Knudåge Riisager

Knudåge Riisager
	Knudåge Riisager
Volledige naam	Knudåge Riisager
Geboren	6 maart 1897
Overleden	26 december 1974
Land	Denemarken
Nevenberoep	muziekpedagoog
Leraren	Peder Gram, Albert Roussel, Paul Le Flem, Hermann Grabner
Belangrijkste werken	Symfonie nr. 1, Symfonie nr. 2, Benzine, Archaeopteryx
	(en) IMDb-profiel
	(en) Discogs-profiel;
	(en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Knudåge Riisager (Kunda, 6 maart 1897 – Frederiksberg, 26 december 1974) was een Deens componist en muziekpedagoog.

Riisager werd geboren in een Deens gezin, dat toen in Estland woonde. Zijn vader was ingenieur Emil Riisager. Deze werkte in de bouw werkte en leidde een cementfabriek, maar werd teruggeroepen naar Denemarken toen de naamgever van de F.L. Schmidt-fabriek overleed en Riisager senior de opvolger werd. Knudåge was toen drie jaar oud. Het gezin vestigde zich in Frederiksberg waar Riisager bijna zijn hele leven zou doorbrengen. Na de middelbare school (1915) ging Riisager politicologie studeren aan de Universiteit van Kopenhagen. Hij studeerde in 1921 af en was van 1925 tot 1950 rijksambtenaar, waarvan de laatste elf jaar als afdelingshoofd bij het Deense Ministerie van Financiën. Van 1956 tot 1967 was hij directeur van Det Kongelige Danske Musikkonservatorium, het Koninklijk Conservatorium in Kopenhagen.

Zijn muzikale carrière liep parallel met zijn ambtelijke functies. Hij kreeg eerst les van Otto Malling en na 1915 was Peder Gram zijn leermeester. Echter grotere indruk maakte een aantal studiejaren in Parijs bij Albert Roussel en Paul Le Flem. Die Franse invloed is duidelijk hoorbaar in zijn muziek van rond die tijd. Maar niet alleen die Fransen hadden invloed op hem: hij kreeg ook muziek te horen van bijvoorbeeld Erik Satie, Igor Stravinsky, Arthur Honegger en Sergej Prokofjev. In 1932 studeerde hij nog in Leipzig bij Hermann Grabner. Hij schreef vooral in de neoclassicistische stijl en had daarbij een lichte voorkeur voor het componeren voor orkest. In sommige werken, zoals de piano sonate uit 1931, toont hij echter een heftiger stijl, die in zijn ritmisch markante, hamerende motoriek sterk beïnvloed lijkt door Bartók.

Naast ambtenaar en componist was Riisager ook auteur; van zijn hand verschenen circa 400 titels.^[1]

