Winkelcentrum

Een winkelcentrum of winkelcomplex is een gebouw of een reeks gebouwen waarin meerdere winkels zijn gevestigd, verbonden door gangen die het de klanten gemakkelijk maken om van winkel naar winkel te lopen. Winkelcentra zijn meestal voorzien van grote parkeerplaatsen.

Centrum Torri Bianche in Vimercate, (Italië)

Winkelcentra zijn er in vele maten en soorten. Vaak is de aankleding, tijdens feesten en dergelijke, themagericht zoals rond de kersttijd met kerstverlichting en een kerstboom.

Geschiedenis

Meerdere winkels onder één dak, dateert terug naar de eerste (deels) overdekte bazaars, bijvoorbeeld de grote bazaar van Isfahan, dateert uit de 10e eeuw.

Winkelpassages

In 1798 werd de eerste overdekte winkelpassage gebouwd in Parijs, de Passage du Caire.^[1] De Burlington Arcade in Londen was de eerste Britse winkelpassage, geopend in 1819. In de Verenigde Staten was het concept geïntroduceerd in 1828 met de Westminster Arcade in Providence (Rhode Island). Italië volgde in de jaren 1860. Het eerste overdekte winkelcentrum werd in 1846 geopend met de naam Les Galeries Royales Saint-Hubert (Sint-Hubertusgalerijen) in Brussel, gebouwd door Jean-Pierre Cluysenaar. In vele andere grote steden werden gelijkaardige winkelpassages gebouwd in de late 19e eeuw en de vroege 20e eeuw.

Verenigde Staten

De eerste moderne winkelcentra in de V.S. werden gebouwd met de opkomst van de auto. Hierdoor konden potentiële klanten eenvoudig winkelcentra bereiken en zodoende zoveel mogelijk op één locatie inkopen doen. Market Square in Lake Forest (Illinois), vlak bij Chicago opende in 1916 als het eerste winkelcentrum binnen een bestaand gebied van winkelstraten,^[2]^[3] terwijl Country Club Plaza (1923) in Kansas City (Missouri) wordt geacht als het eerste winkelcentrum dat als zelfstandig winkelcentrum werd gebouwd.^[4]^[5] Na de Tweede Wereldoorlog werden deze centra groter en "geankerd" (Engels anchored) door grote warenhuizen, zoals Crenshaw Center (1947) in Los Angeles, met twee grote warenhuizen: een van drie en een van vijf verdiepingen. De Oostenrijks-Amerikaanse architect Victor Gruen kwam met het idee om de winkels binnen één gebouw te plaatsen, om comfortabeler te kunnen winkelen en voor een betere esthetische uitstraling, en de eerste van zulke centra in de V.S. was Southdale Center nabij Minneapolis, geopend in 1956. Dit soort "malls" werden een fenomeen in de V.S.; rond de 1.500 werden gebouwd tussen 1956 en 2005.^[6]^[7]

Einde van de traditionele "mall"

Dit soort winkelcentra werden in de V.S. tegen het einde van de jaren 1960 bekend als "malls" – "mall" refereerde daarvoor alleen aan het voetgangerspad waar de winkels langs stonden. Sinds rond 1990 zijn zulke "malls" veel minder populair; vele staan leeg ("dead malls") of zijn gesloopt. De uitzonderingen zijn de allergrootsten en degene die meer entertainment-opties hebben toegevoegd. Gespecialiseerde soorten winkelcentra hebben meer succes zoals de kleinschalige strip malls en neighborhood centers, en de grotere lifestyle centers (openlucht, vaak met tuinen, meer horeca, amusement, enz.), festival marketplaces, gericht op toeristen, outlet malls, Factory outlet centers, en power centers ("geankerd" door hypermarkten zoals Walmart, Costco en Target, en meerdere grootschalige categorie-specialisten).^[6]^[8]

België

België telt talrijke winkelcentra. De meeste worden beheerd door Ceusters Property Management nv, AG Real Estate of Wereldhave Belgium. Dit is een lijst van de grotere winkelcentra in België.

