Ziekenfonds (België)

België

In België beheert een ziekenfonds, ook aangeduid met de naam mutualiteit, de verplichte ziektekostenverzekering.

Een brievenbus van het ziekenfonds Solidaris, waarmee leden doktersbriefjes aan hun ziekenfonds kunnen bezorgen.

Aansluiting

bewerken

Lidmaatschap van een ziekenfonds (of “verzekeringsinstelling”) is verplicht voor wie:

  • begint te werken als bediende, arbeider of zelfstandige;
  • nog studeert en 26 jaar wordt;
  • een werkloosheidsuitkering ontvangt.

Kinderen tot 26 jaar zijn automatisch aangesloten als persoon ten laste van het gezinshoofd, tenzij ze eerder fiscaal onafhankelijk worden.

Verzekeringsinstellingen

bewerken

In België kan iedere ingezetene zich bij een van de vijf erkende, al dan niet politiek gebonden ziekenfondsen of bij de federale neutrale Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (HZIV) aansluiten. Voor spoorwegpersoneel geldt een bijzondere regeling bij de Kas der Geneeskundige Verzorging van HR Rail.

Elk ziekenfonds biedt de verplichte gratis ziekteverzekering aan. Die wordt betaald door de werkgevers- en werknemersbijdragen aan de sociale zekerheid en door de subsidies van de federale overheid. De verplichte verzekering betaalt (gedeeltelijk) de geneeskundige prestaties die het Rijksfonds voor sociale zekerheid RIZIV erkend heeft. De verplichte ziekteverzekering betaalt ook de uitkeringen in geval van arbeidsongeschiktheid.

Daarnaast bieden de ziekenfondsen ook nog aanvullende verzekeringen aan. Daarmee vergoeden ze verstrekkingen die niet of onvoldoende door de verplichte ziekteverzekering gedekt worden, zoals brillen, vaccinaties, tandheelkunde, revalidatie... Hiermee proberen de fondsen zich van hun concurrenten te onderscheiden en nieuwe leden te werven.

De Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering biedt enkel de verplichte ziekteverzekering aan. De leden van de andere ziekenfondsen zijn sinds 2010 wettelijk verplicht een aanvullende ziekteverzekering af te sluiten.

Er zijn in België 5 erkende landsbonden, onderverdeeld in 60 voornamelijk regionaal georganiseerde ziekenfondsen:

De Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (HZIV) heeft 12 gewestelijke diensten en het NMBS-ziekenfonds heeft 5 gewestelijke centra

Het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) ontvangt - onder meer van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) en van de sociale verzekeringsfondsen voor zelfstandigen - de bijdragen voor de ziekte- en invaliditeitsverzekering en verdeelt ze over de landsbonden, de Hulpkas en het NMBS-ziekenfonds. Het RIZIV controleert deze instanties ook.

Landsbonden

bewerken
Landsbond Leden[1]
100 Landsbond der Christelijke Mutualiteiten 4.600.893
200 Landsbond van de Neutrale Ziekenfondsen 573.696
300 Solidaris, nationaal verbond van socialistische mutualiteiten 3.252.667
400 Landsbond van Liberale Mutualiteiten 539.577
500 Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen 2.232.397

Ziekenfondsen

bewerken
Ziekenfonds Werkingsgebied Landsbond Leden[1]
120 CM Vlaanderen   Vlaamse Gemeenschap Landsbond der Christelijke Mutualiteiten 3.465.993
134 Mutualité chrétienne   Duitstalige Gemeenschap
  Franse Gemeenschap
Landsbond der Christelijke Mutualiteiten 1.134.900
203 Vlaams & Neutraal Ziekenfonds   Vlaamse Gemeenschap Landsbond van de Neutrale Ziekenfondsen 125.810
216 La Mutualité Neutre   Franse Gemeenschap Landsbond van de Neutrale Ziekenfondsen 186.877
228 Mutualia   Brussels Hoofdstedelijk Gewest
  Luik
  Luxemburg
  Vlaams-Brabant
  Waals-Brabant
  West-Vlaanderen
Landsbond van de Neutrale Ziekenfondsen 135.696
235 Neutraal Ziekenfonds Vlaanderen   Vlaamse Gemeenschap Landsbond van de Neutrale Ziekenfondsen 125.313
304 Solidaris Antwerpen   Antwerpen Solidaris 502.518
306 Solidaris Brabant   Brussels Hoofdstedelijk Gewest
  Vlaams-Brabant
Solidaris 634.743
309 Solidaris West-Vlaanderen   West-Vlaanderen Solidaris 207.433
311 Solidaris Oost-Vlaanderen   Oost-Vlaanderen Solidaris 272.779
319 Solidaris Wallonie   Henegouwen
  Luik
  Namen
  Waals-Brabant
Solidaris 1.238.428
322 Solidaris Limburg   Limburg Solidaris 314.666
323 Mutualité Socialiste du Luxembourg   Luxemburg Solidaris 82.100
403 LM MUTPLUS   Brussels Hoofdstedelijk Gewest
  Henegouwen
  Vlaams-Brabant
  Waals-Brabant
Landsbond van Liberale Mutualiteiten 157.556
407 LM Oost-Vlaanderen   Oost-Vlaanderen Landsbond van Liberale Mutualiteiten 119.184
409 Mutualité Libérale Hainaut-Namur   Henegouwen
  Namen
Landsbond van Liberale Mutualiteiten 36.618
414 Mutualité Libérale Liège-Luxembourg   Luik
  Luxemburg
Landsbond van Liberale Mutualiteiten 22.846
417 LM Plus   Antwerpen
  Limburg
  Vlaams-Brabant
  West-Vlaanderen
Landsbond van Liberale Mutualiteiten 203.373
509 Partenamut   Franse Gemeenschap Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen 1.270.049
515 Freie Krankenkasse   Duitstalige Gemeenschap Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen 26.158
526 Helan   Vlaamse Gemeenschap Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen 936.190
600 Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering   België 118.857
900 Kas der Geneeskundige Verzorging van HR Rail   België 99.548

Kritiek

bewerken

De Studiekring voor de Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale (SKEPP) hekelt de ziekenfondsen voor het terugbetalen van alternatieve geneeswijzen die geen wetenschappelijke basis hebben. De organisatie vindt dat het aanbieden van deze vergoedingen misleidend is voor consumenten en dat ziekenfondsen hiermee hun financiële belangen boven de gezondheid van hun leden stellen. SKEPP stelt dat het verplicht stellen van aanvullende verzekeringen voor deze behandelingen onwettig is en roept op tot meer toezicht op de praktijken van de ziekenfondsen. Samenvattend vindt SKEPP dat ziekenfondsen verantwoordelijk zijn voor het verspreiden van misinformatie en het verspillen van geld aan ineffectieve behandelingen.[2] SKEPP stelt dat ziekenfondsen 200 miljoen euro kunnen besparen door te stoppen met het terugbetalen van alternatieve behandelingen.[3]

In zijn boek '200 jaar homeopathie, een onverdund kritische bespreking' bespreekt auteur en Skepp-lid Filip Van Beurden hoe de onbewezen alternatieve geneeswijze homeopathie door verschillende ziekenfondsen (deels) wordt terugbetaald. .[4] [5]

Zie ook

bewerken
bewerken
  • RIZIV, lijst van ziekenfondsen