Nemegtformatie

formatie in de Gobiwoestijn

De Nemegt-formatie (ook bekend als Nemegtskaya Svita) is een geologische formatie in de Gobi-woestijn van Mongolië, die dateert uit het Laat-Krijt. De formatie bestaat uit sedimenten van rivierlopen en bevat fossielen van vissen, schildpadden, krokodilachtigen en een gevarieerde fauna van dinosauriërs, waaronder vogels.

Beschrijving

bewerken

De Nemegt-formatie bestaat uit moddersteen en zandsteen die zijn afgezet door oude meren, waterlopen en overstromingsvlakten. De Altan Uul-vindplaats werd door Michael Novacek beschreven als een kloof uitgehouwen uit een zeer rijke reeks afzettingsgesteenten met steile kliffen en smalle uitwassen. Het klimaat dat ermee gepaard ging, was natter dan toen voorgaande formaties werden afgezet; er lijkt op zijn minst een zekere mate van bosareaal te hebben bestaan. Er zijn ook versteende stammen gevonden. Dit versteende hout en de overblijfselen van Araucariaceae-coniferen geven aan dat de wouden van de Nemegt-formatie dicht bebost waren, met een hoog bladerdak gevormd door hoge coniferen. Bij onderzoek suggereren de rotsformaties van deze formatie de aanwezigheid van waterloop- en riviergeulen, slikken en ondiepe meren. Sedimenten geven ook aan dat er een rijke habitat bestond, die gevarieerd voedsel in overvloedige hoeveelheden bood dat enorme dinosauriërs uit het Krijt zou kunnen onderhouden.

Stratigrafie

bewerken

De meest recente stratigrafie verdeelt de Nemegt-formatie in drie informele afzettingen. DE onderste afzetting wordt gedomineerd door rivierafzettingen, terwijl de middelste en bovenste afzettingen bestaan uit alluviale vlakten, en paludale, lacustriene en rivierafzettingen. De kleur van de sedimenten is gewoonlijk lichtgrijs tot geelbruin van kleur in tegenstelling tot de typisch rode kleur van de onderliggende Barun Goyotformatie. 'Interfingering' is opgemerkt bij het stratotype (Red Walls) en Hermiin Tsav. Er is geen absolute datering van de Nemegt-formatie geweest. Historisch gezien werd de Nemegt-formatie beschouwd als Laat-Campanien tot Maastrichtien, gebaseerd op vergelijkingen van aanwezige fossielen, maar er is geen exacte datering uitgevoerd. De leeftijd voor de onderliggende Barun Goyot-formatie (= Svita) is gesuggereerd als Santonien tot Campanien, en Shuvalov (2000) ontdekte door K-Ar-datering van basalt dat ze verwezen naar de midden- en bovenste Barun Goyot dat het 75 tot 80 miljoen jaar oud was.

Paleobiota van de Nemegt-formatie

bewerken

Stratigrafische posities zijn gebaseerd op Eberth (2018) die vindplaatsen correleerde met hun geschatte positie binnen de formatie.

Amfibieën

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Altanulia A. alifanovi Altan Uul II Midden of Boven Gedeeltelijk bovenkaaksbeen Een discoglosside. De classificatie is bekritiseerd.

Crocodylomorfen

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Paralligator P. gradilifrons Nemegt, Nogon Tsav, Ulaan Bulag Onder Gedeeltelijk complete schedels met schaarse lichaamselementen. Een paralligatoride.  
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Harenaichthys H. lui Altan Uul, Bügiin Tsav, Hermiin Tsav, Ulan Khushu Gedeeltelijke schedeldelen, geïsoleerde en in verband liggende centra en een in verband liggende staartvin. Een osteoglossomorf, inclusief eerder gemeld materiaal
Hiodontidae onbepaald Onbepaald Ulan Khushu Gedeeltelijke wervels en premaxilla Een tandharing.
Teleostei onbepaald Onbepaald Niet gespecificeerd Vertebrale centra gevonden in een specimen van Raptorex. Een beenvis.
Osteichthyes onbepaald Onbepaald Bügiin Tsav Wervels en schubben gevonden in een exemplaar van Deinocheirus. Een beenvis.
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Araucariaceae onbepaald Onbepaald Altan Uul II, Nemegt Versteend hout en stammen. Een araucariade.
Monilitheca M. minuta Ulaan Bulag Twee losse afgietsels van macrosporofyllen en macrospore. Een sporofyl verwant aan Isoëtes.
Lemnaceae onbepaald Onbepaald Tsagan Khushu, Ulaan Bulag Vruchten Eendenkroos.
Potamogeton-like onbepaald Onbepaald Ulaan Bulag Scheuten en bladeren Pondweed.