Winkelcentrum	Locatie	Oppervlakte	Aantal winkels	Openingsdatum
Shopping 1	Genk	27.000 m²	90	28 augustus 1968^[9]
Woluwe Shopping Center	Sint-Lambrechts-Woluwe	42.650 m²	121	4 september 1968^[9]
Westland Shopping Center	Anderlecht	50.000 m²	126	30 augustus 1972^[9]
Waasland Shopping Center	Sint-Niklaas	47.250 m²	134	20 december 1972^[9]
City 2	Brussel	51.000 m²	105	18 oktober 1978^[9]
Wijnegem Shop Eat Enjoy	Wijnegem	60.250 m²	250	11 maart 1993^[9]
Les Grands Prés	Bergen	42.000 m²	87	24 september 2003^[9]
L'Esplanade	Louvain-la-Neuve	55.700 m²	128	5 oktober 2005^[9]
Médiacité	Luik	47.900 m²	124	21 oktober 2009^[9]
Docks Bruxsel	Brussel	44.000 m²	113	20 oktober 2016^[9]
Rive Gauche	Charleroi	39.000 m²	95	9 maart 2017^[9]
Basilix	Sint-Agatha-Berchem	35.000 m²	40	1 april 1984
M2 Shopping Center	Maasmechelen	24.000 m²	34	23 maart 2002
K in Kortrijk	Kortrijk	34.000 m²	85	11 maart 2010
Stadsfeestzaal	Antwerpen	20.500 m²	35	25 oktober 2007
Shopping Center Zuid	Gent	11.000 m²	40	21 april 1995
Dok Noord	Gent	18.000 m²	20	18 maart 2016
Ring Kortrijk	Kortrijk	35.000 m²	90	24 oktober 1973
Grand Bazar Antwerp	Antwerpen	19.000 m²	50	2 april 1993
Maasmechelen Village	Maasmechelen	19.700 m²	100	10 oktober 2001
Malinas	Mechelen	23.750 m²	19	28 oktober 2021
Shopping Promenade	Kapellen	11.500 m²	30	6 april 1995
Den Tir	Antwerpen	12.000 m²	23	13 april 2006
Docks Bruxsel	Brussel	44.000 m²	113	20 oktober 2016
Century Center	Antwerpen	12.000 m²	33	1979
B-Park	Brugge	42.000 m²	15	22 oktober 2008
Belle-Île	Luik	30.000 m²	100	23 maart 1995
Frunpark	Wetteren	11.000 m²	16	22 maart 2008
Galeries St-Lambert	Luik	41.000 m²	40	3 september 2004

Nederland

Omstreeks 1960 werden in Nederland de eerste moderne winkelcentra geopend. Op 1 oktober 1959 werd in De Bilt een overdekt winkelcentrum ingehuldigd, Planetenbaan.^[10] Toonaangevender was echter In de Bogaard in Rijswijk, waarvoor toenmalig burgemeester A. Th. Bogaardt inspiratie vond in San Francisco. Het werd in 1963 in gebruik genomen. In 1965 werd het winkelcentrum van Etten-Leur geopend in het bijzijn van toenmalig staatssecretaris Joop Bakker en burgemeester A.J.A. Oderkerk. Dit complex staat bekend als het eerste overdekte winkelcentrum in Nederland (als men de oudere passages buiten beschouwing laat).

Nederlandse plannen voor megamalls naar buitenlands concept zijn tot nog toe zonder succes geweest. In 2009 wees de Tilburgse bevolking plannen voor vestiging van een dergelijk winkelcentrum in deze stad af in een volksraadpleging.^[11]

De enige tamelijk grote complexen zijn:

Stadshart Amstelveen (Amstelveen)
Winkelcentrum Kronenburg (Arnhem)
MegaStores (Den Haag)
Westfield Mall of the Netherlands (Leidschendam)
Winkelcentrum Cityplaza (Nieuwegein)
Designer Outlet Roermond (Roermond)
Winkelcentrum Alexandrium (Rotterdam)
Winkelcentrum Zuidplein (Rotterdam)
Hoog Catharijne (Utrecht)
The Wall (Utrecht)

Grootste winkelcentra

De top 10 van grootste winkelcentra bestaat voornamelijk uit winkelcentra in Azië. Sinds 2005 zijn vooral in China veel megawinkelcentra gebouwd, waarbij vaak niet werd gekeken naar de vraag naar winkelcentra van dergelijke omvang, waardoor financiële missers ontstonden.

