dienst Eurotunnel 0007 -
6458 1991 Harry In dienst DB Cargo (PL) 6458 -
6459 1991 Anton In dienst DB Cargo (PL) 6459 -
6460 1991 Lonneke/Leo In dienst DB Cargo (PL) 6460 -
6461 1991 Ron In dienst DB Cargo (NL) 6461 geel-grijs ATB
6462 1991 Olga In dienst DB Cargo (PL) 6462 -
6463 1991 Theo In dienst DB Cargo (NL) 6463 rood ATB TBL 1
6464 1992 Jan In dienst DB Cargo (NL) 6464 rood ATB
6465 1992 Lammert In dienst DB Cargo (NL) 6465 rood ATB
6466 1992 In dienst DB Cargo (NL) 6466 rood ATB
6467 1992 Terzijde DB Cargo (NL) 6467 - -
6468 1992 Terzijde DB Cargo (NL) 6468 - -
6469 1992 In dienst DB Cargo (NL) 6469 rood ATB
6470 1992 Terzijde DB Cargo (NL) 6470 - -
6471 1992 Bram In dienst DB Cargo (NL) 6471 rood ATB TBL 1
6472 1992 Frank/Piotr In dienst DB Cargo (PL) 6472 - Kreeg de naam Piotr bij DB Cargo Polska
6473 1992 In dienst DB Cargo (PL) 6473 -
6474 1992 Adam In dienst DB Cargo (PL) 6474 - Naam pas gekregen bij DB Cargo Polska
6475 1992 In dienst Railtraxx 6475 groen met RTX-logos ATB, ETCS Baseline 2
6476 1992 In dienst DB Cargo (NL) 6476 rood ATB
6477 1992 In dienst DB Cargo (NL) 6477 rood ATB
6478 1992 In dienst DB Cargo (NL) 6478 rood ATB
6479 1992 In dienst DB Cargo (NL) 6479 rood ATB
6480 1992 Jaro In dienst DB Cargo (PL) 6480 - - Naam pas gekregen bij DB Cargo Polska
6481 1992 Lies In dienst Railtraxx 6481 groen met RTX-logos ATB, ETCS Baseline 2
6482 1992 In dienst Railtraxx 6482 groen met RTX-logos ATB, ETCS Baseline 2
6483 1992 In dienst DB Cargo (PL) 6483 - -
6484 1992 In dienst Railtraxx 6484 groen met RTX-logos ATB, ETCS Baseline 2
6485 1993 Rafał In dienst DB Cargo (PL) 6485 - - Naam pas gekregen bij DB Cargo Polska
6486 1993 Terzijde DB Cargo (NL) 6486 rood -
6487 1993 Paweł In dienst DB Cargo (PL) 6487 - - Naam pas gekregen bij DB Cargo Polska
6488 1993 Gerard/Kosmi In dienst DB Cargo (PL) 6488 - - Gerard werd vernaamd naar Kosmi bij DB Cargo Polska
6489 1993 In dienst DB Cargo (PL) 6489 - -
6490 1993 Kacper In dienst DB Cargo (PL) 6490 - - Naam pas gekregen bij DB Cargo Polska
6491 1993 Bastuś In dienst DB Cargo (PL) 6491 - - Naam pas gekregen bij DB Cargo Polska
6492 1993 Kamil In dienst DB Cargo (PL) 6492 - - Naam pas gekregen bij DB Cargo Polska
6493 1993 Joke/Anulka In dienst DB Cargo (PL) 6493 - - Joke werd vernaamd naar Anulka bij DB Cargo Polska
6494 1993 In dienst DB Cargo (PL) 6494 -
6495 1993 In dienst DB Cargo (PL) 6495 -
6496 1993 In dienst DB Cargo (PL) 6496 -
6497 1993 Beny In dienst DB Cargo (PL) 6497 - Naam pas gekregen bij DB Cargo Polska
6498 1993 In dienst DB Cargo (PL) 6498 -
6499 1993 In dienst DB Cargo (PL) 6499 -
6500 1993 Robert In dienst DB Cargo (PL) 6500 - Naam pas gekregen bij DB Cargo Polska
6501 1993 Edo/Kasia In dienst DB Cargo (PL) 6501 - Edo werd vernaamd naar Kasia bij DB Cargo Polska
6502 1993 In dienst DB Cargo (NL) 6502 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6503 1993 In dienst DB Cargo (NL) 6503 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6504 1994 In dienst DB Cargo (NL) 6504 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6505 1994 In dienst DB Cargo (NL) 6505 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6506 1994 In dienst DB Cargo (NL) 6506 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6507 1994 In dienst DB Cargo (NL) 6507 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6508 1994 Karla/Kris In dienst DB Cargo (NL) 6508 rood, wervingsstickers ETCS Baseline 3
6509 1994 In dienst DB Cargo (NL) 6509 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6510 1994 In dienst DB Cargo (NL) 6510 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6511 1994 In dienst DB Cargo (NL) 6511 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6512 1994 Peter In dienst DB Cargo (NL) 6512 rood, wervingsstickers ATB TBL 1 Naam niet meer op de locomotief waar te nemen
6513 1994 In dienst DB Cargo (NL) 6513 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6514 1994 Wim Gesloopt DB Cargo (NL) 6514 rood, wervingsstickers Memor Gesloopt in Maart 2010 na Treinongeval bij Barendrecht
6515 1994 In dienst DB Cargo (NL) 6515 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6516 1994 Wouter In dienst DB Cargo (NL) 6516 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6517 1994 In dienst DB Cargo (NL) 6517 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6518 1994 In dienst DB Cargo (NL) 6518 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6519 1994 In dienst DB Cargo (NL) 6519 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
6520 1994 In dienst DB Cargo (NL) 6520 rood, wervingsstickers ATB TBL 1
Zie de categorie MaK DE 6400 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.