Tweede Kamerverkiezingen 1971

De Tweede Kamerverkiezingen 1971 waren verkiezingen in Nederland voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Zij vonden plaats op 28 april 1971.

Tweede Kamerverkiezingen 1971
Datum 28 april 1971
Land Vlag van Nederland Nederland
Te verdelen zetels 150
Opkomst 79,12%
Resultaat
Grootste partij PvdA
Nieuwe kabinet Biesheuvel I
Vorige kabinet De Jong
Tweede Kamerverkiezingen 1971
Opvolging verkiezingen
1967     1972
Portaal  Portaalicoon   Politiek

De verkiezingen werden gehouden als gevolg van de afloop van de zittingstermijn van de Tweede Kamer die gekozen was bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1967.

Deze verkiezingen waren de eerste verkiezingen voor de Tweede Kamer na de afschaffing van de opkomstplicht.

Uitslag

bewerken

Opkomst en kiesdeler

bewerken
1967 1971
# stemmen % # stemmen %
Kiesgerechtigden [1]7.452.776 [2]8.048.726
Niet opgekomen 376.448 5,05[3] 1.684.007 20,92[3]
Opkomst 7.076.328 94,95[3] 6.364.719 79,08[3]
Blanco/ongeldige stemmen 198.298 2,80[4] 46.567 0,73[4]
Geldige stemmen 6.878.030 97,20[4] 6.318.152 99,27[4]
Kiesdeler 45.854 - 42.121 -

Verkiezingsuitslag naar partij

bewerken

Grote winnaars van deze verkiezingen waren DS'70 en de Partij van de Arbeid. De nieuwkomer DS'70 behaalde acht zetels. De PvdA werd voor het eerst sinds 1956 weer de grootste partij. Van groot belang was verder dat, door het verlies van KVP (zeven zetels), CHU (twee zetels), ARP (twee zetels) en VVD (één zetel), de zittende coalitie van deze vier partijen haar meerderheid verloor. Het was de eerste keer dat de drie confessionele partijen samen met de VVD geen meerderheid in de Tweede Kamer meer hadden.

Winst was er voor oppositiepartijen PvdA (twee zetels), D'66 (vier zetels) en de CPN (één zetel). De PPR kwam, net als de Nederlandse Middenstandspartij, nieuw binnen met twee zetels. Het GPV won een tweede zetel, terwijl de PSP er twee verloor. Opvallend was het grote aantal bejaardenpartijen dat deelnam, die echter geen van alle een zetel behaalden.

De PvdA was de grootste partij van het land geworden, met maar liefst vijf zetels winst. Het kleinere DS'70 kon zich als een nog grotere overwinnaar roemen, doordat ze als kersverse partij met acht zetels in de Kamer binnenkwam. De christelijke partijen KVP, ARP en CHU moesten aanzienlijke verliezen incasseren, terwijl de VVD de stijgende lijn van de voorgaanse verkiezingen niet kon voortzetten. De vier regeringspartijen hadden zelfs hun parlemenatire meerderheid verloren. Volgens de in september 1970 naar voren getreden PvdA-lijsttrekker Joop den Uyl ging de Nederlandse politiek een "beslissende fase" tegemoet. Deze ontwikkeling werd het "tijdperk Biesheuvel", de periode 1971/'72 voor het aantreden van het "tijdperk Den Uyl" in 1973.

Partij 1967 1971 verschil
# stemmen %[5] zetels # stemmen %[5] zetels % zetels
PvdA 1.620.112 23,55 37 1.554.280 24,60 39 1,05 2  
KVP 1.822.894 26,50 42 1.379.672 21,84 35  -4,66 -7 
VVD    738.202 10,73 17    653.370 10,34 16  -0,39 -1 
ARP    681.060   9,90 15    542.742  8,59 13  -1,31 -2 
D'66    307.810   4,48  7    428.067  6,78 11 2,30 4  
CHU    560.033   8,14 12    399.106  6,32 10  -1,82 -2 
DS'70 - - -    336.719  5,33  8 5,33 8  
CPN    248.318   3,61  5    246.569  3,90  6 0,29 1  
SGP    138.069   2,01  3    148.192  2,35  3 0,34 0
PPR - - -    116.049  1,84  2 1,84 2  
GPV     59.156   0,86  1    101.790  1,61  2 0,75 1  
NMP - - -      95.706  1,51  2 1,51 2  
PSP    197.216   2,87  4      90.738  1,44  2  -1,43 -2 
BP    327.953   4,77  7      69.656  1,10  1  -3,67 -6 
ABPN[6] - - -      26.878  0,43  0 0,43 0
NA[7] - - -      24.376  0,39  0 0,39 0
NRP - - -      23.047  0,36  0 0,36 0
Kabouters - - -      21.982  0,35  0 0,35 0
BPAP[8] - - -      21.488  0,34  0 0,34 0
Binding Rechts - - -      15.137  0,24  0 0,24 0
D2000[9] - - -       7.189  0,11  0 0,11 0
BP65 [10] - - -       5.739  0,09  0 0,09 0
Lijst Van Velsen - - -       3.676  0,06  0 0,06 0
BPAB[11] - - -       1.840  0,03  0 0,03 0
SGG[12] - - -       1.647  0,03  0 0,03 0
LPvB[13] - - -       1.620  0,03  0 0,03 0
PvhR[14]     1.070   0,02 0          477  0,01  0  -0,01 0
PSD[15] - - -          400  0,01  0 0,01 0
overige partijen in 1967  176.137   2,56  0 - - -  -2,56 0
Totaal 6.878.030  100 150 6.318.152  100 150 0 0

Gekozen leden

bewerken
  Zie Samenstelling Tweede Kamer 1971-1972 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Kabinetsformatie

bewerken
  Zie Kabinetsformatie Nederland 1971 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Doordat DS'70 bij de zittende combinatie (KVP, VVD, ARP en CHU) betrokken werd, kon op 6 juli 1971 het kabinet-Biesheuvel I worden gevormd.


Referenties

bewerken
  1. Inclusief 2.099 personen opgenomen in het Centraal Persoons Register.
  2. Inclusief 1.757 personen opgenomen in het Centraal Persoons Register.
  3. a b c d % van het aantal kiesgerechtigden.
  4. a b c d % van het aantal uitgebrachte stemmen.
  5. a b % van het aantal geldige stemmen.
  6. Algemene Bejaardenpartij Nederland
  7. Nederlands Appèl
  8. Bejaarden- en Arbeiderspartij
  9. Democraten 2000, Partij voor de Gewone Man
  10. Bejaardenpartij 65
  11. Bejaardenpartij Algemeen Belang
  12. Stichting Gedupeerde Groepen 18 /65
  13. Landelijke Partij voor Bejaarden
  14. Partij van het Recht
  15. Positief Sociaal-Democraten

Bronnen