Naar inhoud springen

Gebruiker:Cethegus

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Taalvaardigheid

de Dieser Benutzer spricht Deutsch als Muttersprache.
en-2 This user is able to contribute with an intermediate level of English.
fr-1 Cette personne peut contribuer avec un niveau élémentaire de français.
nl-0 Deze gebruiker heeft geen kennis van het Nederlands, of begrijpt het met grote moeite.

German Wikipedia 30.12.04 Dutch 31.8.05

Lyonel Feininger, Dresden (regio), Torgau, Mulde, Aanslag op Hitler, Wartburg (kasteel), Aanval met zuur

Geschiedenis van de wereld

[bewerken | brontekst bewerken]

Prehistorie of voorgeschiedenis is de benaming die wordt gegeven aan een periode in de menselijke geschiedenis. Over de precieze afbakening en het definiëren van deze periode bestaat behoorlijk wat discussie. In ruimere zin wordt de term ook gebruikt voor de geschiedenis van de Aarde voor het verschijnen van de mens. De Prehistorie wordt vaak aangeduid als een tijd waarin geen geschreven bronnen zijn gevonden.

Paul Tournal bedacht de term Pré-historique oorspronkelijk om de vondsten die hij in grotten in Zuid-Frankrijk had gedaan te beschrijven. Het woord werd in 1830 opgenomen in het Frans om de periode voor de uitvinding van het schrift aan te duiden en in 1851 door Daniel Wilson in het Engels geïntroduceerd.

Stonehenge, Engeland, opgericht door neolithische mensen (ca. 4500-4000 jaar geleden.

Evolutie van de mens

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Evolutie van de mens voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Men kent twee grote verklaringsmodelen voor de evolutie van de mens: enerzijds kent men het klassieke, paleoantropologische multiregionale model, dat door een statistische analyse uit 1998 van Alan R. Templeton[1] zag geruggensteund, anderzijds is er de meer algemeen aanvaarde enkele-oorspronghypothese.

Palaeolithische periode

[bewerken | brontekst bewerken]

Homo sapiens deed zich eerst op de Aarde voor tussen 400 en 250 duizend jaar geleden tijdens de Palaeolithische periode. Dit gebeurde na een lange periode van evolutie. De voorvaderen van mensen, zoals Homo erectus, hadden vele millennia eenvoudige hulpmiddelen gebruikt, maar in de loop der tijd werden de hulpmiddelen veel meer geraffineerd en complex. Op dat punt waren de mensen begonnen gebruik te maken van vuur voor hitte en voor het koken. De mensen ontwikkelden ook taal tijdens de Paleolithische periode, evenals een conceptueel repertoire dat onder meer aanzette tot het systematisch begraven van doden. Tijdens deze periode leefden alle mensen als jagers-verzamelaars, over het algemeen nomadisch.

Oud-paleolithicum

[bewerken | brontekst bewerken]

Oud-paleolithicum is de periode van 2,5 miljoen jaar geleden tot 300.000 jaar geleden. Over de einddatum van deze periode bestaat onenigheid: de een legt de overgang bij het einde van het Acheuléen, de ander bij het begin van het Moustérien.

De oudste cultuurfase, Oldowan genoemd, in Europa vroeger Abbevillien geheten, wordt gekenmerkt door zeer eenvoudige werktuigen die het resultaat waren van het afslaan van schilfers van geschikte stenen: choppers, chopping tools, en nog later vuistbijlen. Omdat hier de kern van een stuk steen werd gebruikt noemt met dit kernwerktuigen. Het is vaak bijzonder moeilijk te bepalen of een stuk steen met een scherpe rand wel een werktuig is of een natuurproduct.

Midden-paleolithicum

[bewerken | brontekst bewerken]
Levalloispunt

Het Midden-paleolithicum is de periode van 300.000 jaar geleden tot 35.000 jaar geleden. Het is het tijdvak van de Neanderthaler. In Europa wordt deze cultuurperiode vaak Moustérien genoemd naar de Franse vindplaats. Een belangrijke vernieuwing is de Levalloistechniek, waarbij van een voorbewerkte kernsteen schilfers werden afgeslagen die als werktuig dienden, terwijl daarvoor juist de kern als werktuig werd gebruikt na het afslaan van schilfers. Een verfijning van de Levalloistechniek is discoïdaal.

