Assyriërs in Irak
| Assyriërs in Irak ܣܘܪ̈ܝܝܐ ܕܥܝܪܩ | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Totale bevolking | 200.000 | |||
| Verspreiding | Vlakte van Nineve, Mosoel, Erbil, Ankawa en Baghdad | |||
| Taal | Syrisch | |||
| Geloof | Chaldeeuws-Katholieke kerk, Syrisch-Katholieke kerk, Syrisch-orthodox | |||
| Verwante groepen | Mhallami, Mandeeërs | |||
| ||||
Assyriërs in Irak (Syrisch: ܣܘܪ̈ܝܝܐ ܕܥܝܪܩ) (ook wel Arameeërs en Syrische Christenen genoemd) zijn een inheems Syrisch sprekende etnische groep en minderheid in Irak.[1][2][3][4] Assyriërs zijn christenen en inheems tot Noorden van Irak. Arameeërs in Irak spreken verschillende verwante varianten van Noordoostelijk Neo-Aramees.[1][5][6][3]
De Assyriërs vormden ooit een grote etnische minderheid in Irak en zijn inheems tot Noord-Irak.[7] Als gevolgd van de opkomst van IS in Syrië en Irak zijn de meeste Arameeërs Irak ontvlucht.[8] Tijdens de Bloedbaden van Simele werd een deel gedwongen om te migreren naar buurland Syrië en zich aan te sluiten bij andere Assyriërs.[9][8]
Samen met Assyriërs uit andere Assyrische thuislanden zoals Syrië, Libanon, Turkije en Iran delen ze gemeenschappelijke historische en etnische identiteit gebaseerd op gemeenschappelijke taalkundige, culturele en religieuze tradities met de Aramese diaspora.[2][10][11] Veel Arameeërs die gevestigd zijn in de Verenigde staten en Australië hebben wortels in Irak.
In Irak is ook een aanzienlijk aantal Mandaeërs gevestigd. Een minderheid van hen spreekt nog het Mandaïsch, een variant van het Aramees. Mandeeërs zijn een etnoreligieuze groep die volgelingen zijn van het mandaeïsme. Mandeeërs hebben Aramese wortels.[1]
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De eerste aantekeningen van Arameeërs in Irak werden minstens 3000 jaar geleden gemaakt in Aramese staten.[12][1][13][14] In de 9e eeuw V.Chr. migreerden Arameeërs en Chaldeeërs naar delen in Irak. Door de migraties en toenemende aantallen Arameeërs naar verschillende delen van het Midden-Oosten werd hun taal, het Aramees de dominante taal in het gebied. Het Aramees heeft een vastgelegde geschiedenis tot wel 3000 jaar.[15][6]
In het geografische Babylonië in Irak hadden Arameeërs verschillende bevonden tussen de 8e en 6e eeuw V.Chr. de Aramese stambesturen van Gambulu, Litau en Puqudu.[16][14][13]
Arameeërs verwezen in de eerste eeuwen n.Chr. naar hun thuisland in Irak als Beth Aramaye. De term Beth Aramaye wordt gebruikt om de regio en de Sassaniden-provincie Asoristan in Irak tussen de Jabal Ḥamrīn en Maysān aan te duiden.[15] Er zijn 35 Aramese stammen geregistreerd in het jaar 1000 v.Chr. in teksten in Akkadisch spijkerschrift.[17][14]
Moderne tijd
[bewerken | brontekst bewerken]Nestoriaanse Assyriërs werden vervolgd en verbannen uit Turkije tijdens de Assyrische genocide in 1915. Overlevenden vluchtten hoofdzakelijk vanuit Hakkari in Turkije naar buurlanden als Irak en Iran en sloten zich aan bij andere Assyriërs. Voor de 21e eeuw waren de meeste Assyriërs behorend tot de Nestoriaanse ritus gevestigd in Hakkari in Oost-Turkije en Iran.[18] De grootste aantallen Assyriërs in Irak waren gevestigd in Mosoel, Ankawa en in de vlakte van Nineve.
De opkomst van IS in Syrië en Irak resulteerde in een grote golf migratie van Assyriërs naar het Westen.[4] De meeste Assyriërs uit Irak vestigden zich in de Verenigde Staten en Australië waar al een grote aantallen gevestigd waren.[8]
Religie
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Syrisch christendom voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.In Irak wonen Assyriërs die behoren tot verschillende kerken binnen het Syrisch Christendom. Binnen de Vlakte van Nineve en de rest van Irak behoort de meerderheid van de Assyriërs tot de Chaldeeuws-Katholieke Kerk en daaropvolgend de Syrisch-Katholieke Kerk en de Syrisch-Orthodoxe kerk. Een kleine minderheid behoort tot de Nestoriaanse ritus, de Oude Kerk van het Oosten en de Assyrische Kerk van het Ooste.