Ongewervelde dieren

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Altanicypris A. bispinifera Altan Uul IV, Nemegt Lower Compleet schild en linkerklep Een ostracode.
A. multispina Altan Uul IV, Nemegt Lower Negen schilden en enkele losse kleppen. Een ostracode
A. szczechurae Altan Uul IV, Nemegt Onder Meerdere schilden en losse kleppen. Een ostracode
Candona C. altanulaensis Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Nemegt Meerdere specimens met schilden en kleppen. Een ostracode
cf. C. fabaeformis Altan Uul IV, Nemegt Onder Verschillende schilden en losse kleppen. Een ostracode
Candoniella C. altanica Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Nemegt Meerdere specimina met schilden en kleppen. Een ostracode
C. mordvilkoi Altan Uul IV Onder Drie volwassen schilden. Een ostracode
Cyclocypris C. transitoria Bügiin Tsav, Nemegt Zeven volwassen schilden. Een ostracode
Cypria C. elata Bügiin Tsav, Hermiin Tsav Verschillende schilden en kleppen. Een ostracode
Cypridopsis? C. bugintsavicus Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Nemegt, Tsagan Khushu Tien volwassen schilden. Een ostracode
Onbepaald Nemegt Onder Meerdere complete schilden. Een ostracode
Cypris? C. ectypa Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Nemegt, Ulan Bulag Complete schilden en enkele losse kleppen. Een ostracode
Cypridea cf. C. punctilataeformis Nemegt Een volwassen schild. Een ostracode
C. barsboldi Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Nemegt Meerdere specimina met schilden en kleppen. Een ostracode
C. cavernosa Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Nemegt, Nogon Tsav Meerdere specimina with carapaces and valves. Een ostracode
C. rostrata Bügiin Tsav, Nemegt, Nogon Tsav Schilden. Een ostracode
Onbepaald Altan Uul IV, Nemegt Onder Vijf juveniele schilden. Een ostracode
Gobiella G. prima Altan Uul IV, Nemegt Onder Verschillende schilden en losse kleppen. Een ostracode
Khandia K. stankevitchae Altan Uul IV, Nemegt Onder Meerdere schilden en kleppen. Een ostracode
Leiria Onbepaald Nemegt Onder Meerdere losse kleppen. Een ostracode
Onbepaald Nemegt Onder Compleet schild. Een ostracode
Limnocythere sp. Onbepaald Nemegt Onder Juveniel schild. Een ostracode
Lycopterocypris? cf. L. profunda Altan Uul IV, Nemegt Onder Meerdere complete schilden en linkerklep. Een ostracode
Mongolianella M. palmosa? Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Nemegt Verschillende volwassen schilden. Een ostracode
Mongolocypris M. distributa Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Nemegt, Tsagan Khushu Meerdere specimina met complete schilden en kleppen. Een ostracode
Nemegtia N. biformata Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Nemegt, Tsagan Khushu Meerdere complete schilden en verschillende losse kleppen. Een ostracode
N. obliquecostae Altan Uul IV, Nemegt Onder Meerdere schilden en kleppen. Een ostracode
N. reticulata Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Nemegt, Nogon Tsav, Tsagan Khushu Verschillende schilden en losse kleppen. Een ostracode
Paracypridea? P. mongolica Altan Uul IV, Nemegt Onder Meerdere schilden en losse kleppen. Een ostracode
Rhinocypris sp. Onbepaald Nemegt Onder Verschillende schilden. Een ostracode
Scabriculocypris S. ingenicus? Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Naran Bulag, Nemegt, Tsagan Khushu Meerdere schilden en kleppen. Een ostracode
S. rasilis? Altan Uul IV, Nemegt Onder Verschillende schilden en losse kleppen. Een ostracode
Timiriasevia cf. T. miaogouensis Altan Uul IV, Nemegt Onder Zeven kleppen. Een ostracode
cf. T. opinabilis Altan Uul IV Onder Volwassen schild. Een ostracode
T. minuscula Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Nemegt Meerdere specimina met schilden en kleppen. Een ostracode
T. naranbulakensis Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Nemegt Vier schilden en een rechterklep. Een ostracode
Ziziphocypris Z. costata Altan Uul IV, Bügiin Tsav, Nemegt Veertien schilden. Een ostracode

Zoogdieren

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Buginbaatar B. transaltaiensis Bügiin Tsav Midden of Boven Gefragmenteerde schedel. Een lid van de Multituberculata.
"Gurlin Tsav schedel" Onbepaald Midden Gedeeltelijke schedel Een mysterieus lid van de Metatheria, mogelijk een sparassodont.