Oeuvre

opus 1 : 1920: Ouverture Erasmus Montanus
opus 2 : 1920: Liederen op teksten van Sigbjorn Obstfelder
opus 2c : 1924: De roos (sopraan en orkest)
opus 3 : 1922: Strijkkwartet nr. 3
opus 4 : 1923: Variaties voor klarinet, altviool en fagot
opus 5 : 1923: Sonate voor viool en piano nr. 2
opus 6 : 1924: Suite Dionysiaque, voor solisten, gemengd koor en orkest
opus 7 : 1924: Sinfonietta voor acht blazers (dwarsfluit, klarinet, 2 fagotten, 2 trompetten en 2 trombones)
opus 8 : 1925: Symfonie nr. 1, voor orkest
opus 9 : 1925: Divertimento voor strijkkwartet en blazerskwintet
1. Allegro sereno
2. Notturno
3. Allegretto lesso
4. Allegro sciolto
opus 10 : 1926: Introduzione di traverso, ouverture voor orkest
opus 11 : 1921: Vier epigrammen voor piano
opus 12 : 1926: Variaties op een thema van René Mezangeau, voor orkest
opus 13 : 1926: T-DOXC voor orkest
opus 14 : 1927: Symfonie nr. 2 in een beweging
opus 15 : 1927: Sonate voor viool, cello, dwarsfluit en klarinet
opus 16 : 1927: Muziek voor blaaskwintet
opus 17 : 1928: Benzine, ballet in 1 akte en 3 taferelen – première: 26 december 1930, Kopenhagen, Det Kongelige Teater – libretto: Robert Storm Petersen – choreografie: Elna Jørgen-Jensen
opus 18 : 1929: Klods Hans, symfonische schilderij voor orkest
opus 19 : 1930: Cocktails party, ballet-bouffonerie – (niet uitgevoerd) – libretto: Blaise Cendrars
opus 20 : 1929-1930: Fastelavn, ouverture voor orkest
opus 21 : 1930: Comoedie
opus 22 : 1931: Sonate voor piano
opus 23 : 1931: Suite per piccolo orchstra
1. Intrada
2. Ritomelle
3. Intermezzo
4. Ritornelle
5. Marcia
opus 24 : 1931: Concert voor orkest
opus 25 : 1932: Strijkkwartet nr. 5
opus 26A: 1936: Conversazione voor hobo, klarinet en fagot
opus 26B: 1936: Serenade voor viool, cello en dwarsfluit
opus 27 : 1932: Lystspilouverture (nr. 2) voor orkest
opus 28A: 1933: Concertino voor vijf violen en piano
opus 29 : 1933: Concertino voor trompet en strijkers
1. Allegro
2. Andantino semplice
3. Rondo vivace
opus 30 : 1934: Symfonie nr. 3
opus 31 : Primavera
opus 32 : 1935/1936: Darduse, ballet (dansen voor het sprookje van Johannes V. Jensen) – première: 22 januari 1937, Kopenhagen, Det Kongelige Teater – choreografie: Harald Lander en Leif Ørnberg – daaruit ook:
1. Suite voor orkest
  1. Slummersymfoni
  2. Hanekampen
  3. Støvstormen
  4. Kvindernes Dans
  5. Bryllupsprocessionen
  6. De frie Fødders Dans
opus 33 : 1936-1940: Slaraffenland, ballet in 4 taferelen – première: 21 februari 1942, Kopenhagen, Det Kongelige Teater – libretto: Kjeld Abell en Harald Lander – choreografie: Børge Ralov – daaruit ook:
1. 1e suite (1936)
  1. Forspil
  2. Rejsen derhen
  3. Prinsesse Sukkergodt
  4. Dovendidrikernes Polka
  5. Likørfontænerne
  6. Vagtparaden
  7. Ædedolkenes Procession
  8. Punktum Finale
2. 2e suite (1940)
  1. Vuggesang
  2. Gyngestolen
  3. De tre Musketerer
  4. Springedans
  5. Pas de deux
  6. Retternes Dans
opus 34 : 1937: Sinfonia concertante, voor strijkorkest
opus 35 : 1937: Partita, voor orkest
opus 36 : 1938-1942: Quarrtsiluni, ballet – première: 21 februari 1942, Kopenhagen, Det Kongelige Teater – libretto en choreografie: Harald Lander
opus 37 : 1939: "Tolv med Posten (Twaalf met de post)", ballet "Twelve by the Mail" van Hans Christian Andersen) – première: 21 februari 1942, Kopenhagen, Det Kongelig Teater – choreografie: Børge Ralov – daaruit ook:
1. Zes dansen voor orkest
  1. Januari
  2. April
  3. Mei
  4. Juli
  5. Augustus
  6. Oktober
opus 38 : 1940: Sinfonia gaia (nr. 4), voor orkest
opus 39 : Frederik II i Ditmarsken – Spagfærdige bemærkninger til et krigerisk tema, Variaties voor orkest
opus 40 : Blaaskwartet voor fluit, hobo, klarinet en fagot
opus 40b: 1942-1943: Strijkkwartet nr. 6
opus 41 : 1942: Deense psalm "Jeg ved en urt", voor gemengd koor en orkest – tekst: Hans Albretsøn
opus 43 : 1944: Den Krøllede Frits – En dansk ouverture, voor orkest
opus 44 : 1944/1945: Fugl Fønix, ballet in 6 taferelen – première: 12 mei 1946, Kopenhagen, Det Kongelige Teater – libretto: Harald Lander naar een idee van de componist gebaseerd op teksten van Hans Christian Andersen – choreografie: Harald Lander
opus 45 : Bellman-Variaties, voor klein orkest
opus 46 : 1947: Sinfonietta, voor orkest
opus 48 : 1948: Den Danske Skueplads, feestelijk voorspel ter gelegenheid van het 200-jarig jubileum van Det Kongelige Teater voor orkest
opus 49 : 1946: Susanne, opera, 1 akte – première: 7 januari 1950, Kopenhagen, Det Kongelige Teater – libretto: Mogens Lorentzen
opus 50 : 1948: Chaconne, voor orkest
opus 51 : 1949: Archaeopteryx, voor orkest – naar een tekst van Knud Hjortø
