Farmsum
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Groningen
| ||
| Gemeente |  Eemsdelta
| ||
| Coördinaten | 53° 19′ NB, 6° 56′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 12,8[1] km² | ||
| - land | 11,79[1] km² | ||
| - water | 1,01[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) |
1.665[1] (130 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 841 woningen[1] | ||
| Overig | |||
| Woonplaatscode | 3235 | ||
| Website | www.farmsum.net | ||
| Detailkaart | |||
| |||
| Locatie in de gemeente | |||
| Foto's | |||
| |||
| Gezicht op Farmsum vanaf de Oosterveldweg | |||
_Farmsum_(Delfzijl)_Gn_NL.jpg)
| |||
| Het Eemsmondgebouw in Farmsum (2012) | |||
| |||
Farmsum (Gronings: Faarmsom) is een dorp in de gemeente Eemsdelta in de Nederlandse provincie Groningen, dat direct grenst aan de plaats Delfzijl. Het dorp telt 1.665 inwoners (2023).
De plaatselijke voetbalvereniging is VV Farmsum.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Het noordwestelijke oude deel van het dorp is gelegen op een wierde. Omstreeks het jaar 1000 werd voor het eerst gesproken van het dorp Farmsum: Fretmarashem. Deze naam laat zich verklaren als 'woonplaats van Fretmar ("Vredemaar")'. In het jaar 1228 was er sprake van Fermeshem. Aan het einde van de 14de eeuw werd de naam als Fyrmesen geschreven en nog later als Fermissum en Farremsem. De rechtspraak, ook de proosdij over het oosten van Fivelingo en de Oldambten, was toen in handen van de Ripperda's, de bewoners van de borg Huis te Farmsum. Ook leden van de familie Rengers en de familie Van Welvelde hebben de borg bewoond.
Begin 14e eeuw werd een laat-romanogotische kerk gebouwd.[2]
Rond 1655 werd de Joodse begraafplaats in gebruik genomen, de oudste Joodse begraafplaats van Groningen.
In de Franse tijd is Farmsum kortstondig, in 1809, een zelfstandige gemeente geweest. De Fransen hadden het plan om van Farmsum en Delfzijl een tweelingvesting te maken. Dit zou betekenen dat Farmsum een fortresse zou worden, maar van het plan kwam niets terecht. Tijdens het beleg van Delfzijl (1813-1814) had Farmsum zwaar te lijden onder de beschietingen en uitvallen van de Fransen en omdat het schootsveld rond de vesting vrijgemaakt moest worden. In deze periode werd het Huis te Farmsum afgebroken.
De middeleeuwse kerk was halverwege de negentiende eeuw zo bouwvallig geworden, dat in 1855 de toren werd afgebroken. In 1869 werd de hele kerk afgebroken en werd de hervormde kerk van Farmsum gebouwd, een waterstaatskerk ontworpen door C. Wind.
Twintigste eeuw
[bewerken | brontekst bewerken]Farmsum heeft een eigen spoorwegstopplaats gehad. Deze stopplaats Farmsum diende van 1910 tot 1934 voor de treinen van de spoorlijn Zuidbroek - Delfzijl en van 1929 tot 1941 voor die van het Woldjerspoor. Dat is in 1942 opgebroken, maar het koffiehuis bestaat nog.
Ook had Farmsum een halte aan de tramlijn Winschoten - Delfzijl.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zouden vanuit de kerktoren de laatste Duitse schoten in Nederland zijn gelost. Farmsum werd op 2 mei 1945 bevrijd.[3]
In augustus 2018 was een tankopslag bij Farmsum het toneel van een blokkade door Code Rood.
Monumenten
[bewerken | brontekst bewerken]- De hervormde kerk van Farmsum
- De in 1977 verplaatste korenmolen Aeolus.
Molukse bevolking
[bewerken | brontekst bewerken]In Farmsum woont een kleine Molukse gemeenschap die door de Nederlandse regering hun eigen woonwijken toegewezen kregen na de aankomst in 1951.
Bedrijvigheid
[bewerken | brontekst bewerken]Farmsum telt meer dan 320 bedrijven. Zuidelijk van de bebouwing van Farmsum ligt aan het Eemskanaal de Farmsumerhaven. Deze vervult een functie als ligplaats voor schepen en biedt ruimte voor overslagactiviteiten.
-
Hervormde kerk -
Verenigingsgebouw van de hervormde kerk -
Geselpaal aan het Pijpplein. Gebruikt tussen 1737 en 1854. -
Voormalige openbare lagere school aan de Molenstraat uit ca. 1895 -
Directeurswoning van stoomzuivelfabriek De Eems uit 1918 aan de Molenstraat
.jpg)
Geboren
[bewerken | brontekst bewerken]- Rudolph Pabus Cleveringa (1763-1818), redger, fabrikant en burgemeester
- Nicolaas Westendorp (1773-1836), predikant en oudheidkundige
- Gerhardus Diephuis (1817-1892), rechtsgeleerde
- Klaas Toxopeus (1904-1981), reddingsbootkapitein
- Lenie 't Hart (1941), oprichter en voormalig beheerder zeehondencrèche Pieterburen
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Externe link
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ a b c d e Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen
- ↑ Kroesen, J.E.A., "De middleeuwse kerk van Farmsum", Groninger Kerken april 2013. pp. 35-39. Kroesen dateert de kerk op basis van de pentekening van de oude kerk van J. Berghuis uit 1854 en een vergelijking met andere romanogotische kerken, zoals de kerk van Noordbroek.
- ↑ Laatste schoten van de toren in Farmsum, De verhalen van Groningen. Gearchiveerd op 25 mei 2021.
· 
· 
