Giovanni Nevizzano

Giovanni Nevizzano, verlatijnst Joannes Nevizanus (Buttigliera d'Asti, ca. 1490 - Turijn?, 1540) was een Italiaans rechtsgeleerde.

Leven

Na studies rechten aan de Universiteit van Turijn en aan de Universiteit van Padua, keerde Nevizanus in 1511 terug naar Turijn om te doceren. Hij schreef er enkele werken, waaronder de Index scriptorum in utroque jure, verschenen in Lyon in 1522. Het is een biografische bron die nog nuttig is voor rechtshistorici. In een ander boek, Sylva nuptialis, vermengde Nevizanus juridische overwegingen met extravagante bespiegelingen over het huwelijk, zoals de bewering dat de vrouw geschapen was door God behalve het hoofd, dat hij aan de Duivel had overgelaten. Dit "Huwelijkswoud" leverde hem de reputatie op vrouwonvriendelijk te zijn. Naar verluidt zouden enkele Turijnse dames hem uit de stad hebben verjaagd tot hij spijt betuigde en zijn woorden introk. Naast de satire bevat het Sylva nuptialis verschillende zegswijzen die de eeuwen getrotseerd hebben:

Ad impossibile nemo tenetur (I.122): "Tot het onmogelijke is niemand gehouden", een herformulering van het adagium van Celsus over overmacht.
Nihil est in intellectu quod non prius fuerit in sensu: "Er is niets in het verstand wat niet eerst in de zintuigen was", een variant op het peripatetisch axioma die letterlijk is overgenomen door John Locke.

Nevizanus was niet getrouwd maar had met zijn geliefde Jacobeta een zoon Francesco, die advocaat, dichter en vertaler werd.

Publicaties (selectie)

Index scriptorum in utroque jure, Lyon, 1522
Sylva nuptialis, Lyon, 1525
Consilia, 1573

Literatuur

Jean-Pierre Niceron, Jean Nevizanus, in: id., Mémoires pour servir à l'histoire des hommes illustres, 1733, vol. 24, p. 175-183
Carlo Lessona, La 'Sylva nuptialis' di Giovanni Nevizzano, giureconsulto astigiano del secolo XVI. Contributo alla storia del diritto italiano, 1886, 145 p.
Gianni Mombello, "Reflets de la culture française en langue latine dans l'œuvre d'un juriste astesan: la 'Sylva nuptialis' de Giovanni Nevizzano", in: Et c'est la fin pour quoi sommes ensemble. Hommage à Jean Dufournet, professeur à la Sorbonne Nouvelle, vol. III, 1993, p. 991-1008
Giuliano Marchetto, Luoghi letterari e argomentazione giuridica nella Sylva nuptialis di Giovanni Nevizzano d'Asti (1518), in: Laboratoire italien, 2005, nr. 5, p. 85-104
Simona Feci, Nevizzano, Giovanni, in: Dizionario Biografico degli Italiani, 2013