Pterosauriërs

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Naamloze azhdarchide Onbepaald Guriliin Tsav Midden of Boven Gefragmenteerde halswervels. Een gigantische azhdarchide.  

Schildpadden

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Gobiapalone G. breviplastra Alak Shand Khuduk, Altan Uul I, Bügiin Tsav, Bügiin Tsav II, Nemegt, Ulan Khushu Schaal- en rompdelen van meerdere specimina. Een trionychide.
Gravemys G. barsboldi Bamba Khuduk, Hermiin Tsav, Ingeni Khobur, Tsagan Khushu Gedeeltelijke tot complete schilden. Een lindholmemydide.

Nanhsiungchelyidae onbepaald

Onbepaald Hermiin Tsav II Onder Schildfragment. Een nanhsiungchelyide.
Onbepaald Khuren Tsav Beschadigd schild. Een nanhsiungchelyide.
Onbepaald Nemegt Onder Gedeeltelijk plastron. Een nanhsiungchelyide.
Mongolemys M. elegans Bügiin Tsav, Hermiin Tsav, Tsagan Khushu Schedel-, schild- en rompdelen van meerdere specimina. Een lindholmemydide.  
Mongolochelys M. efremovi Altan Uul II, Altan Uul III, Bügiin Tsav, Guriliin Tsav, Hermiin Tsav, Nemegt, Tsagan Khushu Schedel-, schild- en rompdelen van meerdere specimina. Een sichuanchelyide.
Nemegtemys N. conflata Bügiin Tsav, Nemegt Gedeeltelijke plastrondelen. Een trionychide.

"Trionyx"

"T". gilbentuensis Gilbentu Gefragmenteerd schild. Een trionychide.
"T". gobiensis Altan Uul III, Bamba Khuduk, Nemegt, Tsagan Khushu Gefragmenteerd schild en schildfragmenten. Een trionychide.
Trionychidae onbepaald Onbepaald Bamba Khuduk, Bügiin Tsav, Guriliin Tsav, Ingeni Khobur Shell en romp. Een trionychide. Oorspronkelijk geïdentificeerd als Amyda menneri.

Dinosauriërs

bewerken

Ankylosauriërs

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
"Dyoplosaurus" "D". giganteus Nemegt Onder Een reeks staartwervels, middenvoetsbeentjes, vingerkootjes, osteodermen en een onbeschreven gedeeltelijke staartknots. Een ankylosauride nu beschouwd als een nomen dubium.  
Saichania S. chulsanensis Altan Uul IV Onder Gedeeltelijke wervels, staartknots en osteodermen. Een ankylosauride ook aanwezig in de Barun Goyotformatie.  
Tarchia T. teresae Altan Uul IV, Hermiin Tsav I Onder Een schedel, onderkaken, wervels, staartknots en ander onbeschreven postcraniaal materiaal. Een ankylosauride.  
T. tumanovae Hermiin Tsav Onder Gedeeltelijk skelet met volledige schedel. Een ankylosauride.  
Tetrapodosaurus-achtig onbepaald Onbepaald Bügiin Tsav, Shar Tsav Voetafdruk afgietsels. Ankylosauride sporen.
Ankylosauridae onbepaald Onbepaald Altan Uul II-III-IV, Bügiin Tsav, Hermiin Tsav I, Khuree Tsav, Nemegt Een gedeeltelijk dentarium, staartwervels, ruggenwervels, middenvoetsbeentjes, vingerkootjes, opperarmbeenderen, gedeeltelijk bekken, staartknotsen, cervicale halfringen, osteodermen, huidafdrukken en onbeschreven juvenielen en gedeeltelijke skeletten. Craniaal en postcraniaal materiaal dat talloze individuen van verschillende leeftijden vertegenwoordigt.  