opus 52 : 1949-1950: Sinfonia serena (nr. 5)
opus 53 : 1950: Variaties op een Sarabande van Charles duc d’Orléans, voor strijkorkest
opus 54 : 1951: Vioolconcert
1. Tranquillo
2. Vivo
opus 55a : 1950: Pianosonatine
opus 55b: 1951: Sonate voor twee soloviolen
opus 56 : 1952: Pro Fistulis et Fidibus (for pibere og strenge), voor houtblazers en strijkorkest
1. Allegro vivo
2. Larghetto
3. Allegro sciolo
opus 57 : 1956: Månerenen, ballet, 5 scènes – première: 22 november 1957, Kopenhagen, Det Kongelige Teater – libretto en choreografie: Birgit Cullberg
opus 58 : 1958: Stjerner, ballet – libretto en choreografie: Harald Lander
opus 59 : 1959: Fruen fra havet, ballet – première: 20 april 1960, New York, Metropolitan Opera House – libretto en choreografie: Birgit Cullberg
opus 60 : 1964: Burlesk Ouverture, voor orkest
opus 61 : 1964: Sangen om det Uendelige (Canto dell'lnfinito), voor gemengd koor en orkest
opus 62 : 1966: Stabat Mater, voor gemengd koor en orkest – tekst: Johannes Ewald
1914: Romance voor viool en piano in C majeur
1915: Høvl og Knast: "Høvlen gik, gelindt, gelik" (voor koor)
1916: Menuet voor viool en piano
1917: Aquarel voor viool en piano
1918: Strijkkwartet nr. 1
1920: Strijkkwartet nr. 2 in g-klein
1928: Lystspilouverture (nr. 1)
1929: Paa Hodet (revuemuziek)
1929-1930: København voor mannenkoor
1933: twee stukken voor piano
1934: Bij gelegenheid van …
1934: Kleine ouverture
1935: Een gelukkige trompet (voor piano)
1935: Valse lente
1936: Voor een kinderpartijtje
1938: Tre Danske Peblingeviser, voor orkest
1938: Basta – epilogo festivo voor orkest
1939: Mei (voor piano)
1941: I mindet om Blicher (voor koor)
1942: Finalegalop voor orkest
1942: F.D.F.s (Frivilligt Drenge-Forbund's) Jubilæums-Marsch, voor harmonieorkest
1943: Tivoli-Tivoli! – Til Tivolis 100-års Jubilæum, voor orkest
1943: Impromptu (voor koor)
1943: Zomerrapsodie
1943: Deense Heerlijkheid (voor koor)
1943: Voorjaarsochtend (voor koor)
1944: Monument for Kingo, voor orkest
1944: Morgensang, voor orkest
1945: Niels Ebbesen (toneelmuziek) (Forspil, mellemspil, sange og danse) – tekst: Kaj Munk – première: 1 september 1945, Kopenhagen, Det Kongelige Teater – choreografie: Børge Ralov
1946: Pilatus (toneelmuziek) voor zangstem en piano – tekst: Kaj Munk – première: 20 februari 1947, Kopenhagen, Det Kongelige Teater
1947: Etudes (senere benævnt Etudes), ballet, 1 akte, naar piano-etudes van Carl Czerny – libretto: de componist en Harald Lander – choreografie: Harald Lander – première: 15 januari 1948, Kopenhagen, Det Kongelige Teater
1947: Kantate ved Carlsberg Bryggeriernes 100 Aars Jubilæum (1847 – 10. Nov. – 1947), voor spreker, solisten, gemengd koor en orkest – tekst: Mogens Lorentzen – première: 10 november 1947
1948: Festmars (til Berfingske Tidendes 200-års jubilæum) voor harmonieorkest – première: 2 januari 1949
1948: Foraarskantate – Til Københavns kommunes afslutningsfest for sygeplejerskeeleverne, voor spreker, vrouwenkoor, kinderkoor en orkest – tekst: Aage Berntsen
1951: De Usynlige (toneelmuziek) (Overture -Sarabande – Pastorale – Gigue – Passepied) komedie van Ludvig Holberg – voor kamerorkest – première: 23 februari 1952, Kopenhagen, Det Kongelige Teater
1952: Toccata, voor orkest
1952: Klokkespilmelodier voor het beiaard in het raadhuis van Frederiksberg
1954-1955: Andersen eller Hans Livs Eventyr, feestelijke muziek voor dans en zang – tekst: Kjeld Abell ter gelegenheid van de 150e verjaardag van Hans Christian Andersen
1955: Cantate voor de inwijding van het Deense Huis in Parijs, voor mannenkoor en orkest
1956: Et Forspil (Het voorspel), ter inwijding van de nieuwe concertzaal in het Tivoli-Park te Kopenhagen voor spreker en orkest – tekst: Kjeld Abell "Omkring os ligger et land"
1956: Akademisk Forspil og Akademisk Efterspil (Quodlibet studiosis) til Egmont H. Petersens Kollegiums indvielse, voor orkest
1958: Les Victoires de l'Amour, ballet naar "Le Triomphe de l'Amour" (1681) van Jean-Baptiste Lully – libretto en choreografie: Harald Lander
1961: Festfanfare, voor 5 trompetten en 4 pauken
1966: Galla-Variaties, grand pas de deux, – première: 5 maart 1967, Kopenhagen, Det Kongelige Teater – libretto en choreografie: Flemming Flindt
1967: Ballet Royal – première: 1967, Kopenhagen – choreografie: Flemming Flindt
1968: Svinedrengen, ballet – première: 1969, Kopenhagen – choreografie: Flemming Flindt
1973: Til Apollon, lysets Gud (tot Apollo, God van het Licht)
Concerto voor trompet en blaasensemble
Sørgepræludium og Frydesang voor harmonieorkest
Zes stukken voor piano
1. Lille polka
2. Utalmodig
3. Alene
4. Spradebasse
5. Lirekassen
6. En glad trompet

