Naar inhoud springen

Hendrick van Someren

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Hendrick van Someren
Portret van de schilder van Somer door Ferdinand Bol
Portret van de schilder van Somer door Ferdinand Bol
Algemene informatie
Geboren 1615
Amsterdam
Overleden 1686
Amsterdam
Beroep(en) Kunstschilder

Hendrick van Someren (of Somer of Van Somer)[1] (Amsterdam, 1615 - Amsterdam, 1685) was een Nederlandse kunstschilder die zijn gehele leven actief was in Amsterdam. Tot voor kort werd hij verward met Hendrick de Somer, een Vlaamse kunstenaar die op jonge leeftijd naar Napels trok en daar een vooraanstaande schilder werd.

Hendrick van Someren werd geboren in Amsterdam waar hij op 23 juli 1615 werd gedoopt. Hij kwam uit een kunstenaarsfamilie. Zijn vader was de Vlaamse schilder Barend van Someren uit Antwerpen die zich in 1602, na een verblijf van twee jaar in Rome, in Amsterdam had gevestigd.[2] Zijn moeder was Leonora (Dionora) Mijtens, de dochter van de Vlaamse schilder Aert Mijtens, een schilder die het grootste deel van zijn carrière in Italië doorbracht en bij wie hij in Rome in de leer was.

Hendrick van Someren volgde zijn opleiding bij zijn vader Barend van Someren en bij Jacobus van Solt.[2]

Hendrick van Someren werd tot voor kort verward met een Vlaamse schilder uit Lokeren uit die zelfde periode en met een bijna identieke naam, Hendrick de Somer. Deze schilder maakte in Napels carrière onder de naam 'Enrico Fiammingo'. Hij was leerling van José de Ribera en schilderde in de stijl van Caravaggio. Deze verwarring werd ontdekt door Ulisse Prota-Giurleo in 1953[3] op basis van een verslag van een juridische procedure met betrekking tot het huwelijk van de schilder Viviano Codazzi in Napels, waarin 'Enrico de Somer' optrad als getuige. Daarin verklaarde hij dat hij de zoon was van Gil De Soomere, schout in Lokeren.[4][5]

Het is inmiddels aangetoond dat de Amsterdamse Hendrick van Someren niet in Napels is geboren, maar in Amsterdam, dat hij ook nooit in Napels heeft gewerkt,[6] maar zijn hele leven in Amsterdam actief is geweest.[7] Bij opzoekingen wordt men nog steeds met deze verwarring geconfronteerd, in het bijzonder door de beschrijving die de Nederlandse kunsthistoricus Hoogewerff in 1943 maakte.[8]

In zijn overzichtsboek "De groote schouburgh der Neder­lantsche konstschilders en schilderessen" stelt Arnold Houbraken dat Hendrick van Someren een zeer degelijk schilder was van historische allegorieën, landschappen en stillevens met bloemen.[9][10] Er zijn geen werken bewaard gebleven in de stijlen die Houbraken noemde.[9]

Godefridus Johannes Hoogewerff maakt melding van een stilleven van Van Someren in een privécollectie, maar dit is niet bewezen

Hendrick Van Someren werd geportretteerd door Ferdinand Bol.[11]

Alle werken in de stijl van Carvaggio die vroeger aan Hendrick van Someren werden toegeschreven, zijn nu opnieuw toegeschreven aan de Vlaamse kunstenaar Hendrick de Somer.[6]

  1. Open archieven. Geraadpleegd op 11-1-2023.
  2. a b (en) ECARTICO. Gearchiveerd op 11 januari 2023. Geraadpleegd op 11-1-2023.
  3. (it) Giuseppe Porzio, (2014). La scuola di Ribera.Giovanni Do, Bartolomeo Passante, Enrico Fiammingo. Arte'm, Napoli. ISBN 978-88-569-0471-0. Gearchiveerd op 13 januari 2023.
  4. Damian, Veronique et Chiara Naldi, Massimo Stanzione, Guercino, Hendrick de Somer et Fra' Galgario, Paris: Galerie Canesso, 2016, p. 20-25
  5. (en) Eric Bielen, Contribution to the biography of Hendrick De Somer (1602-after 1655): A seventeenth-century Neapolitan painter from Lokeren. Oud Holland (2021). Gearchiveerd op 26 juli 2023. Geraadpleegd op 11-1-2021.
  6. a b M.G.C. Osnabrugge, Netherlandisch Immigrant Painters in Naples (1575-1654). Aert Mytens, Louis Finson, Abraham Vinck, Hendrick De Somer and Matthias Stom, University of Amsterdam, 2015, p. 152-153
  7. Het is niet bekend of hij de vader van de schilder Jan van Somer is, maar het is niet uitgesloten. In de archieven van Amsterdam staat Hendrick Somer vermeld als vader van Johannes Somer in 1640.
  8. G. J. HOOGEWERFF, Hendrick van Somer Schilder van Amsterdam, navolger van Ribera. Oud Holland (1943). Geraadpleegd op 11-1-2023.
  9. a b Zulks hy daar gekomen zynde ni wift tot wien hy zig zoude wenden : maar ve nemende naar eenig konftkooperofymantdiehai del met fchilderyen dreef, geraakte hy by een< van Zomeren toen waard in 't fchilt van Vrankry die in zyn jeugt de konft geoeffent had , en ze een zoon had Henrik van Som ere genaamt die fraje Hiftorien , Lantfchappen Bloemen fchilderde
  10. De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen (1718), p. 322.
  11. (en) Ferdinand Bol, https://www.flickr.com/photos/internetarchivebookimages/14779762452/. Portret van de schilder Van Somer. Geraadpleegd op 11-1-2023.