Naar inhoud springen

Platinagroep

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Kobaltgroep)
Chemische groepen
Alkalimetalen (1)
Aardalkalimetalen (2)
Scandiumgroep (3)
Titaangroep (4)
Vanadiumgroep (5)
Chroomgroep (6)
Mangaangroep (7)
Platinagroep (8, 9 en 10)
Kopergroep (11)
Zinkgroep (12)
Boorgroep (13)
Koolstofgroep (14)
Stikstofgroep (15)
Zuurstofgroep (16)
Halogenen (17)
Edelgassen (18)
Lanthaniden
Actiniden
Portaal  Portaalicoon  Scheikunde

De platinagroep metalen (IUPAC-groepsnummers 8, 9 en 10, vroeger bekend als VIIIb) uit het periodiek systeem, ook wel platinametalen of ijzerplatinagroep genoemd, omdat deze elementen veel overeenkomstige eigenschappen hebben, omvat drie kolommen van het periodiek systeem.

Het zijn alle min of meer edele metalen (ijzer het minst, platina het meest), zij worden vaak samen gevonden, zij hebben belangrijke katalytische eigenschappen en zij hebben vaak een rijke chemie met een grote verscheidenheid aan oxidatietoestanden. De hoogste oxidatiegetallen ( 8, zelfs 9) kunnen bij ionen uit deze groep aangetroffen worden.

Er is een historische reden voor deze naamgeving. In de oudste vormen van het systeem waren er maar 8 kolommen, gekenmerkt door de romeinse getallen I,II,..,VIII. De edelgassen kwamen in de achtste kolom. De overgangsmetalen vanaf scandium kwamen in groep III, IV enz. Om koper weer in de eerste kolom te krijgen werden de platinametalen gezamenlijk in de achtste kolom geperst. Ontevredenheid over deze opzet en beter begrip van de opbouw van de elektronenschillen heeft er later toe geleid dat het systeem 18 kolommen kreeg in plaats van 8.

De elementen van de platinagroep zijn in het periodiek systeem hieronder gekleurd.

1
Ia
18
0
1 1
H
2
IIa
Periodiek systeem 13
IIIa
14
IVa
15
Va
16
VIa
17
VIIa
2
He
2 3
Li
4
Be
5
B
6
C
7
N
8
O
9
F
10
Ne
3 11
Na
12
Mg
3
IIIb
4
IVb
5
Vb
6
VIb
7
VIIb
8
VIIIb
9
VIIIb
10
VIIIb
11
Ib
12
IIb
13
Al
14
Si
15
P
16
S
17
Cl
18
Ar
4 19
K
20
Ca
21
Sc
22
Ti
23
V
24
Cr
25
Mn
26
Fe
27
Co
28
Ni
29
Cu
30
Zn
31
Ga
32
Ge
33
As
34
Se
35
Br
36
Kr
5 37
Rb
38
Sr
39
Y
40
Zr
41
Nb
42
Mo
43
Tc
44
Ru
45
Rh
46
Pd
47
Ag
48
Cd
49
In
50
Sn
51
Sb
52
Te
53
I
54
Xe
6 55
Cs
56
Ba
72
Hf
73
Ta
74
W
75
Re
76
Os
77
Ir
78
Pt
79
Au
80
Hg
81
Tl
82
Pb
83
Bi
84
Po
85
At
86
Rn
7 87
Fr
88
Ra
↓↓ 104
Rf
105
Db
106
Sg
107
Bh
108
Hs
109
Mt
110
Ds
111
Rg
112
Cn
113
Nh
114
Fl
115
Mc
116
Lv
117
Ts
118
Og
 
Lanthaniden 57
La
58
Ce
59
Pr
60
Nd
61
Pm
62
Sm
63
Eu
64
Gd
65
Tb
66
Dy
67
Ho
68
Er
69
Tm
70
Yb
71
Lu
Actiniden 89
Ac
90
Th
91
Pa
92
U
93
Np
94
Pu
95
Am
96
Cm
97
Bk
98
Cf
99
Es
100
Fm
101
Md
102
No
103
Lr