Jong-paleolithicum

[bewerken | brontekst bewerken]
Ahrensburgpunt

Het Jong-paleolithicum is de periode van 35.000 jaar geleden tot 10.000 jaar geleden. Tijdens deze periode gaat men over tot het produceren van klingtechnieken. Verder komt de ontwikkeling van de cultuur in een stroomversnelling. Het is de periode van de grotschilderkunst: Altamira en Lascaux zijn daarvan slechts de bekendste voorbeelden. Belangrijke West-Europese culturen en industrieën waren aan het begin het Châtelperronien, Aurignacien, (delen van Frankrijk en Spanje), Bohunicien en Szeletien (in Oost- en Midden-Europa), later het Solutréen, Gravettien, vooral in West- en Zuid-Europa, en als laatste het Magdalénien (tot ca. 12.000 jaar BP); daarna volgen lokale industrieën en culturen - in Noord-Duitsland en Scandinavië eindigt het met de Hamburgcultuur, Brommecultuur en Ahrensburgcultuur.

Middle East and Africa

[bewerken | brontekst bewerken]
Sumer op de overzichtskaart van Mesopotamië.
Sumer op de overzichtskaart van Mesopotamië.
Rolzegel uit de Uruk-periode (4000-3000 v.Chr.), Louvre

Sumer of Sumerië (ook Soemer respectievelijk Soemerië of Shumer, Egyptisch Sangar, Bijbels Shinar) is de oude - oorspronkelijk door de Akkadiërs gegeven - naam van een rijk, een cultuur, een landstreek en een (antieke) beschaving gelokaliseerd in het zuidelijk deel van Mesopotamië (hedendaags zuidoost Irak), waar de rivieren Eufraat en Tigris uitmonden in de Perzische Golf. De inwoners werden Sumeriërs of Soemeriërs genoemd. De Sumeriërs zelf noemden hun land ki-en-gir (het land van de beschaafde heersers).

Samen met de noordelijke streek Akkad maakte Sumer deel uit van het Tweestromenland of Mesopotamië. Sumer is de naam die ook algemeen gegeven wordt aan het zuidelijke deel van het latere Babylonië, vergelijkbaar met de naam Akkad voor het noordelijke deel. Vandaar ook de naam Sumer en Akkad voor Babylonië.

                 3.1.2 Ancient Egypt
         o 3.2 Mid and Eastern Asia
                 3.2.1 Ancient China
                 3.2.2 Ancient India
         o 3.3 The Americas
                 3.3.1 Ancient Maya
         o 3.4 Australia
         o 3.5 Ancient Europe
                 3.5.1 Hallstatt culture
                 3.5.2 La Tène culture
                 3.5.3 Ancient Greece
                 3.5.4 Ancient Rome

Split of the Empire into East and West

[bewerken | brontekst bewerken]
Leo I van Byzantium; (401–474, keizer van 457 tot 474).

In de derde en vierde eeuw werd het Oost-Romeinse Rijk veelal de moeilijkheden die het westelijke deel van het Rijk troffen bespaard, vooral vanwege de diep gewortelde stedelijke cultuur en betere financiële middelen. Hierdoor kon men invallers vaak afkopen met schattingen en barbaarse huursoldaten aannemen. Gedurende de vijfde eeuw werd het Westen overlopen door vijandelijke legers terwijl het Oosten gespaard bleef. Theodosius II versterkte de muren van Constantinopel verder waardoor het zo goed als onmogelijk werd de stad in te nemen; het zou tot 1204 duren totdat de muren voor het eerst door vijandelijke troepen zouden worden ingenomen. Theodosius betaalde de Hunnen van Attila 300 kilo goud om hem met rust te laten.[2] Hij gaf handelaren in Constantinopel die met barbaren handelden zelfs voordelen.

