Stijlicoon

Een stijlicoon of mode-icoon is een bekende persoonlijkheid (zoals een film- of popster, een jetsetfiguur of nouveau riche, een politicus of de vrouw van een politicus) die door een grote groep mensen geassocieerd wordt met een bepaalde stijl of periode in de modegeschiedenis. De term kan ook verwijzen naar een muziekgenre, voorwerp of kunststijl zoals een bepaalde song, een iconische poster of verpakking, of een opmerkelijk automodel of bijzonder gebouw.

Een stijlicoon kan representatief zijn voor een bepaalde stijl, kan trendsettend zijn met een nieuwe stijl of kan uniek zijn door een persoonlijke stijl die geen navolgers kent. Stijliconen kunnen de functie van muze vervullen voor mode-ontwerpers, kunnen zelf ontwerper zijn of ambassadeur zijn voor een modehuis. Een stijlicoon kan tevens als rolmodel fungeren door zijn of haar bekendheid aan te wenden om een bepaalde boodschap over te brengen aan een specifieke doelgroep.

Sinds de opkomst van de sociale media kunnen ook influencers zich ontwikkelen tot (trendsettende) stijliconen.

Bekende vrouwelijke stijliconen

20ste eeuw

jaren 20: Gloria Swanson (sieraden), Coco Chanel (draagbare maar stijlvolle kleding), Josephine Baker (veren en glitters)
jaren 30: Jean Harlow (eerste platinablonde filmster), Greta Garbo, Marlene Dietrich (mannenpak),
jaren 40: Rita Hayworth (ruches, barokke stijl), Joan Crawford (Flappergirl), Katharine Hepburn (androgyne look), Frida Kahlo (uitbundige kleurige kleding en kettingen, ‘monobrow’)

Josephine Baker
Marlene Dietrich
Rita Hayworth
Katharine Hepburn
Frida Kahlo

jaren 50: Marilyn Monroe (blonde krullen, rode lippen), Grace Kelly (twinsets en parelkettingen, ambassadeur voor de Franse Haute Couture), Liz Taylor
jaren 60: Audrey Hepburn (kort haar, 'little black dress', zwarte zonnebril), Brigitte Bardot ('Saint Tropez'-look, ‘BB-ruitje, ‘smokey eyes'), Twiggy (kort kapsel, androgyne stijl), Sophia Loren, Jacqueline Kennedy (rechte mantelpakjes, pillbox), Peggy Guggenheim (opvallende brillen), Catherine Deneuve (muze voor Yves Saint Laurent)

Grace Kelly
Liz Taylor
Audrey Hepburn
Brigitte Bardot
Jaqueline Kennedy

jaren 70^[1]: Farrah Fawcett (Charlies Angels: volumineuze kapsels), Mathilde Willink (extravagant, ambassadeur voor Fong Leng), Diana Ross (glamour), Abba (plateauzolen, bell bottom-broeken), Cher (catsuits, prints en franjes), Vivienne Westwood (punk)
jaren 80^[2]: Grace Jones (opvallende hoeden en make-up), Madonna (kanten handschoenen, puntige bustiers, off-shoulder truien), Cindy Lauper (kleurrijke extravagantie), Jane Fonda (turnpakjes en beenwarmers), Prinses Diana, Bananarama (punk), Annie Lennox, Tina Turner (haardracht), Margaret Thatcher (vierkante mantelpakken, sjieke blouse, grote handtas)^[3]
jaren 90^[4]: Spice Girls, Kate Moss (heroin chic-look), Jennifer Aniston (haarcoupe ‘Rachel’ uit Friends), Britney Spears (low waist-broek, bloot middel)

Farrah Fawcett
Mathilde Willink
Prinses Diana
Britney Spears

21ste eeuw

jaren 00: Paris Hilton (zilveren/ gouden jurken, luipaardprints), Christina Aguilera, Sarah Jessica Parker, Missy Elliott (hiphop blingbling), Anna Wintour
jaren 10^[5]: Lady Gaga (extravagante kleding en haardracht)^[6], de Kardashians, Michelle Obama, (kleding van inclusieve ontwerpers), Meghan Markle^[7], Catherine Middleton, koningin Máxima^[8], Iris Apfel, Anna Nooshin, Negin Mirsalehi (Nederlandse influencer)

Paris Hilton
Anna Wintour
Kim Kardashian
Meghan Markle
Iris Apfel

Bekende mannelijke stijliconen

19de eeuw

Oscar Wilde (dandyisme)

20ste eeuw

jaren 50: James Dean (leren jack, wit T-shirt), Gregory Peck (off white pakken), Marlon Brando, Elvis Presley (vetkuif)

Oscar Wilde
James Dean
Gregory Peck
Marlon Brando
Elvis Presley

jaren 60: Cary Grant (strakke pakken), Bob Marley (dreadlocks), Jimi Hendrix, Sean Connery, John F. Kennedy, Michael Caine, Andy Warhol (gele zonnebrilglazen), Yves Saint Laurent (zwarte brilmonturen), Marcello Mastroianni, Muhammad Ali
jaren 70: David Bowie (androgyne stijl), Robert Redford (casual), Elton John (extravagant, gekleurde brillen), Steve Mc Queen

Cary Grant
Bob Marley
Jimi Hendrix
David Bowie
Elton John

jaren 80: Prince, Michael Jackson, Don Johnson (Miami Vice: schoudervullingen, T-shirts onder blazers, zonnebrillen), Boy George (flamboyante make-up), Bruce Springsteen (denim, bandana, zonnebril), John Stamos (leren jack, ‘matje’), George Michael (gescheurde jeans, wit T-shirt, zonnebril, oorbel), Run DMC (zwarte jassen en hoeden, gouden kettingen), Steve Strange (New Romantic)
Prince
Bruce Springsteen
George Michael
Rev Run van Run DMC
Steve Strange (rechts)