Het grootste winkelcentrum ter wereld is de Dubai Mall. De voormalig grootste South China Mall, met een verkoopoppervlak van 600.000 vierkante meter, werd in 2005 geopend in een buitenwijk van de industriestad Dongguan. Door gebrek aan vraag (de prijzen waren te hoog voor de gemiddelde inwoner van de stad en door de locatie kon het alleen per auto worden bereikt) en aanbod (99,2% van de zaken werd niet bezet) sloot het alweer in 2008.

Het op een na grootste winkelcentrum ter wereld, Jin Yuan bij Peking, ligt afgelegen ten opzichte van het stadscentrum en heeft sinds de opening in 2004 te kampen met een gebrek aan bezoekers.

Winkelcentrum tijdens kerst in Seattle
Blue City in Polen
Winkelcentrum in Warschau

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties

↑ https://en.parisinfo.com/paris-museum-monument/100271/Passage-du-Caire
↑ Mike Conklin, "Market Square in Lake Forest", 24 april 1997. Geraadpleegd op February 10, 2010.
↑ Archived copy. Gearchiveerd op 13 juni 2011. Geraadpleegd op 9 februari 2010.
↑ Archived copy. Gearchiveerd op 13 februari 2012. Geraadpleegd op 28 december 2011.
↑ Moore, Robbie, The Death of the American Mall and the Rebirth of Public Space. The International. Gearchiveerd op March 13, 2013. Geraadpleegd op February 26, 2013.
↑ ^a ^b Howard, Vicki (2008). The Routledge Companion to the History of Retailing. Taylor & Francis. ISBN 978-1-138-67508-7.
↑ "Why the Death of Malls Is About More Than Shopping" ("Waarom de dood van malls gaat om meer dan alléén winkelen"), Time, 20 juli 2017
↑ Longstreth, Richard (2010). The American Department Store Transformed, 1920-1960. Yale University Press. ISBN 9780300149388.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k La Libre Belgique 10 maart 2017, pagina 10, Top 10 des plus grands shoppings centers de Belgique
↑ 1959: Burgemeester Fabius opende overdekt winkelcentrum. Online Museum de Bilt (6 oktober 2019). Geraadpleegd op 25 januari 2024.
↑ Tilburg tegen komst megamall. Vastgoedmarkt.nl (5 juni 2009). Geraadpleegd op 28 oktober 2009. ^{[dode link]}

Zie de categorie Shopping malls van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] ttps://en.parisinfo.com/paris-museum-monument/100271/Passage-du-Caire

[tribune1-2] Mike Conklin, "Market Square in Lake Forest", 24 april 1997. Geraadpleegd op February 10, 2010.

[3] Archived copy. Gearchiveerd op 13 juni 2011. Geraadpleegd op 9 februari 2010.

[4] Archived copy. Gearchiveerd op 13 februari 2012. Geraadpleegd op 28 december 2011.

[Moore-5] Moore, Robbie, The Death of the American Mall and the Rebirth of Public Space. The International. Gearchiveerd op March 13, 2013. Geraadpleegd op February 26, 2013.

[howard-6] Howard, Vicki (2008). The Routledge Companion to the History of Retailing. Taylor & Francis. ISBN 978-1-138-67508-7.

[7] "Why the Death of Malls Is About More Than Shopping" ("Waarom de dood van malls gaat om meer dan alléén winkelen"), Time, 20 juli 2017

[longstreth-8] Longstreth, Richard (2010). The American Department Store Transformed, 1920-1960. Yale University Press. ISBN 9780300149388.

[:0-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k La Libre Belgique 10 maart 2017, pagina 10, Top 10 des plus grands shoppings centers de Belgique

[10] 1959: Burgemeester Fabius opende overdekt winkelcentrum. Online Museum de Bilt (6 oktober 2019). Geraadpleegd op 25 januari 2024.

[11] Tilburg tegen komst megamall. Vastgoedmarkt.nl (5 juni 2009). Geraadpleegd op 28 oktober 2009. ^{[dode link]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]