Cornelius van Coll
| Cornelius van Coll | ||||
|---|---|---|---|---|
| Priester van de Rooms-Katholieke Kerk | ||||
| ||||
| Geboren | 1842 | |||
| Plaats | Nuenen | |||
| Overleden | 1922 | |||
| Plaats | Paramaribo | |||
| Wijdingen | ||||
| Priester | 1871 | |||
| ||||
Cornelius van Coll (Nuenen, 1842 - Paramaribo, 1922) was een Nederlands, rooms-katholiek geestelijke en schrijver. Hij werkte als missionaris in Suriname en schreef over de Surinaamse bevolkingsgroepen.
Van Coll studeerde in 's-Hertogenbosch en Wittem en trad in Sint-Truiden (B) toe tot de orde der redemptoristen. In 1871 werd hij als missionaris naar Paramaribo uitgezonden, waar hij in hetzelfde jaar zijn priesterwijding ontving.[1] Hij zou vijftig jaar in Suriname verblijven, waarvan vele jaren werkzaam in de binnenlanden vanuit de missieposten Batavia, Nickerie en Marianella. Van de laatste twee was hij de oprichter.[2]
Van Coll schreef respectvol en met een antropologische blik over de verschillende bevolkingsgroepen in Suriname. Hij was bekend met het werk van contemporaine auteurs zoals Scoles, Vlier, Kappler, Focke, Creveaux en Bonaparte. De pater liet in het Sranan en in de taal van de Karaïben een catechismus drukken. Verder schreef hij artikelen in het Frans en het Duits over Suriname in Anthropos, een etnologisch tijdschrift dat in Wenen werd uitgegeven.[1]
Van Coll wees al vroeg de term 'indianen' af; hij gebruikte de namen die de inheemsen zelf hanteerden, zoals (in het Karaïbs) Kalienja of (in het Arowaks) Loekoenoe wat zoveel betekent als 'mensen'. Ook aan de geschiedschrijving van de Marrons heeft Van Coll bijgedragen, zoals bijvoorbeeld over het dorp Kamp van Broos (Van Coll, 1903).[3]
Vanwege zijn bijdragen aan de wetenschap ontving Van Coll het ridderkruis in de Orde van Oranje-Nassau. Bij zijn overlijden schreef De Surinamer dat een ‘waar en oprecht vriend van Suriname, een belangeloos werker ten bate van dit land' was heengegaan. Zijn uitvaart vond plaats in de kathedraal van Paramaribo, een gebouw waarvoor hij in 1882 vrij succesvol fondsen had geworven in Nederland.[2]
Bibliografie
[bewerken | brontekst bewerken]- Open brief aan den heer J. F. A. Cateau van Rosevelt, lid van den Raad van Bestuur van Nederlandsch Guiana ... Paramaribo, Morpurgo, 1880
- Beknopte geschiedenis der katholieke missie in Suriname, door een pater redemptorist, Uitgegeven ten voordele dier missie en meer bepaald der R.K. weeshuizen aldaar, Gulpen, M. Alberts, 1884 (samenvatting van niet verschenen werk van A. Bossers CssR)
- Zeden en gewoonten der indianen in onze Nederlandsche Kolonie Suriname, Gulpen, M. Alberts, 1886
- Sanimee karetaale: kalienja Kapoewà itoorikó-mé, Gulpen, 1887 (De Kleine Catechismus van het bisdom Haarlem in het Kalienja of Surinaams-Caraïbisch)
- Primaria Fidei Catholicae Rudimenta Arrowaccana lingua, Paramaribo, 1892
- Katholiek verweer op Hernhutter aanval, Paramaribo, J. Timmerman, 1903
- Gegevens over land en volk van Suriname, 's-Gravenhage, Martinus Nijihoff, 1903
- Matrimonia Indigenarum Surinamensium, In: Anthropos, revue internationale d'ethnologie et de linguistique No. 2 (1907), p. 40-42
- Contes et légendes des Indians de Surinam, Wien, Verl. der Mechitharisten-Buchdruckerei, 1908
- Brieven van C. van Coll aan Claudius Henricus de Goeje (1879-1955), Paramaribo, Jaar? (Gedrukt boek, betreft brieven periode 1911-1915)[4]
- ↑ a b Carl Haarnak: https://bukubooks.wordpress.com/2019/08/10/vancoll/ , Bibliotheca Surinamica, 10 aug 2019. Gearchiveerd op 26 oktober 2021.
- ↑ a b IN MEMORIAM DEN ZEEREERW. PATER CORNELIUS VAN COLL C.SS.R., De Surinamer: nieuws- en advertentieblad, Paramaribo, 1922/04/20, Geraadpleegd op Delpher op 03-08-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011217319:mpeg21:p001
- ↑ Gegevens over land en volk van Suriname. Door C. van Coll, Missionaris in West-Indië. In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië. KITLV. ‘s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1903
- ↑ https://www.worldcat.org/ WorldCat Discovery