Gotthard Heinrici

Duits kolonel-generaal (1886-1971)

Gotthardt Heinrici (Gumbinnen, 25 december 1886Endersbach[bron?], 13 december 1971) was een Duitse Generaloberst (kolonel-generaal) in de Heer tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Gotthard Heinrici
Generaloberst Gotthard Heinrici
Generaloberst Gotthard Heinrici
Bijnaam Unser Giftzwerg
('onze giftige dwerg')
Geboren 25 december 1886
Gumbinnen, Oost-Pruisen, Duitse Keizerrijk (hedendaags Goesev, Oblast Kaliningrad, Rusland)
Overleden 13 december 1971
Endersbach (Weinstadt), Bondsrepubliek Duitsland
Rustplaats Friedhof Bergacker, Freiburg im Breisgau, Baden-Württemberg, Duitsland: (graf bestaat niet meer)[1][2]
Religie Lutheranisme; andere bron vermelden: Evangelisch christendom[3]
Land/zijde Vlag van Duitse Keizerrijk Duitse Keizerrijk
Vlag van Duitsland tijdens de Weimarrepubliek Weimarrepubliek
Vlag van nazi-Duitsland nazi-Duitsland
Onderdeel Deutsches Heer
Reichswehr
Heer
Dienstjaren 1905 - 1945
Rang Generaloberst
Eenheid 6. Thüringische Infanterie-Regiment Nr. 95
203. Infanteriedivision
Infanterie-Regiment Nr. 95
81. Division (Reichswehr)
13. (Württ.) Infanterie-Regiment (Reichswehr)
83. (Preußisches) Infanterie-Regiment (Reichswehr)
Bevel 16e Infanteriedivisie
1 september 1939 –
1 februari 1940[4]
12e Legerkorps
9 april 1940 -
17 juni 1940
43e Legerkorps
17 juni 1940 -
20 januari 1940[5]
4e Leger
20 januari 1942 –
6 juni 1942[6][7]
15 juli 1942 – juni 1943
31 juli 1943 – 4 juni 1944[7]
1e Pantserleger
15 augustus 1944 –
19 maart 1945[6][8]
Heeresgruppe Weichsel
20 maart 1945 –
28 april 1945[6]
Slagen/oorlogen Eerste Wereldoorlog

Tweede Wereldoorlog

Onderscheidingen Zie decoraties
Portaal  Portaalicoon   Tweede Wereldoorlog

Levensloop

bewerken

Persoonlijk leven

bewerken

Heinrici was de zoon van de lutherse predikant Paul Heinrici en Gisela Rauchhaupt, die uit een geslacht van militairen stamde. Heinrici was een neef van generaal Gerd von Rundstedt. Hij was getrouwd met Gertrude Heinrici, die volgens de rassenwetten van Neurenberg als half-Jodin gold.[9] De Heinricis hadden een zoon (Hartmut) en een dochter (Gisela).

Heinrici was een religieus man.[10] Hij ging geregeld naar de kerk. Zijn geloof maakte hem echter niet bepaald populair in de nazihiërarchie, en hij stond op slechte voet met rijksmaarschalk Hermann Göring en Hitler. Dit was mede vanwege het feit dat hij geen lid wilde worden van de nazipartij.

Vroege militaire carrière

bewerken

Al sinds de 12e eeuw dienden leden van de familie Rauchhaupt in het leger. Gotthard Heinrici zette deze traditie voort door op 8 maart 1905 lid te worden van het 95e Infanterieregiment. Hij was toen 19 jaar oud. Tijdens de Eerste Wereldoorlog vocht Heinrici mee aan zowel het oost- als het westfront. Hij kreeg hiervoor meerdere onderscheidingen, waaronder het Gewondeninsigne 1918, het IJzeren Kruis Ie Klasse, de Hertog Carl Eduard-Medaille met de Zwaarden en het Carl Eduard-Oorlogskruis. Heinrici nam deel aan de Slag bij Tannenberg.[bron?] Hij werd slachtoffer van gifgas, maar overleefde dit.[bron?]

Tweede Wereldoorlog

bewerken

Ook in de Tweede Wereldoorlog diende Heinrici in het Duitse leger. Net als in de Eerste Wereldoorlog was hij actief op beide fronten. Hij bouwde een reputatie op als een van de meest succesvolle defensiespecialisten van de Duitse landmacht.

Tijdens de Blitzkrieg in de Slag om Frankrijk was Heinrici’s legereenheid onderdeel van Kolonel-generaal (Generaloberst) Wilhelm Ritter von Leebs Heeresgruppe C. Hij had het bevel over het XIIe legerkorps, dat deel uitmaakte van het 1e Leger. Heinrici slaagde erin om op 14 juni 1940 door de Maginotlinie te breken. In 1941, tijdens Operatie Barbarossa, diende Heinrici in de Panzergruppe 2 onder Heinz Guderian. Hij kreeg als generaal van het XXXXIIIe legerkorps het Ridderkruis van het IJzeren Kruis.

