People for the Ethical Treatment of Animals

People for the Ethical Treatment of Animals (PETA) is een dierenrechtenorganisatie met een hoofdkantoor in de Verenigde Staten. PETA verklaart meer dan 2 miljoen leden en sympathisanten te hebben en de grootste dierenrechtenorganisatie ter wereld te zijn.[1] PETA heeft eveneens zelfstandige takken in Nederland, Duitsland, Frankrijk, Azië, India en het Verenigd Koninkrijk.

Een poster van PETA met actrice Elizabeth Berkley er op afgebeeld.

Karakteristieken

bewerken

PETA houdt zich bezig met het invoeren en beschermen van de rechten van dieren. PETA en haar internationaal zelfstandige takken geven voorlichting aan beleidsmakers en publiek over dierenmishandeling en promoten het recht van alle dieren om met respect te worden behandeld. Dit doen ze door middel van publieksvoorlichting, onderzoek, wetgeving, speciale evenementen, medewerking van beroemdheden en protestcampagnes.

PETA is een dierenrechtenorganisatie, wat betekent dat ze naast zich te richten op dierenwelzijn en dierenbescherming, het idee afwijst dat dieren het bezit van de mens zijn en is daarom tegen alle vormen van dierproeven, bio-industrie, het eten van dierlijke producten, speciesisme en jacht, alsook het gebruik van dieren voor vermaak of als kleding, meubels of decoratie.[2]

PETA's slogan is: "Dieren zijn niet van ons om te eten, te dragen, te gebruiken voor experimenten, te gebruiken voor vermaak of te mishandelen op welke manier dan ook."[3] Vanuit dit standpunt richt PETA zich op de vier bedrijfstakken die het grootste aantal dieren misbruiken: de bio-industrie,[4] de bontindustrie, dierproeven en dieren in de vermaaksindustrie. De organisatie voert ook campagne tegen sportvissen, het doden van dieren die worden gezien als ongedierte, de mishandeling van honden die aan de ketting liggen, hanengevechten, stierengevechten en de consumptie van vlees. PETA geeft het publiek voorlichting door middel van advertentiecampagnes, undercover onderzoeken, en lobbyt bij de politiek.

Filosofie en activisme

bewerken

De organisatie staat bekend om haar vele beroemde supporters uit allerlei verschillende hoeken — waaronder Sir Paul McCartney, P!nk, Pamela Anderson, Morrissey, Dolly Parton, Jamie Lee Curtis, Tears Of Magdalena en Sarah Jessica Parker — en haar undercover onderzoeken en agressieve media campagnes. Oprichtster Ingrid Newkirk heeft over PETA’s campagne strategie gezegd: "Hoe kiezen we onze 'gevechten'? Door het inbeeldingsvermogen en het medeleven van mensen te raken en doeleinden te kiezen die, als we de strijd met hen winnen, voor grote veranderingen zorgen voor een groot aantal dieren en een voorbeeld geven die anderen kunnen volgen."[5]

PETA is het meest bekend om haar duidelijk herkenbare en vaak controversiële campagnes. De ‘Salade Senoritas’, jonge vrouwen die in bikini’s gemaakt van slabladeren poseren, verschijnen wereldwijd in stadscentra om folders uit te delen over veganisme. Als naakt protest lopen PETA-activisten ieder jaar voor de campagne 'Naakte Mensenrennen' naakt door Pamplona (Spanje) en in andere steden wereldwijd, als een parodie op de jaarlijkse stierenrennen.[6] Supermodellen zoals Christy Turlington en Naomi Campbell hebben naakt geposeerd op billboards met naast zich de slogan 'Liever naakt dan met bont'.[7]

Undercoveronderzoeken

bewerken

Een van PETA’s belangrijkste doelen is het op beeld vastleggen van de behandeling van dieren in testlaboratoria en andere faciliteiten waar dieren worden gebruikt. Om dit voor elkaar te krijgen worden PETA-werknemers naar laboratoria, circussen en boerderijen gestuurd om daar te werken, waardoor ze soms enkele maanden undercover moeten gaan om hun ervaringen te filmen of op een andere manier vast te leggen.[8]

Veel van PETA's onderzoeken hebben ervoor gezorgd dat wettelijke stappen zijn genomen tegen de bedrijven waar ze hun aandacht op hebben gericht. PETA heeft onder andere tussen april 2003 en maart 2004 een undercoveronderzoek uitgevoerd bij Covance, een bedrijf dat op commerciële basis dierproeven doet. De videobeelden die PETA daar undercover heeft opgenomen, noemde een Britse rechter "zeer verontrustend".[9] Het bewijs, dat PETA aan het Amerikaanse ministerie van Landbouw overdroeg, bleek beelden te bevatten van apen die werden geslagen, gekweld en vernederd.[10] Volgens PETA’s website is Covance naar aanleiding van PETA’s documentatie beboet voor het overtreden van de Amerikaanse dierenwelzijnswet.[9]