Publicaties

Symfonien er død – musiken leve : og andre essays, med indledning af Sven Erik Werner og bibliografi over Riisagers litterære arbejder van Niels Krabbe, 1997. 179 p., ISBN 8770230889
Kunsten i samfundslivet, København: Magasin, Danske Afdeling LGV : Fjernmagasin, 1958. 25 p.

Bibliografie

Michael Fjeldsøe: Den fortrængte modernisme – den ny musik i dansk musikliv 1920-1940. København: Hr. Nilsson, 1999. 397 p., ISBN 8798762907
Nils Schiørring: Riisager, Knudåge, in: Dansk biografisk leksikon 3. udg. bd.12 (1982), s.219-222.
Nils Schiørring: Musikkens Historie i Danmark bd.3. København: Politikens Forlag, 1978. 3 vols., vol. 1: Fra oldtiden til 1750. 346 p.; vol. 2: 1750-1870 360 p; vol. 3: 1870-1970'erne: 364 p., ISBN 8756727313, ISBN 8756727291
Nils Schiørring: De tre Riisager-Balletter ("Tolv med Posten", "Slaraffenland", "Qarrtsiluni"), in: Dansk Musiktidsskrift XVII/3 (1942), s.58-63.
Bengt Johnsson: Knudåge Riisagers klavermusik, dmt LV/5 (1981), s.233-239. zie ook: [1]^{[dode link]}
Bo Wallner: Vår tids musik i Norden. Från 20-tal till 60-tal. København et al.: Nordiska Musikförlaget et al., 1968. 137 p.
Sigurd Berg og Svend Bruhns: Knudåge Riisagers Kompositioner. En fortegnelse ved Sigurd Berg og Svend Bruhns. København: Dansk Komponist-Forening, 1967.
Knud Wissum: Samtale med Komponisten Knudåge Riisager, in: levende musik III/10 (1944), s.269-272.
Holger Jerrild: Hos komponisten Knudåge Riisager, Emil Frederiksen (red.): Gads danske Magasin bd.38 (1944), s.476-484.
Jürgen Balzer: Knudåge Riisagers "Qarrtsiluni", in: levende musik I /2 (1942), s.26-29.
Jürgen Balzer: Knudåge Riisager: "Sinfonia op.30", in: Dansk Musiktiidsskrift X/10 (1935), s.249-250.
Jürgen Balzer: Knudåge Riisager. Danske komponister 1., in: Dansk Musiktidsskrift VIII/3 (1933), s.56-57.
Richard Hove: Riisager, Knudåge, in: Dansk biografisk Leksikon 2.udg. bd.19 (1940), s.518-521.
Helge Bonnén: Knudåge Riisager, in: Dansk Musik-Tidsskrift I/7 (1926), s.109-112.
Gustav Hetsch: Knudåge Riisager, in: Musik. Tidsskrift for Tonekunst IX/12 (1925), s.139-141.

Externe link

(da) Biografie over Knudåge Riisager van Niels Krabbe

Bronnen, noten en/of referenties

↑ (da) Riisager bibliografi, Niels Krabbe, 20 januari 2006

[1] (da) Riisager bibliografi, Niels Krabbe, 20 januari 2006

[1]