Op 26 januari 1942 kreeg Heinrici het bevel over het 4e leger. Deze eenheid was van cruciaal belang voor de Duitse verdedigingslinie in de richting van Moskou. Het 4e leger hield onder Heinrici’s bevel tien weken stand tegen het Rode Leger (Sovjet-Unie), dat 530.000 man verloor tegenover 'maar' 35.000 verliezen (waarvan 10.000 gesneuveld of vermist) voor het vierde leger. Heinrici’s troepen waren soms zwaar in de minderheid. Tijdens deze periode ontwikkelde Heinrici een van zijn bekendste tactieken: als hij wist dat een Russische aanval aanstaande was liet hij zijn troepen zich terugtrekken op een achterwaarts gelegen linie, zodat ze niet werden getroffen door het Russische artilleriespervuur. Daarna liet hij ze meteen weer oprukken naar de oorspronkelijke linie om het aanvallende leger tegen te houden.

Eind 1943 werd Heinrici op bevel van Göring overgeplaatst naar een herstellingsoord. Zogenaamd omdat hij in slechte gezondheid zou verkeren, maar in werkelijkheid als straf omdat hij had geweigerd Smolensk plat te branden als onderdeel van de tactiek van de verschroeide aarde. Tijdens de Tweede Wereldoorlog nam hij tweemaal een tweemaandelijks verlof. Eerst van 6 juni tot 13 juli 1942, en later van 1 juni tot 31 juli 1943. Een van deze verlofperiodes was mogelijk omdat hij hepatitis zou hebben opgelopen.

In de zomer van 1944, na acht maanden gedwongen rust, werd Heinrici naar Hongarije gestuurd en kreeg het bevel over het 1ste Pantserleger en het Hongaarse eerste leger. Op 3 maart 1945 kreeg Heinrici het Ridderkruis van het IJzeren Kruis met Eikenloof, Zwaarden.

Op 20 maart 1945 verving Adolf Hitler Heinrich Himmler door Heinrici als commandant van de Heeresgruppe Weichsel aan het oostfront. Vanuit deze positie had Heinrici het bevel over twee legers: het 3e Pantserleger geleid door generaal Hasso von Manteuffel en het 9e Leger geleid door generaal Theodor Busse. Heinrici moest voorkomen dat het Rode Leger de Oder zou oversteken. Hij had echter te lijden onder tekort aan soldaten en materialen, en het feit dat Hitler dacht dat het Rode Leger Berlijn niet aan zou vallen. In werkelijkheid waren de Russen onder bevel van de maarschalken Zjoekov en Konev snel opgetrokken naar het westen. Tevens naderden de Britse en Amerikaanse legers Berlijn vanuit het westen.

Op 15 april ontmoette Heinrici architect Albert Speer en Generalleutnant[11] Helmuth Reymann om met hen de tactiek van de verschroeide aarde te bespreken. Speer en Heinrici waren beide tegen het gebruik van deze tactiek. Hoewel Reymann weigerde om met Speer samen te werken, beloofde hij Heinrici te informeren alvorens deze tactiek te gebruiken.

Op 16 april begon de eerste fase van de Slag om Berlijn. Al snel werd duidelijk dat de Heeresgruppe Weichsel het Rode Leger niet kon tegenhouden. Heinrici gaf zijn soldaten eind april dan ook het bevel zich terug te trekken uit Wollin. Dit terwijl Hitler had aangegeven dat er geen bevel tot terugtrekking mocht worden gegeven zonder zijn persoonlijke toestemming.

Op 28 april zag de Duitse veldmaarschalk Wilhelm Keitel hoe de soldaten zich terugtrokken naar het noorden, in plaats van juist naar Berlijn te gaan. Ze hoopten een doorbraak van het Rode Leger in Neubrandenburg te voorkomen.[12] Heinrici had echter met dit bevel de orders van Keitel en diens rechterhand, generaal Alfred Jodl, geschonden. Keitel ging woedend op zoek naar Heinrici, vond hem vlak bij Neubrandenburg, en beschuldigde Heinrici van insubordinatie, lafhartigheid, verraad en sabotage.[12][3][6] Hij onthief Heinrici uit zijn functie als commandant.

Heinrici trok zich hierop terug naar Plön, waar hij zich op 28 mei 1945 overgaf aan het Britse leger.

Na de oorlog

bewerken

Na gevangen te zijn genomen door de Britten, werd Heinrici opgesloten in Island Farm, waar hij bleef tot aan zijn vrijlating op 19 mei 1948. Hij werd tussentijds drie weken overgeplaatst naar een kamp in de Verenigde Staten.[bron?]

Na de oorlog werden Heinrici’s dagboeken en brieven verzameld in een boek getiteld getiteld Morals and behaviour here are like those in the Thirty Years’ War. The First Year of the German-Soviet War as Shown in the Papers of Gnl. Gotthard Heinrici. Hij werd ook prominent behandeld in The Last Battle (1966) door Cornelius Ryan.

Militaire loopbaan

bewerken

Zie voor meer informatie over Duitse rangen eventueel ook het artikel Duitse militaire rang in de Tweede Wereldoorlog

Decoraties

bewerken