Thialf
Voor het kraanschip, zie Thialf (schip, 1985).
IJsstadion Thialf (uitspraak:[tjalf]? (naar Thialfi) of [ti.alf]?) in Heerenveen is het belangrijkste (overdekte) schaatsstadion van Nederland en heeft de snelste laagland-ijsbaan ter wereld. Het complex is vooral bekend van het langebaanschaatsen, ijshockeyclub de Heerenveen Flyers en Shorttrack Club Thialf (SCT). De naam Thialf is afgeleid van Thialfi, de snelvoetige knecht van Thor, de Germaanse god van de donder.
| Thialf | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
Logo Thialf
| |||||||||||||||||
| Plaats | Heerenveen | ||||||||||||||||
| Land |  Nederland
| ||||||||||||||||
| Coördinaten | 52° 56′ NB, 5° 57′ OL | ||||||||||||||||
| Capaciteit | 12.500 | ||||||||||||||||
| Hoogte | 0,4 meter boven zeeniveau | ||||||||||||||||
| Type | Overdekt, kunstijsbaan | ||||||||||||||||
| Lengte | 400m | ||||||||||||||||
| Geopend in | 1967, 1986 (overdekt) | ||||||||||||||||
| Website | Officiële website | ||||||||||||||||
| Puntentotaal | 367,071 (3e snelste ijsbaan) | ||||||||||||||||
| Baanrecords - mannen | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Baanrecords - vrouwen | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Het schaatshart van Thialf
| |||||||||||||||||
| Gegevens laatst gewijzigd op: 05-03-2023 | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Geschiedenis
bewerkenOorspronkelijk lag de ijsbaan Thialf in Heerenveen-Noord. Deze ijsbaan werd in 1892 aangelegd door de IJsclub Heerenveen en de Thialfweg aldaar herinnert nog aan de locatie van die ijsbaan. Ook op luchtfoto's was na sluiting lange tijd nog de noordelijke helft van de ijsbaan terug te herkennen. Deze baan was een natuurijsbaan. Sinds 2019 ligt er op de noordelijke helft weer een natuurijsbaan.
Op 14 oktober 1967 werd in Heerenveen-Zuid het ijsstadion geopend door prinses Christina. In 1986 werd de baan als tweede ter wereld overdekt. Dit was een jaar nadat het Sportforum Hohenschönhausen in Berlijn zijn deuren had geopend. Architect was Architectenburo Van der Zee & Ybema, nu Alynia Architecten Harlingen bv.
In het seizoen 1986/1987 sneuvelden in Thialf direct de tien belangrijkste wereldrecords in het langebaanschaatsen. Door de komst van overdekte banen op grote hoogte, met name die in Calgary en Salt Lake City, is Thialf zijn status als snelste baan ter wereld kwijtgeraakt. Een enkele keer wordt hier echter nog een wereldrecord gereden. Dit was bijvoorbeeld in 2007, toen Sven Kramer tijdens het WK Allround het wereldrecord op de 10 km verbeterde. In het Nieuwe Thialf zal dit volgens ijsmeester Beert Boomsma nog sneller gaan.[1] Ondanks het nadeel van de hogere luchtweerstand blijft Thialf onder schaatsers een populaire baan. Dit komt vooral door het enthousiasme van het publiek. Bovendien zwepen vaak dweilorkesten zoals de De Útlopers het publiek op. Vroeger was dit koor de Blauhúster Dakkapel (inmiddels ter ziele), De Glasblazers en Kleintje Pils.
Op de lijst van snelste ijsbanen ter wereld staat Thialf op de derde plaats, achter de banen in Salt Lake City en Calgary. Deze twee andere banen liggen echter op meer dan duizend meter boven zeeniveau. Omdat Thialf 0,4 meter boven zeeniveau ligt is de luchtweerstand in vergelijking met hooglandbanen groot en hierdoor kan er minder hard geschaatst worden. Het ijs is echter van zeer goede kwaliteit, waardoor Thialf de op twee na snelste schaatsbaan ter wereld is. Thialf is wel de snelste laaglandbaan ter wereld. Hierbij is het vanzelfsprekend de snelste ijsbaan van Nederland.
Op 27 januari 2017 is het nieuwe Thialf geopend. Het Thialf is voor 50 miljoen verbouwd, de omloopring is hierbij aangepast en ook zijn er 5.000 zonnepanelen geplaatst. Bij de opening gaf Koning Willem-Alexander het startschot. Hierna praatte hij in de Friese bocht met fans en vervolgens luisterde hij naar het Thialf-huisorkest (De Útlopers) voor de typische schaatssfeer.
In 2021 werd het hele Nederlandse schaatsseizoen hier afgewerkt vanwege de coronapandemie die in 2020 uitbrak. Hierdoor konden alle schaatsers op één plek blijven en konden alle wedstrijden zonder publiek worden geschaatst.
