Cronk Urleigh

Cronk Urleigh (Manx: Heuvel of bergkam van de slachter) is een markant punt op het eiland Man. Het ligt langs de A3 tussen de plaatsen St Johns en Kirk Michael.

Naamgeving

Hoewel de officiële en meest waarschijnlijke betekenis Heuvel van de slachter is, wordt er over de oorsprong van de naam toch gespeculeerd. De Manx-Gaelisch linguïst John Kneen (1873-1938) legt ook een verband met "Heuvel van de Arendshorst", maar verwerpt deze theorie zelf omdat het onmogelijk is dat daar ooit arenden genesteld hebben. Zowel Kneen als de Noorse linguïst en docent Keltische talen Carl Marstrander (1883 - 1965) geven aan dat deze plaats eerder Reneurling werd genoemd. Daar werd in 1422 een zitting van de Tynwald gehouden, maar dat was een uitzondering die waarschijnlijk slechts één keer is voorgekomen: "The Court of all the Tennants and Commons of Man, holden at Kirk Michaell, upon the Hill of Reneurling, before our doughtfull Lord Sir John Stanley, by the Grace of God, King of Mann and Th'isles, the Tuesday after the Feast of St. Bartholomew, in the Year of our Lord God 1422". f

Isle of Man TT en Manx Grand Prix

Cronk Urleigh ligt ook bij de 13e mijlpaal^[1] tussen de markante punten Barregarrow en Douglas Road Corner van de Snaefell Mountain Course, waar jaarlijks de Manx Grand Prix en de Isle of Man TT worden verreden. Cronk Urleigh maakte ook deel uit van de Highroads Course en de Four Inch Course, die gebruikt werden voor de Gordon Bennett Trial en de RAC Tourist Trophy van 1904 tot 1922. Het hoorde ook bij de St John's Short Course, die voor motorraces werd gebruikt van 1907 tot 1910.

Circuitverloop

Cammal Farm

Cammal Farm ligt ongeveer 450 meter voorbij Barregarrow en 250 meter vóór Cronk Urleigh. De inrit van de boerderij wordt niet als officiële "marker" door de TT-organisatie gebruikt, maar wel door de marshals in sector 5 tussen Cronk-y-Voddy en de 13e mijlpaal, omdat er een marshal staat.

13th Milestone (Cronk Urleigh)

De 13e Mijlpaal is een bochtenserie die ongeveer 800 meter voorbij Barregarrow ligt. Omdat Cronk Urleigh verwijst naar een heuvel in de buurt, houdt men dezelfde naam voor de 13e mijlpaal aan. De coureurs naderen de 13e mijlpaal met hoge snelheid, maar alle bochten hier zijn niet te overzien vanwege de hoge taluds en heggen aan de zijkant. Circuitkennis is hier belangrijk om een hoge snelheid te behouden. Toch moeten coureurs bij het ingaan van de eerste (rechter) bocht hun tempo beperken, om te voorkomen dat de verkanting hen te ver naar buiten drijft om de snelle linker bocht te kunnen halen. Dat laatste noemen de zijspancoureurs als een probleem voor de hele 13th Milestone, terwijl zij door hun korte veerwegen ook moeite hebben met de hobbelige weg.

Westwood Corner (Ballakinnag) en Ballalonna Bridge

De derde bocht van de 13th Milestone wordt ook wel Westwood Corner of Ballakinnag (boerderij van McKenag^[2]) genoemd. In deze bocht ligt een stenen brug, Ballalonna Bridge. Op de stenen brugleuning zit de herinneringsplaquette van Simon Beck, die tijdens de trainingen van 1999 bij de 33e mijlpaal verongelukte.

Gebeurtenissen bij 13e mijlpaal

1953: Op 8 juni verongelukte Thomas Swarbrick met een AJS Boy Racer tijdens de Junior TT
1970: Op 8 juni slipte Santiago Herrero met een 250cc Ossa tijdens de Lightweight TT over gesmolten asfalt. Hij overleed op 10 juni. Stan Woods viel op dezelfde plaats, maar brak slechts een enkel.
1999: Op 3 september verongelukte Martin Smith met een 600cc Honda tijdens de Senior Race van de Manx Grand Prix
2000: Op 30 mei verongelukte Chris Ascott met een 400cc-Kawasaki tijdens de training voor de Lightweight 400 TT
2011: Op 29 augustus verongelukte Wayne Hamilton met een Yamaha YZF-R6 tijdens de Junior Race van de Manx Grand Prix
2015: Op 26 augustus verongelukte Dennis Hoffer met een Honda CBR 600 RR tijdens de training van de Manx Grand Prix

Bronnen, noten en/of referenties

George Broderick: Placenames of the Isle of Man, Volume 2: Sheading of Michael (Church Michael, Ballaugh and Jurby), ISBN 3-484-40130-3
David Wright: Mountain Milestone, 100 Years of the TT Mountain Course, Lily Publications, Ramsey, ISBN 978-1-907945-04-5
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Cronk Urleigh op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Voetnoten

↑ In het verleden was de 13e mijlpaal vastgesteld bij de Bottom of Barregarrow en een oud bord staat daar nog steeds. De werkelijke 13e mijlpaal staat echter ongeveer 800 meter verder bij Cronk Urleigh
↑ John McKenag komt vanaf 1515 als grondbezitter op het eiland Man voor.

[1] In het verleden was de 13e mijlpaal vastgesteld bij de Bottom of Barregarrow en een oud bord staat daar nog steeds. De werkelijke 13e mijlpaal staat echter ongeveer 800 meter verder bij Cronk Urleigh

[2] John McKenag komt vanaf 1515 als grondbezitter op het eiland Man voor.

[1]

[2]