Iepenkraterkorst
| Iepenkraterkorst | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||
| Caloplaca ulcerosa Coppins & P.James (1979) | |||||||||||||||
Iepenkraterkorst op  Wikispecies
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
De iepenkraterkorst (Caloplaca ulcerosa) is een korstmos van het geslacht Caloplaca uit de familie Teloschistaceae. De soort werd in 1979 voor het eerst beschreven door de Britse lichenologen Brian John Coppins en Peter Wilfred James.
Kenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]De iepenkraterkorst is een korstvormige soort met een dun grijs thallus met ronde tot langwerpige groene soredieuze plekken en oranje apothecia. De soort groeit op epifytische wijze met name op vrijstaande populieren, abelen en iepen, vooral in de binnenduinrand. De iepenkraterkorst lijkt sterk op het iepenzonnetje, die geen soralen en een wit thallus heeft. Beide soorten hebben dezelfde standplaatsvoorkeur.[1]
Verspreiding
[bewerken | brontekst bewerken]In Europa is de soort met name waargenomen in Catalonië, het zuiden van Zweden en op de Britse Eilanden. De soort komt ook in Noord-Amerika voor, met name in het gebied ten westen van de Grote Meren.[2]
Benelux
[bewerken | brontekst bewerken]Sommige korstmossoorten, zoals de iepenkraterkorst, waren voorheen in Nederland algemeen, maar namen af door het verdwijnen van het specifieke biotoop waaraan ze gebonden waren. Sommige van deze soorten komen weer terug wanneer ze een meer geschikt biotoop of een surrogaat weten te vinden. Dit laatste is te zien bij de iepenkraterkorst en het iepenzonnetje. Deze soorten waren voorheen strikt gebonden aan oude iepen. Na de iepziekte verdwenen ze grotendeels, maar ze hebben later een groeiplaats gevonden op oude abelen in de duinen, die voorheen erg schaars waren. Deze ontwikkeling werd voor het eerst rond 2005 waargenomen. In 2016 constateerde men dat dit proces nog steeds gaande was.[3]
Op de Nederlandse Rode Lijst voor korstmossen staat de iepenkraterkorst genoteerd als 'kwetsbaar' en wordt geduid als een soort die zeer zeldzaam in Nederland voorkomt.[4] Ook in België en in Luxemburg is de soort slechts zeer zelden waargenomen.[5]
- De tekst van de NDFF Verspreidingsatlas is geschreven door Laurens Sparrius (2017) en gepubliceerd onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding GelijkDelen.
- Het artikel van Sparrius et al. (2016) is gepubliceerd op natuurtijdschriften.nl en valt daarmee onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding. Tekst uit dit artikel is dus aangepast en overgenomen in dit artikel.
- ↑ Iepenkraterkorst in de NDFF Verspreidingsatlas. verspreidingsatlas.nl. Gearchiveerd op 6 oktober 2022. Geraadpleegd op 14 juli 2022.
- ↑ (en) Caloplaca ulcerosa Coppins & P.James. gbif.org. Global Biodiversity Information Facility. Gearchiveerd op 14 juli 2022. Geraadpleegd op 15 juli 2022.
- ↑ Sparrius, Laurens, Van der Kolk, Henk-Jan; Aptroot, André; Van der Pluijm, Arno & Van Dort, Klaas (2016). Nieuwe vindplaatsen van zeldzame korstmossen en licheenparasieten in de periode 2012 t/m medio 2016. Gearchiveerd op 14 juli 2022. Buxbaumiella 107 (1): 15-37
- ↑ Aptroot, André, Van Herk, Kok & Sparrius, Laurens (2012). Basisrapport voor de Rode Lijst Korstmossen. Gearchiveerd op 15 november 2022. Buxbaumiella 92 (1): 1-117
- ↑ (en) Iepenkraterkorst in de korstmosdatabase van België en Luxemburg. lichenology.info. Lichens of Belgium, Luxembourg and northern France. Geraadpleegd op 15 juli 2022.