Baanrecords
bewerkenMannen
bewerkenVrouwen
bewerken- # = plaats in lijst baanrecords van snelste ijsbanen ter wereld; tussen haakjes plaats in lijst van
baanrecords van de laaglandbanen in de lijst van snelste ijsbanen ter wereld - * = wereldrecord laaglandbanen
- ** = puntentotaal opgemaakt uit tijden op vier individuele afstanden gereden in het zelfde wedstrijdweekend
- *** = wereldrecord
| = huidig wereldrecord |
Andere evenementen
bewerkenBehalve voor het schaatsen wordt Thialf ook gebruikt voor evenementen. Zo vond in oktober 1992, maart 1993 en oktober 1999 het dance-event Thunderdome plaats in Thialf. In mei 1989 gaf The Cure het eerste concert in Thialf. In het kader van hun Prayer Tour, met als support act Shelleyan Orphan en special guest The Mission. Terwijl er bij het gebruik van de schaatsbaan een kleine 10.000 bezoekers kunnen toekijken is de beschikbare vloeroppervlakte van 13.000 vierkante meter voldoende om tot ongeveer 15.000 bezoekers te herbergen. Naast Thunderdome werd het dansevenement Trance Energy in 2000, 2001 en 2002 in Thialf georganiseerd. De TROS hield twee edities van het Muziekfeest op het ijs in Thialf. Sinds 2017 wordt hier ook een finalewedstrijd van het WK ijsracen met motorfietsen verreden. Deze wedstrijd vond tot 2016 plaats in De Bonte Wever in Assen, maar deze ijsbaan werd in 2016 wegens financiële problemen opgeheven.
Andere muziekartiesten en muziekbands die Thialf hebben aangedaan zijn onder andere: Simple Minds (1989 en 1991), Tina Turner (1990 en tweemaal in 1996 ), Prince (1990), Johnny Cash (1990), Gloria Estefan (1991), Hessel (tweemaal in 1992 en 2005), Toto (1992), Bryan Adams (1992), UB40 (1993), Whitney Houston (1993), Rene Froger (1995 en 1996), Eric Clapton (1998), BLØF (2004) en André Rieu (driemaal in 2009 en 2011).
Bij sommige evenementen stoppen treinen bij treinhalte Heerenveen IJsstadion.
IJsbanen
bewerkenThialf beschikt over vijf verschillende ijsbanen:
- 400 meter
- 333 meter
- 30m x 30m (krabbelbaan)
- 60m x 30m (curlingbaan)
- 60m x 30m (ijshockeyhal)
ISU-kampioenschappen
bewerken- 1970 - EK allround vrouwen
- 1971 - EK allround mannen
- 1972 - WK allround vrouwen
- 1974 - WK allround vrouwen
- 1975 - EK allround mannen
- 1976 - WK allround mannen
- 1977 - WK allround mannen
- 1980 - WK allround mannen
- 1981 - EK allround vrouwen
- 1982 - EK allround vrouwen
- 1983 - EK allround vrouwen
- 1985 - WK sprint
- 1987 - WK allround mannen
- 1989 - WK sprint
- 1990 - EK allround
- 1991 - WK allround mannen
- 1992 - EK allround
- 1992 - WK allround vrouwen
- 1993 - EK allround
- 1995 - EK allround
- 1996 - EK allround
- 1996 - WK sprint
- 1997 - EK allround
- 1998 - WK allround
- 1999 - EK allround
- 1999 - WK afstanden
- 2002 - WK allround
- 2003 - EK allround
- 2004 - EK allround
- 2005 - EK allround
- 2006 - WK sprint
- 2007 - WK allround
- 2008 - WK sprint
- 2009 - EK allround
- 2009 - WK teams shorttrack
- 2010 - WK allround
- 2011 - EK shorttrack
- 2011 - WK sprint
- 2012 - WK afstanden
- 2013 - EK allround
- 2014 - WK allround
- 2015 - WK afstanden
- 2017 - EK allround en sprint
- 2019 - WK sprint
- 2020 - EK afstanden
- 2021 - EK allround en sprint
- 2021 - WK afstanden
- 2022 - EK afstanden
- 2023 - WK afstanden
- 2024 - EK afstanden
- 2025 - EK allround en sprint
Bedrijf
bewerkenMarc Winters is sinds 2017 directeur van Thialf. Hij volgde Willem Jan van Elsacker op, die op 3 januari 2013 was aangetreden om de verbouwing en opstart van Thialf in goede banen te leiden.[3]
Nieuwbouwplannen
bewerken