Alvarezsauriërs

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Mononykus M. olecranus Bügiin Tsav Midden of Boven Gefragmenteerde schedel, wervels, ledematen en gefragmenteerd bekken. Een alvarezsauride.  
Mononykus cf. Onbepaald Altan Uul III Staartwervels en linkerachterpoot. Een alvarezsauride.
Nemegtonykus N. citus Altan Uul III Gedeeltelijk compleet skelet van twee specimina zonder schedel. Een alvarezsauride.
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Brodavis B. mongoliensis Bügiin Tsav Bijna volledige linkertarsometatarsus. Een lid van de Hesperornithes.
Gurilynia G. nessovi Guriliin Tsav Midden of Boven Linkerravenbeksbeen en gedeeltelijke opperarmbeenderen. Een lid van de Enantiornithes.
Judinornis J. nogontsavensis Nogon Tsav Dorsale wervel. Een hesperornithine.
Laevisoolithus L. sochavai Ei met ingedrukte punt Gelegd door een vogel of kleine theropode.
Subtiliolithus S. microtuberculatus Fragmenten van eierschaal.
Teviornis T. gobiensis Guriliin Tsav Midden of Boven Gedeeltelijke voorpoten. Een anseriform.
Naamloos lid van de Ornithuraes Indeterminata Tsagan Khushu Een opperarmbeen en twee tibiotarsi. Ornithuur.

Dromaeosauriden

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Adasaurus A. mongoliensis Bügiin Tsav Midden of Boven Gedeeltelijke schedel en gefragmenteerde postcrania van twee specimina. Een dromaeosauride.  

Dromaeosauridae onbepaald

Onbepaald Bügiin Tsav Midden of Boven Halswervel. Een dromaeosauride.
Onbepaald Hermiin Tsav Onder Ruggenwervel. Een dromaeosauride.
Onbepaald Khaichin I Drie tanden. Een dromaeosauride.
Onbepaald Nemegt Onder Ruggenwervel en andere elementen. Een dromaeosauride.
Onbepaald Onbepaald Bügiin Tsav Voetafdrukken met slechte klauwafdrukken. Tweetenige theropode sporen. Toegeschreven aan Adasaurus of Zanabazar.

Hadrosauriërs

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Amblydactylus-achtig onbepaald Onbepaald Bügiin Tsav, Bügiin Tsav II, Guriliin Tsav, Yagaan Khovil Afgietsels van voetafdrukken. Drietenige hadrosauride sporen. Toegeschreven aan Saurolophus.
Barsboldia B. sicinskii Nemegt Onder Gedeeltelijke wervels, bekken en ribben. Een hadrosauride.  
Hadropodus Onbepaald Nemegt Talrijke voetafdrukken. Hadrosauride sporen, toegewezen aan Saurolophus.
Saurolophus S. angustirostris Aanwezig in de meeste vindplaatsen Meerdere speciminia, waaronder in verband liggende schedels, postcraniale skeletten. Een saurolophine hadrosauriër die de meest voorkomende hadrosauriër in het gebied was.  
Naamloos ichnotaxon Onbepaald Nemegt Talrijke voetafdrukafgietsels van reeksen sporen. Hadrosaurussporen van handen en voeten, toegewezen aan Saurolophus.

Ornithomimosauriërs

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Anserimimus A. planinychus Bügiin Tsav Midden of Boven Gedeeltelijk skelet zonder schedel. Een ornithomimide.  
Deinocheirus D. mirificus Altan Uul III-IV, Bügiin Tsav
  • Onder
  • Midden of Boven
Volledige schedel met vrijwel volledige postcraniale resten van drie specimina. Een gigantische deinocheiride.  
Gallimimus G. bullatus Aanwezig in de meeste vindplaatsen Meerdere specimina met bijna volledige schedel en postcraniale elementen. Een ornithomimide.  
Onbepaald Onbepaald Bügiin Tsav Negen sporenbanen waaronder een in verband liggende Gallimimus-voet. Drietenige theropode sporen. Toegewezen aan ornithomimiden.
Naamloze ornithomimide Onbepaald Tsagan Khushu Gedeeltelijke wervelkolom met voor- en achterpoten. Een ornithomimide.