   * 4 New departures and continuity
         o 4.1 Asia
                 4.1.1 Middle East - Rise of Islam and Decline of the Byzantine Empire
                 4.1.2 China
                 4.1.3 India
                 4.1.4 Japan
                 4.1.5 Mongols
         o 4.2 European Middle Ages
                 4.2.1 Renaissance
         o 4.3 America
                 4.3.1 Maya civilization (classical period)
                     # 4.3.1.1 Trade with other civilizations
                     # 4.3.1.2 Sudden collapse
                     # 4.3.1.3 Post-classical period and decline
                 4.3.2 The Aztecs
                 4.3.3 The Incans
         o 4.4 Africa
   * 5 Globalization
         o 5.1 From colonialization to imperialism

Expansie van Europa

[bewerken | brontekst bewerken]

Van de elfde tot aan de 15e eeuw lanceerde het Heilige Roomse Rijk in Europa een reeks kruistochten tegen Byzantijns en islamitisch land in het oostelijke Middellandse Zeegebied, in het bijzonder het gebied rond Jeruzalem. Na de val van Constantinopel in 1453 (reeds verzwakt in 1204 door westelijke kruisvaarders) verdween het Byzantijnse Rijk.

In Meso-Amerika breidden in de 15e eeuw de Azteken hun macht uit, terwijl de Inca's hetzelfde deden in de Andes.

                     # 5.1.1.1 Colonization
                     # 5.1.1.2 Reformation and Counter-Reformation
                     # 5.1.1.3 Industrial revolution
                     # 5.1.1.4 From Nationalism to imperialism
                 5.1.2 Asia
                     # 5.1.2.1 China – continuity
                     # 5.1.2.2 Japan
Kaart van het Mogoelrijk

Het Mogoelrijk (Perzisch: حکومت مغلیاں, Engels: Mughal) was een rijk onder een moslimdynastie in India die in 1526 werd gesticht door Zahiruddin Muhammad Babur (Baboer). De heersers van dit rijk, die de titel van grootmogol of mogol droegen, stamden af van de Turkse heerser Timoer Lenk.

Het was vooral Baburs kleinzoon Akbar die een hechte organisatie opbouwde, waardoor de instellingen tot in de Britse tijd de basis voor het bestuur van het Mogoelrijk vormden. Door het verlenen van vele rechten wist hij op handige wijze een groot aantal hindoeheersers - waaronder de Rajput-vorsten - aan zich te binden.

Het Mogoelrijk besloeg in zijn bloeiperiode (de 17e eeuw) bijna geheel het Indische subcontinent. Het telde aan het einde van de 17e eeuw waarschijnlijk tegen de 150 miljoen inwoners, niet veel minder dan het China van de Ming-dynastie en meer dan geheel Europa in die periode. In grote delen van het rijk was de invloed van de centrale staat echter tamelijk beperkt.

Het rijk was gesticht door krijgers uit Centraal-Azië (Afghanistan en omgeving), die moslim waren en die Perzisch als cultuurtaal hanteerden. Perzisch werd dan ook de administratieve taal van het rijk. In deze periode vond er een sterke onderlinge beïnvloeding plaats tussen de Centraal-Aziatische moslimcultuur en de inheemse hindoecultuur. De hoofdstad was Delhi, hoewel de keizers ook wel resideerden in Agra en Srinagar (dit laatste om aan de verschrikkelijke hitte van de Indiase zomer te ontkomen).

                 5.1.3 America
                 5.1.4 Africa
         o 5.2 Twentieth Century onward
                 5.2.1 World Wars
                     # 5.2.1.1 The First World War
                     # 5.2.1.2 After the First War
                     # 5.2.1.3 The Second World War
                 5.2.2 After World War II
  1. A.R. Templeton, Human Races: A Genetic and Evolutionary, in American Anthropologist 100 (1998), pp. 632-650.
  2. Nathan, Theodosius II (408-450 A.D.)
         o 6.1 Books about the subject
   * 7 See also
   * 8 Other websites