Taal
[bewerken | brontekst bewerken]In Irak wordt door Assyriërs nog Aramees gesproken. Vooral in het Noorden van Irak in steden en dorpen zoals Qaraqosh, Alqosh en Batnaya is Syrisch de dominante taal. Assyriërs in Irak spreken verschillende verwante varianten van Noordoostelijk Neo-Aramees. Het Aramees was zoals in de rest van de Levant en Mesopotamië de dominante taal in Irak totdat totdat het werd verdrongen door het Grieks en Arabisch. Daarnaast wordt het Syrisch gebruikt als liturgische taal van alle Syrische kerken in Irak en de rest van het Midden-Oosten.[19][3]
Huidige situatie
[bewerken | brontekst bewerken]Naar schatting wonen er nog ongeveer 200.000 Assyriërs in Irak, waarvan de meerderheid in het noorden woont en in grote steden zoals Erbil en Baghdad. In noord Irak wordt nog steeds Syrisch gesproken in dorpen en steden als Alqosh, Qaraqosh en Batnaya. De situatie is onzeker en instabiel.[8]
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ a b c d (en) Akopian, Arman (11 december 2017). Introduction to Aramean and Syriac Studies: A manual. Gorgias Press. ISBN 978-1-4632-3893-3.
- ↑ a b (en) Ephrem Barsoum, Matti Moosa The Scattered Pearls A History Of Syriac Literature And Sciences.
- ↑ a b c Brock, Sebastian, Some basic annotation to the hidden Pearl: The Syrian Orthodox Church and its ancient Aramaic heritage, I-III (ROME, 2001). (2002).
- ↑ a b The Aramean (Syriac) Christians of Turkey: The Case of a Forgotten people (16 maart 2015).
- ↑ Grammaticale functies in Oost Neo-Aramese talen vanuit een typologisch perspectief.
- ↑ a b (en) Heinrichs, Wolfhart (1990). Studies in Neo-Aramaic. Scholars Press. ISBN 978-1-55540-430-7.
- ↑ Shabo, Johnny (20 juni 2018). De genocide op Arameeërs in het kort: In het kort. ISBN 978-94-021-7672-8.
- ↑ a b c d Irak: instabiliteit en mensenrechtenschendingen. www.vluchtelingenwerk.nl. Geraadpleegd op 19 juni 2024.
- ↑ http://www.trouw.nl/tr/nl/5091/Religie/article/detail/4308653/2016/05/27/Europa-laat-christenen-in-Midden-Oosten-in-de-steek.dhtml#. Gearchiveerd op 5 oktober 2016.
- ↑ Over de Arameeërs en de Syrische christenen. Aramese Federatie Nederland.
- ↑ (de) Die Aramäer in der Diaspora – St. Stephanus Kirche Gütersloh. Geraadpleegd op 19 juni 2024.
- ↑ (en) Lipiński, Edward (1 februari 2001). The Aramaeans: Their Ancient History, Culture, Religion. Peeters. ISBN 978-9042908598.
- ↑ a b (en) Jr, K. Lawson Younger (7 oktober 2016). A Political History of the Arameans: From Their Origins to the End of Their Polities. SBL Press. ISBN 978-1-62837-084-3.
- ↑ a b c (de) Fales, Frederick M. (27 juli 2011). Moving around Babylon: On the Aramean and Chaldean Presence in Southern Mesopotamia. De Gruyter, 91–112. ISBN 978-3-11-022212-8.
- ↑ a b Brock, Sebastian, Some basic annotation to the hidden Pearl: The Syrian Orthodox Church and its ancient Aramaic heritage, I-III (ROME, 2001). (2002).
- ↑ Arnold, Bill T. (2011). Aramean Origins: The Evidence from Babylonia. Archiv für Orientforschung 52: 179–185. ISSN:0066-6440
- ↑ (en) Brock, Sebastian P. (2 januari 2002). Some basic annotation to the hidden Pearl: The Syrian Orthodox Church and its ancient Aramaic heritage, I-III (ROME, 2001). Gorgias Press, 63–112. ISBN 978-1-4632-1410-4.
- ↑ (en) Courtois, Sebastien de (15 juni 2004). The Forgotten Genocide: Eastern Christians, The Last Arameans. Gorgias Press. ISBN 978-1-4632-0949-0.
- ↑ (en) Beyer, Klaus (1986). The Aramaic Language: Its Distribution and Subdivisions. Vandenhoeck & Ruprecht. ISBN 978-3-525-53573-8.