Huis te Dodewaard

Huis te Dodewaard
Algemeen
Huidige functie	agrarisch bedrijf
Gebouwd in	vóór 1335
Gesloopt in	1839

Het Huis te Dodewaard was een kasteel in het Nederlandse dorp Dodewaard, provincie Gelderland. Het slot stond onder meerdere namen bekend, waaronder Huys Doyewert, Den Olden Hofstad, De Hofstede en Oldenhofstad.

Geschiedenis

De oudste vermelding van het kasteel dateert uit 1335, als Godevaart Tengnagel het slot opdraagt aan graaf Reinoud II van Gelre, die het vervolgens in leen teruggeeft aan Claes Tengnagel, de zoon van Godevaart.

In 1402 ging het leen over naar Gerrit van Doodenweerde. In 1501 was zijn nazaat Sandere van Doodenweerde de eigenaresse. Zij trouwde met Jacob van Wees, waarna het slot tot eind 16e eeuw in handen bleef van de familie Van Wees. Hierna wisselde het enkele malen van eigenaar.

In 1626 werd een lid van de familie Van Raesfelt met het kasteel beleend. In 1715 kwam het leen in handen van Antonetta van Raesfelt, waarbij een deel werd afgesplitst als apart leen.

Eind 18e eeuw kwam kasteel Dodewaard in handen van de familie Vijgh. In 1839 werd het kasteel gesloopt.

Beschrijving

Het kasteel is waarschijnlijk begin 14e eeuw gebouwd door het geslacht Tengnagel. Het is onbekend hoe het kasteel er uit heeft gezien.

In 1626 werd het leen omschreven als een omgracht huis met landerijen.

Uit een beschrijving in 1741 komt naar voren dat er op dat moment een oud gebouw stond met een torentje. Later die eeuw zal het kasteel zijn afgeschaald tot het niveau van een boerderij. De kadastrale kaart van 1832 toont een rechthoekig gebouw met een torentje. In 1839 is dit gebouw afgebroken en vervangen door een boerderij, die echter in 1945 is verwoest door oorlogshandelingen. Na de oorlog werd er op het voormalige kasteelterrein een nieuwe boerderij gebouwd.

De boerderij uit 1839 zou nog restanten van het slot bevatten, zoals een muur van 1 meter dik, een dichtgemetseld gotisch raam en een overwelfde put in de kelder. Ook is er op het terrein middeleeuws aardewerk aangetroffen.

Bij onderzoek in 1975 kwam naar voren dat de grachten nog herkenbaar waren in het landschap. Het vierkante kasteelterrein bleek een afmeting te hebben van 62,5 bij 65,5 meter, met daar omheen nog een buitengracht. Het middeleeuwse huis had een afmeting van 10,5 bij 17 meter en lag in de zuidoosthoek van het kasteelterrein.

Bronnen, noten en/of referenties

Kastelen in Gelderland. Matrijs, Utrecht (2013), "Neder-Betuwe", pp. 342-343.
Tabula Batavorum (december 1975), "‘t Huys Doyewert", pp. 8-11. Gearchiveerd op 14 juni 2022.
Dodewaard, Kastelenlexicon