Euthanasiestandpunt

bewerken

PETA wijst het "no-kill" beleid van andere dierenasiels af.[11] PETA wijst erop dat alle noodlijdende dieren zorg en een humane behandeling verdienen, en niet alleen de dieren die gemakkelijk te redden zijn. Omdat dierenopvangcentra zonder "no-kill"-beleid doorgaans alle dieren accepteren, zorgt dit ervoor dat geen enkel dier teruggestuurd hoeft te worden en een leven van verwaarlozing hoeft te leiden op straat. PETA vindt daarom dat het ‘no-kill’-label niet altijd gelijk staat aan ethische of verantwoorde dierenzorg.[12] In de praktijk houdt dit in dat zwakkere dieren geëuthanaseerd kunnen worden, in plaats dat er dieren geweigerd worden of weer op straat moeten leven.

Ondanks deze retoriek wordt PETA in de Verenigde Staten bekritiseerd vanwege de hoge euthanasieratio in het door hen beheerde dierenasiel in Norfolk.[13] In 2011 werd 95% van de dieren in dit asiel geëuthanaseerd.[14] PETA wijst erop dat veel dieren naar hun asiel worden gebracht, juist met de bedoeling om ze te laten euthanaseren. PETA biedt euthanasie gratis aan, en particulieren en organisaties brengen oude, zieke en gewonde dieren naar PETA om een humaan levenseinde te kunnen bieden.[15]

Campagnes

bewerken

Anti-bontcampagnes

bewerken

Twee langlopende campagnes zijn "Hier is de rest van je bontjas,"[16] en "Liever bloot dan met bont", waarin supermodellen en beroemdheden naakt verschijnen om hun afkeer voor het dragen van bont te tonen.[7]

Salade Senoritas

bewerken

De 'Salade Senoritas' zijn vrouwen, die in het openbaar in bikinis gemaakt van slabladeren verschijnen en informatie uitdelen over een veganistisch voedingspatroon.[17]

Kentucky Fried Chicken

bewerken
  Kentucky Fried Cruelty.com

PETA heeft een grote campagne lopen tegen Kentucky Fried Chicken waarvoor wereldwijd meer dan 10.000 acties zijn georganiseerd. De campagne wordt gesteund door The Black Eyed Peas, P!nk, Pamela Anderson, Good Charlotte, Sir Paul McCartney, Tommy Lee, Phil Collins en andere beroemdheden. Ze meent dat KFC de kippen slecht behandelt bij de slacht. Eind 2007 lanceerde PETA het spel Super Chick Sisters, om kinderen bij KFC weg te houden. Ook was er een site van de campagne (Kentucky Fried Cruelty) waarop allemaal schokkende beelden te zien zijn waar kippen worden afgeslacht. Zie ook Kentucky Fried Chicken#Controverse.

Jeugdcampagnes

bewerken

PETA moedigt jeugd aan om zich in te zetten voor dierenrechten door middel van jeugdgeoriënteerde websites, prijsvragen en bijdragen van populaire muzikanten.

Campagne met Lydia Guevara

bewerken

Medio 2009 werd Che Guevara's kleindochter Lydia Guevara het gezicht van een nieuwe PETA-campagne voor vegetarisme waarbij ze de mensheid oproept om aan te sluiten bij de revolutie van de vegetariërs. Op de affiche staat ze afgebeeld met een militaire tenue die verwijst naar haar grootvader. De kogelriem is niet gevuld met munitie maar met wortels.

McDonald's

bewerken

Net als tegen KFC heeft PETA ook een campagne lopen tegen McDonald's. Ze maakte ook spelletjes en filmpjes om kinderen bij McDonald's uit de buurt te houden.