Al sinds 2007 zijn er plannen voor de bouw van een nieuw ijsstadion. Aan "De Telegraaf" uitte Erben Wennemars op 4 december 2007 zijn zorgen over de toekomst van het Nederlandse schaatsen door de opkomst van landen als Rusland, Canada en China. Wennemars ziet graag dat de faciliteiten in schaatshal Thialf worden verbeterd.[4] In 2008 maakten de gemeente Heerenveen, de provincie Friesland en de directeuren van Thialf tijdens een persconferentie bekend bezig te zijn met "revolutionaire plannen" voor de schaatshal. In 2009 werden de plannen gepresenteerd, waarin een nieuw Thialf naast het Abe Lenstra Stadion zou verrijzen.[5]
In maart 2011 werd door een speciale werkgroep besloten dat er een nieuw stadion zou komen. In deze werkgroep zat onder andere KNSB-voorzitter Doekle Terpstra.[6] Gedeputeerde Hans Konst van Ruimte, Economie en Duurzame Energie liet op 14 december 2011 weten dat het College van Gedeputeerde Staten 40 miljoen euro beschikbaar wil stellen voor een nieuw Thialf.[7]
Op 22 februari 2012 koos een meerderheid van Provinciale Staten van Friesland voor een vernieuwde schaatstempel op de huidige locatie. Zij gaven daarmee de voorkeur aan wat wordt genoemd de 'vernieuwbouw' van het ijsstadion, een mix van nieuwbouw en renovatie. Die variant kost Friesland twintig miljoen euro in plaats van de honderd miljoen voor een nieuw Thialf. Op 10 mei 2013 werd bekend dat er naast Thialf twee andere opties zijn waar in augustus 2013 door de bond een keuze tussen wordt gemaakt: het duurzame schaatscomplex Transportium in Zoetermeer (185 miljoen euro) of het Icedôme in Almere.[8] In april 2014 zal de ijsinstallatie worden vervangen voor 2014/2015.
Als gevolg van de aangekondigde renovatie stapten begin oktober 2014 voorzitter Joop Atsma, Anne Hettinga en Geert Kuiper van de raad van commissarissen op, omdat Thialf in september een contract had getekend met Ballast Nedam.[9] Op 16 februari 2015 ving de verbouw aan[10] en fase 1 voor de vierde wereldbekerwedstrijd was op 11 december 2015 gereed.[11]
In 2016 startte de tweede fase van de vernieuwbouw van Thialf. Gedurende deze fase werd het bestaande Thialf van binnenuit gedemonteerd en werd het gebouw in zijn geheel verder afgebouwd. Oude buitengevels werden verwijderd en de bestaande dakconstructie boven de schaatsbaan ging rusten op de nieuwe kolommen. Op 27 januari 2017 werd het vernieuwde Thialf geopend door Koning Willem-Alexander. Het vernieuwde Thialf is een ontwerp van ZJA Zwarts & Jansma Architecten.
Externe links
bewerken- (en) Beste combinatie prestaties, Evert Stenlund
- Thialf in Heerenveen-Noord, heerenveen.nl
- (nl) Rondetijden schaatsstatistieken.nl
- ↑ "IJsmeester wil recordijs in Thialf", NOS, 15 februari 2015
- ↑ Snellere rondes werden gereden op de banen in Salt Lake City (25,93 Zhang) en Calgary (26,18 Zhang).
- ↑ "Marc Winters nieuwe directeur Thialf", https://www.schaatsen.nl/nieuws/2017/februari/marc-winters-nieuwe-directeur-thialf/
- ↑ "Wennemars: ondergang schaatsen nabij" De Telegraaf, 4 december 2007
- ↑ "Nieuwe thialf kost 150 miljoen", leeuwardercourant.nl
- ↑ Tineke Hoekstra, Heerenveen verkiest nieuwbouw Thialf. NOS (9 maart 2011). Geraadpleegd op 4 november 2011.
- ↑ "Nieuw Thialf biedt kans op innovatie", NOS, 14 december 2011
- ↑ "Gevecht over locatie schaatstempel" NOS, 10 mei 2013
- ↑ "Drie commissarissen Thialf opgestapt", schaatsen.nl, 7 oktober 2014
- ↑ "Het ijs is gebroken in Thialf", NOS, 16 februari 2015
- ↑ ISU World Cup IV Heerenveen, schaatsen.nl
Adler Arena 2013 ·
Gangneung Science Oval 2017 ·
Kometa 2016 ·
Max Aicher Arena 2005, 2011, 2019 ·
M-Wave 2000, 2008 ·
National Speed Skating Oval 2027 ·
.svg){kind=small}
Olympic Oval 1998, 2024 ·
Richmond Olympic Oval 2009 ·
Sportforum Hohenschönhausen 2003 ·
Taereung International Skating Rink 2004 ·
Thialf 1999, 2012, 2015, 2021, 2023 ·
Tor Stegny 1997 ·
Utah Olympic Oval 2001, 2007, 2020 ·
Vikingskipet 1996, 2025