Steenwijkerland

gemeente in Overijssel, Nederland

Steenwijkerland (uitspraak; Nedersaksisch: Steenwiekerlaand of Stienwiekerlaand) is een gemeente in de Kop van Overijssel in de Nederlandse provincie Overijssel. De gemeente telt 45.480 inwoners (1 januari 2024, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 322 km².

Steenwijkerland
Gemeente in Nederland Vlag van Nederland
Locatie van de gemeente Steenwijkerland (gemeentegrenzen CBS 2016)
Situering
Provincie Vlag Overijssel Overijssel
Coördinaten 52° 47′ NB, 6° 7′ OL
Algemeen
Oppervlakte 321,59 km²
- land 288,27 km²
- water 33,32 km²
Inwoners
(1 januari 2024)
45.480?
(158 inw./km²)
Bestuurs­centrum Steenwijk
Naam inwoners Steenwijkerlanders
Belangrijke verkeersaders        ; spoorlijn Zwolle - Leeuwarden
Station(s) Steenwijk
Politiek
Burgemeester (lijst) Rob (J.H.) Bats
Economie
Gemiddeld inkomen (2019) € 32.800 per inwoner
Gem. WOZ-waarde (2019) € 215.000
WW-uitkeringen (2014) 56 per 1000 inw.
Overig
Postcode(s) 7946, 8066, 8325-8349, 8355-8379
Netnummer(s) 038, 0521, 0522, 0527, 0561
CBS-code 1708
CBS-wijkindeling zie wijken en buurten
Amsterdamse code 10546
Website www.steenwijkerland.nl
Bevolkingspiramide van de gemeente Steenwijkerland
Bevolkingspiramide (2023)
Portaal  Portaalicoon   Nederland
Topografische gemeentekaart van Steenwijkerland, september 2023

Geografie

bewerken

De gemeente grenst in het noorden aan de Friese gemeenten De Friese Meren en Weststellingwerf, in het noordoosten en oosten aan de Drentse gemeenten Westerveld en Meppel, in het zuiden aan de Overijsselse gemeenten Staphorst en Zwartewaterland en in het westen aan de Flevolandse gemeente Noordoostpolder.

In de gemeente Steenwijkerland liggen de volgende kernen:

Woonplaats (BAG) Inwoners 2023[1]
Baarlo 60
Baars 125
Basse 265
Belt-Schutsloot 605
Blankenham 320
Blokzijl 1.395
De Bult 530
De Pol 260
Eesveen 610
Giethoorn 2.865
IJsselham 85
Kalenberg 225
Kallenkote 335
Kuinre 925
Marijenkampen 170
Nederland 20
Oldemarkt 2.610
Onna 310
Ossenzijl 570
Paasloo 405
Scheerwolde 620
Sint Jansklooster 2.520
Steenwijk 17.495
Steenwijkerwold 1.890
Tuk 2.165
Vollenhove 4.370
Wanneperveen 1.730
Wetering 175
Willemsoord 880
Witte Paarden 220
Zuidveen 620

Overige officiële kernen:

Aangrenzende gemeenten

bewerken
   Aangrenzende gemeenten   
   De Friese Meren (Fr)         Weststellingwerf (Fr)         Westerveld (Dr) 
             
   Noordoostpolder (O)     Meppel (Dr) 
           
          Zwartewaterland         Staphorst 

Geschiedenis

bewerken

De gemeente is op 1 januari 2001 ontstaan en omvatte de per die datum opgeheven gemeenten Brederwiede, Steenwijk en IJsselham. Aanvankelijk was de naam van de nieuwe gemeente ook Steenwijk, maar op 1 januari 2003 werd de gemeente hernoemd tot Steenwijkerland. De gemeente komt grotendeels overeen met het historische Land van Vollenhove, naast Twente en Salland de derde landstreek van Overijssel.

Ecologie

bewerken

In de gemeente ligt het Nationaal Park Weerribben-Wieden. Het is een laagveengebied van ca 10.000 ha dat zijn vorm kreeg door de intensieve vervening. Hierdoor is een afwisselend geheel ontstaan van open water in de vorm van de Wieden en smalle legakkers, petgaten en vele vaarten die vroeger belangrijke verkeersaders vormden. De landbouwgronden werden gebruikt voor rietteelt en extensieve veeteelt. De verschillende stadia van verlanding zijn aanwezig en zorgen voor een gevarieerd geheel van biotopen. Het kenmerkende laagveengebied is als toeristisch gebied in trek en wordt intensief gebruikt voor recreatie, waarbij het zwaartepunt ligt op de varende recreatie. Ook de dorpen Giethoorn en Dwarsgracht worden gekenmerkt door de vele vaarten, waarover het transport in het verleden en in het geheel, en in de 21e eeuw nog deels, per punter plaatsvindt.

In de polders buiten het nationaal park zijn intensievere vormen van landbouw te vinden.

Politiek

bewerken
Zetelverdeling
Partij Zetels
2006 2010 2014 2018 2022
Buitengewoon Leefbaar (BGL) 2 3 6 6 8
Christelijke Partij Burgerbelangen (CPB) 3 3 4 3 5
PvdA 8 6 5 5 4
VVD 3 4 3 4 3
CDA 5 5 4 4 2
ChristenUnie 2 2 2 2 2
GroenLinks - - - 2 1
D66 - 1 3 1 1
Veur Elkaar - - - - 1
Progressief Alternatief Steenwijkerland 2 2 - - -
SP 2 1 - - -
PVBNI - - - - -
Totaal 27 27 27 27 27

College van burgemeester en wethouders:

  • Rob Bats, burgemeester
  • M. Smit, wethouder/locoburgemeester (BGL)
  • T. Jongman-Smit, wethouder (PvdA)
  • A.M. Harmsma, wethouder (VVD)
  • M. Scheringa, wethouder (CU)

Gemeentesecretaris:

  • M.W. De Graaf

Burgemeester en wethouders en de gemeentesecretaris zetelen in het gemeentehuis in Steenwijk.

Economie

bewerken

De gemeente Steenwijkerland heeft na de eeuwwisseling een sterke economische groei gekend. Belangrijke redenen voor deze groei zijn de gunstige ligging van de gemeente en de goede bereikbaarheid via weg en spoor. De gemeente wordt bediend door de A32, N331, N333, N334 en in mindere mate de N351. Vanaf het intercitystation Steenwijk kan men elk halfuur een intercity nemen naar Heerenveen, Leeuwarden en Zwolle. De treinen naar Zwolle rijden eenmaal per uur door naar Amersfoort, Utrecht en Rotterdam en eenmaal per uur naar Lelystad, Amsterdam, Schiphol en Den Haag. Ook rijden er elk halfuur sprinters naar Leeuwarden en Zwolle om plaatsen te bedienen die niet door de intercity's bediend worden.

Cultuur

bewerken

De streektaal in een groot deel van de gemeente (ten noorden van de lijn Blokzijl-Wanneperveen) is Stellingwerfs, een Nedersaksisch dialect dat ook in twee aangrenzende gebieden - de Friese Stellingwerven en het grootste deel van het Drentse Westerveld - gesproken wordt. De dialecten in het overige deel van de gemeente vallen onder het Sallands.

Monumenten

bewerken

In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten, en oorlogsmonumenten, zie:

Kunst in de openbare ruimte

bewerken

In de gemeente zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:

bewerken
Zie de categorie Steenwijkerland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.