Het tanuki-pak van Mario

bewerken

In november 2011 protesteerde PETA tegen het videogame-personage Mario. Dit omdat Mario in verschillende spellen een tanuki-pak draagt, waarmee hij het dragen van bont zou promoten. PETA ontwikkelde een spel waarin men als een gevilde tanuki Mario kan achtervolgen.[18]

Britney Spears

bewerken

In augustus 2023 was PETA boos dat Britney Spears een puppy als huisdier had genomen. Ze vonden dat zij daarmee een slecht voorbeeld gaf.[19]

Draaimolens

bewerken

PETA eiste in februari 2024 dat kermisexploitanten stoppen met het gebruik van kunststoffen draaimolendieren omdat dit diergebruik zou aanmoedigen.[20]

Controverses

bewerken

PETA is voorstander van het euthanaseren van asieldieren en wijst het "no-kill" beleid van andere asiels af.[21] PETA wordt in de Verenigde Staten bekritiseerd vanwege de hoge euthanasieratio in het door hen beheerde dierenasiel in Norfolk, Virginia.[22] Zelf geeft PETA toe dat in 2011 95% van de dieren in hun asiel geëuthanaseerd werden."[23]

PETA-oprichtster en president Ingrid Newkirk is een voorstander van directe actie en steunt het Animal Liberation Front. Ze zei dat een beweging voor sociale verandering nooit succes heeft gehad zonder militarisme en maakte een vergelijking met de zwarte burgerrechtenbeweging. Ze zei: "denkers bereiden revoluties voor maar bandieten voeren ze uit."[24]

PETA in Nederland

bewerken

PETA heeft een Nederlandse stichting die de doelstellingen van de organisatie promoot, de Nederlandse website PETA.nl beheert en activiteiten coördineert. Nadat in 1998 door het Amerikaanse bestuur het zelfstandige kantoor van PETA-Nederland werd gesloten, dat was opgericht door onder anderen Geoffrey Deckers, die destijds directeur was bij PETA-Nederland, werd door de collectief ontslagen medewerkers stichting Een Dier Een Vriend (EDEV) opgericht.[25][26] Bijna meteen na de oprichting van EDEV startten zij een campagne tegen het primatencentrum Biomedical Primate Research Centre (BPRC) te Rijswijk.

bewerken

Voetnoten

bewerken
  1. "About Peta", gevonden op 14 mei 2008.
  2. "Animal rights", Encyclopedia Britannica, gevonden op 14 mei, 2008.
  3. About PETA
  4. "Meet your meat", Peta.org.
  5. "PETA annual review 2008",Peta.org.
  6. Runningofthenudes.com
  7. a b "Fashion and Dress", Encyclopaedia Britannica, 2006.
  8. Justin Rood, "Undercover Cameras OK, Judge Rules", April 13, 2007, ABC News
  9. a b "Covance fined for violations of the Animal Welfare Act", Peta.org.
  10. Videobeelden opgenomen in Covance
  11. (en) Interlandi, Jeneen, PETA and Euthanasia. Newsweek (27 april 2008). Gearchiveerd op 30 maart 2016. Geraadpleegd op 31 juli 2020.
  12. (en) Turned Away: A Closer Look at 'No-Kill' Animal Shelters. PETA (26 februari 2013). Geraadpleegd op 16 juni 2024.
  13. (en) Weiner, Rachel, "Virginia measure could put PETA out of the animal shelter business", 24 februari 2015. Geraadpleegd op 23 februari 2017.
  14. (en) Lloyd, Janice, PETA Says 'Exploiters Raise Euthanasia Issue. USA Today (4 maart 2012). Gearchiveerd op 4 maart 2012.
  15. (en) Why PETA 'Kills' Animals and How PETA Helps Animals. PETA (4 augustus 2020). Geraadpleegd op 16 juni 2024.
  16. Sophie Ellis Bextor for PETA
  17. Lettuce Ladies
  18. https://archive.today/20120530042948/http://www.ngamer.nl/peta-vindt-bontdragende-mario-niet-ok.html
  19. Dierenorganisatie PETA niet blij met nieuwe hond Britney Spears, rtlnieuws.nl, 24 augustus 2023
  20. Dierenrechtenclub PETA wil paarden uit draaimolens verbannen, rtlnieuws.nl, 8 februari 2024
  21. (en) Interlandi, Jeneen, PETA and Euthanasia. Newsweek (27 april 2008). Gearchiveerd op 30 maart 2016. Geraadpleegd op 31 juli 2020.
  22. (en) Weiner, Rachel, "Virginia measure could put PETA out of the animal shelter business", 24 februari 2015. Geraadpleegd op 23 februari 2017.
  23. (en) Lloyd, Janice, PETA Says 'Exploiters Raise Euthanasia Issue. USA Today (4 maart 2012). Gearchiveerd op 4 maart 2012.
  24. (en) Best, Steven, Nocella, Anthony J (2004). Terrorists or Freedom Fighters? Reflections on the Liberation of Animals. Lantern Books. ISBN 159056054X.
  25. https://www.volkskrant.nl/archief/dierenbeschermers-peta-verzetten-zich-tegen-ontslag~a456274/
  26. http://www.ravagedigitaal.org/1998/255/Peta.htm
Zie de categorie People for the Ethical Treatment of Animals van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.