Dwergbiezen-klasse

Dwergbiezen-klasse
Syntaxonomische indeling
Klasse
	Isoeto-Nanojuncetea; Br.-Bl. & Tx. 1943
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons

De dwergbiezen-klasse (Isoeto-Nanojuncetea) is een klasse van syntaxa die pioniervegetatie omvat op vochtige, vaak dichtgeslagen bodems. De gemeenschappen uit de dwergbiezen-klasse vormen dikwijls inslaggemeenschappen en zijn hoofdzakelijk opgebouwd uit eenjarige pionierssoorten.

Naamgeving en codering

Synoniemen
Isoeto-Nanojuncetea bufonii Br.-Bl. & Tx. 1934

Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r29

De wetenschappelijke naam Isoeto-Nanojuncetea is afgeleid van de botanische namen van enkele belangrijke soorten binnen deze klasse, de zeldzame kleine- (Isoëtes echinospora) en grote biesvaren (Isoëtes lacustris) en greppelrus (Juncus bufonius).

Fysiognomie

Deze klasse wordt in de Lage Landen gekenmerkt door een zeer open en laagblijvende vegetatie met volledige afwezigheid van de boom- en de struiklaag.

In de kruidlaag zijn eenjarige planten dominant, zijn vormen zich ieder jaar opnieuw uit zaad als de omstandigheden gunstig zijn. De hoofdbloei vindt plaats op het einde van de zomer.

De moslaag is dikwijls opvallend aanwezig met zowel bladmossen als levermossen.

Ecologie

De dwergbiezen-klasse omvat plantengemeenschappen van natuurlijke of antropogene kale, vochtige standplaatsen, zoals strandjes langs zoet stilstaand water, randen van duinplassen en vennen, in vochtige zandgroeven en retentiebekkens, plagplekken, recent gegraven of uitgebaggerde sloten en greppels. Dikwijls is de bodem verdicht, zoals op licht betreden paadjes. Ze vormen dikwijls kleine oppervlakten binnen een groter geheel van blauwgraslanden, heischrale graslanden en vochtige heiden.

Onderliggende syntaxa in Nederland en Vlaanderen

De dwergbiezen-klasse wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door slechts één orde en één onderliggend verbond. In totaal komen er uit de klasse in Nederland en Vlaanderen vier associaties voor. Daarnaast worden er twee klasseoverschrijdende rompgemeenschappen van het dwergbiezen-verbond onderscheiden.

- dwergbiezen-orde (Nanocyperetalia)
  - dwergbiezen-verbond (Nanocyperion)
    - draadgentiaan-associatie (Cicendietum filiformis)
    - associatie van borstelbies en moerasmuur (Isolepido-Stellarietum uliginosae)
    - associatie van dwergbloem en hauwmos (Centunculo-Anthocerotetum punctati)
    - grondster-associatie (Digitario-Illecebretum)

rompgemeenschap met bleekgele droogbloem (RG Gnaphalium luteo-album-[Nanocyperion/Polygonion avicularis])
rompgemeenschap met moerasdroogbloem (RG Gnaphalium uliginosum-[Nanocyperion/Bidentetea])

rompgemeenschap met zomprus (RG Juncus articulatus-[Bidentetea/Isoeto-Nanojuncetea])

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen

In de onderstaande synoptische tabel staan de belangrijkste kensoorten en begeleidende soorten van de dwergbiezen-klasse voor Nederland en Vlaanderen.

Kruidlaag

Kentaxon	Diff. soort	Triviale naam	Botanische naam
kK	-	greppelrus	Juncus bufonius
kK	-	wijdbloeiende rus	Juncus tenageia
kK	-	koprus	Juncus capitatus
kK	-	dwergrus	Juncus pygmaeus
kK	-	kleine kattenstaart	Lythrum hyssopifolia
bg	-	moerasdroogbloem	Gnaphalium uliginosum
bg	-	borstelbies	Isolepis setacea
bg	-	grondster	Illecebrum verticillatum
bg	-	draadgentiaan	Cicendia filiformis
bg	-	dwergbloem	Centunculus minimus
bg	-	dwergvlas	Radiola linoides

Moslaag

Kentaxon	Diff. soort	Triviale naam	Botanische naam
bg	-	gewoon landvorkje	Riccia glauca
bg	-	gewoon puntmos	Calliergonella cuspidata
bg	-	gewoon broedpeermos	Pohlia annotina

Zie ook

Nat schraalgrasland

Externe links

(en) Isoeto-Nanojuncetea op FloraVeg.EU

Zie de categorie Isoeto-Nanojuncetea van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

Decleer, K. (red.), 2007: Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01, Brussel, 584 p. ISBN 978-90-403-0267-1
Schaminée, J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis, 2010: Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 9789050113090.
Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology

Orde:	Nanocyperetalia (dwergbiezen-orde)
Verbond:	Nanocyperion (dwergbiezen-verbond)
Associaties:	Cicendietum filiformis (draadgentiaan-associatie) · Isolepido-Stellarietum uliginosae (associatie van borstelbies en moerasmuur) · Centunculo-Anthocerotetum punctati (associatie van dwergbloem en hauwmos) · Digitario-Illecebretum (grondster-associatie)