Wikipedia

Langwerd

buurtschap in Friesland, Nederland

Langwerd (Fries: Langwert) is een weg en voormalige buurtschap in de gemeente Waadhoeke, in de Nederlandse provincie Friesland. De buurtschap bestond een tijdlang uit een viertal boerderijen die aan de Laakwert ten zuiden van Winsum en ten noorden van Oosterlittens lagen. De weg is gelegen als een zijweg van de Weakenserdyk, het oostelijke deel van de weg Weakens van de buurtschap Weakens, met een brug over de Franekervaart.

Langwerd
Voormalige buurtschap in Nederland Vlag van Nederland
Langwerd (Friesland)
Langwerd
Situering
Provincie Vlag Friesland Friesland
Gemeente Vlag Waadhoeke Waadhoeke
Coördinaten 53° 9′ NB, 5° 39′ OL
Overig
Belangrijke verkeersaders  
Portaal  Portaalicoon   Nederland
Friesland

Ten noordwesten van Langwerd staat de poldermolen Langwert, deze molen uit 1978 werd vernoemd naar de voormalige buurtschap. Er stond daar eerder op dezelfde ook al een molen, deze brandde in 1974 af. Die molen was het enige overgebleven zichtbare deel van de verdwenen buurtschap Bruggeburen.

Geschiedenis

bewerken

Net als Breggeburen en Weakens was de buurtschap Langwerd ontstaan op een terp uit de midden ijzertijd, ergens tussen 500 tot 250 jaar voor de start van de christelijke jaartelling. Anders dan bijvoorbeeld bij de terp van Weakens werd er tot in de moderne tijd woonsporen gevonden in de terp. Er staat anno 2024 ook nog een boerderij op het restant van de terp. De terp werd voor een groot gedeelte afgegraven, zoals veel van de terpen op het eind van 19e eeuw en begin 20e eeuw grotendeels commercieel werden afgegraven.

Bij archeologisch onderzoek in 1976 werden er inheems Romeins aardewerk gevonden in de terp, wijzend op contact met de Romeinen. Het ligt ook niet ver af van de terp Bruggeburen, dat de rond het begin van de jaartelling, een belangrijke plek was waar de Friezen en Romeinen contact met elkaar hadden. Er werden talloze (amfoor)scherven en munten gevonden in de terp van Bruggeburen.

De oudste vermelding van de plaats Landwerd is mogelijk in 1400 als adresnaam van ene Sicke Langwerda. In 1511 komt de plaats voor als Lang(h)wert, in 1664 als Langwerdt en rond 1700 Langwert, die laatste is ook de moderne Friese spelling. De plaatsnaam zou verwijzen naar het feit dat een lange 'werth' was, waarschijnlijk verwijzend naar de lengte of vorm van de terp. Een andere mogelijkheid is dat het duidde op een met takken en twijgen afgesloten land.

Eind 19e tot even na de eerste helft van de 20ste eeuw dunde buurtschap uit tot uiteindelijk één boerderij, die dan onder Oosterlittens viel. Het is daarom dat het als een eigen plaatsduiding verdween. De straat Langwert is vernoemd naar de buurtschap. Het ligt in de Meamerter Polder, waarin ook de voormalige buurtschap Memerd ligt. Per 2021 werd het gebied waarin Langwerd was gelegen toegevoegd aan het dorpsgebied van Winsum, waarmee de weg Langwert van de gemeente Leeuwarden naar de gemeente Waadhoeke werd overgezet. De grens liep oorspronkelijk op de Weakenserdyk. In 2016 duidde de Nieuwe Encyclopedie van Fryslân zowel Langwerd als Weakens als buurtschappen van zowel Winsum als Oosterlittens.

Tot 2018 maakte zowel Winsum als Oosterlittens deel uit van de gemeente Littenseradeel, die in 1984 was ontstaan. Daarvoor waren ze allebei onderdeel van de gemeente Baarderadeel. De protestants christelijke streekgemeente Lank Meamert die ontstond in 2006 is een samentrekking van de terpen Langwerd, Hokwerd en Memerd (Meamert).[1]

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Langwerd&oldid=68519242"