Oviraptorosauriërs

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Avimimus A. portentosus Shar Tsav Schedeldak met fragmentarische rompelementen. Een avimimide. Ook aanwezig in de Djadokhtaformatie.  
A. nemegtensis Nemegt Onder Gefragmenteerde schedel met gedeeltelijk skelet. Een avimimide.  
Conchoraptor C. gracilis Guriliin Tsav Midden of Boven Schedel en een groot aantal in verband liggende individuen. Een oviraptoride. Ook aanwezig in de Barun Goyotformatie.  
Elmisaurus E. rarus Altan Uul II, Nemegt
  • Onder
  • Midden of Boven
Gefragmenteerde schedel en gedeeltelijke skeletten van verschillende specimina. Een caenagnathide.  
Elongatoolithidae indet. Onbepaald Bügiin Tsav Drie eieren met embryonale resten. Oviraptoride eieren.
Gobiraptor G. minutus Altan Uul III Gedeeltelijke crania met volledige onderkaak en gefragmenteerde postcrania. Een oviraptoride.
Onbepaald Onbepaald Hermiin Tsav, Shar Tsav, Yagaan Khovil Voetafdruk afgietsels. Drietenige theropode sporen. Toegewezen aan Avimimus.
Nemegtomaia N. barsboldi Nemegt Onder Meerdere specimina waaronder een nestend specimen en eieren. Een oviraptoride, ook aanwezig in de Barun Goyotformatie.  
Nomingia N. gobiensis Bügiin Tsav, Nemegt
  • Onder
  • Midden of Boven
Wervelreeks met gedeeltelijke achterpoten. Een caenagnathide. Kan synoniem zijn met Elmisaurus.  
Oksoko O. avarsan Bügiin Tsav, Guriliin Tsav Midden of Boven Meerdere bijeenhorende skeletten. Een oviraptoride.  
Rinchenia R. mongoliensis Altan Uul II Midden of Boven Schedel met bijna compleet skelet. Een oviraptoride.  

Pachycephalosauriërs

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Homalocephale H. calathocercos Nemegt Onder Gedeeltelijke schedel en skelet inclusief achterpoten. Een pachycephalosauride.  
Prenocephale P. prenes Guriliin Tsav, Nemegt
  • Onder
  • Midden of Boven
Volledige schedel en gedeeltelijke postcraniale skeletten van verschillende specimina. Een pachycephalosauride.  
P. sp. Tsagan Khushu, Nemegt Onder Compleet linkersquamosum; grote schedel
Onbepaald Bugiin Tsav Midden of Boven Onvolledige frontopariëtale koepel en fragmenten van bijbehorende hersenpanbotten

Sauropoden

bewerken

Een zeer grote titanosauriër die informeel 'Mongoolse titan' wordt genoemd, is aanwezig in de vorm van voetafdrukken

Therizinosauriërs

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Therizinosaurus T. cheloniformis Hermiin Tsav, Nemegt Onder Voor- en achterbeenelementen van meerdere exemplaren. Een gigantische therizinosauride.  
Onbeschreven therizinosauriërs Onbepaald Altan Uul, Bügiin Tsav, Guriliin Tsav, Ulan Khushu Gedeeltelijke overblijfselen. Therizinosauride resten.

Troödontiden

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Borogovia B. gracilicrus Altan Uul IV Onder Gedeeltelijke achterpoten. Een troödontide.
Onbepaald Onbepaald Bügiin Tsav Voetafdrukken met slechte klauwafdrukken. Tweetenige theropode sporen. Toegewezen aan Adasaurus of Zanabazar.
Tochisaurus T. nemegtensis Nemegt Onder Linkermiddenvoetsbeen. Een troödontide.
Zanabazar Z. junior Bügiin Tsav Midden of Boven Schedel met gefragmenteerd postcraniaal skelet. Een troödontide oorspronkelijk geïdentificeerd als Saurornithoides junior.  

Tyrannosauriërs

bewerken
Geslacht Soort Locatie Stratigrafische positie Materiaal Opmerking Afbeelding
Alioramus A. remotus Nogon Tsav Gedeeltelijk bewaard gebleven schedel met zeer schaarse postcraniale resten. Een alioramine.  
A. altai Tsagan Khushu Bijna volledige schedel met gedeeltelijke postcrania. Een alioramine.  
Bagaraatan B. ostromi Nemegt Onder Gefragmenteerde onderkaak, achterpoten en staartwervels. Een tyrannosauroïde.
Onbepaald Onbepaald Bügiin Tsav, Bügiin Tsav II Voetafdrukafgietsels. Drietenige theropode sporen. Toegewezen aan Tarbosaurus.

Raptorex

R. kriegsteni

Bijna compleet skelet inclusief de schedel. Een controversieel geslacht van tyrannosauriden dat een juveniele Tarbosaurus zou kunnen zijn.  
Tarbosaurus T. bataar Aanwezig in de meeste vindplaatsen Bijna complete skeletten van meerdere specimina. Een grote tyrannosauride die de meest voorkomende grote carnivoor in het gebied was.  
Niet benoemd ichnotaxon Onbepaald Nemegt Voetafdrukafgietsels met huidafdrukken. Drietenige theropode sporen. Toegewezen aan Tarbosaurus.
Tyrannosauripodidae Onbepaald Onbepaald Nemegt Vijf pootafdrukken. Drietenige tyrannosauride sporen. Toegekend aan Alioramus of Tarbosaurus.