Dendrobieae
De Dendrobieae vormen een tribus (geslachtengroep) van de Epidendroideae, een onderfamilie van de orchideeënfamilie (Orchidaceae).
| Dendrobieae | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
| Dendrobium capra | |||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Tribus | |||||||||||||||||
| Dendrobieae Lindl. ex. Endl. (1837) | |||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||
Dendrobieae op  Wikispecies
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
De Dendrobieae zijn overwegend tropische, epifytische orchideeën in het bezit van pseudobulben.
Enkele geslachten van deze tribus, zoals Dendrobium en Bulbophyllum, zijn zeer geliefd bij orchideeënkwekers.
Kenmerken
bewerkenDendrobieae zijn overwegend kleine epifytische orchideeën. De wortels zijn voorzien van een velamen. Meestal zijn er pseudobulben aanwezig, met bladeren aan de top; soms ontbreken de pseudobulben en zijn de bladeren verspreid over de stengel ingeplant, of is de plant bladloos.
De bloemen zijn eindstandig of okselstandig, verspreid over de stengel. Het gynostemium is stevig, met een duidelijke voet. De helmknop is gebogen. De twee of vier pollinia zijn naakt, ze bezitten geen viscidium, net als bij de Malaxideae.
Verspreiding
bewerkenDendrobieae hebben een pantropische verspreiding.
Taxonomie
bewerkenTaxonomie volgens Dressler, Cameron en van den Berg
bewerkenDe taxonomie van de Dendrobieae staat nog ter discussie. De groep werd met de hieronder vermelde samenstelling beschreven door Dressler (1993)[1], maar blijkt een polyfyletische groep te zijn. Dit wordt bevestigd door Cameron et. al (1999)[2] en van den Berg et al. (2000).[3] Zij verplaatsten weliswaar het geslacht Pseuderia naar de Podochileae. Als resultaat telt de tribus 2 subtribi, 27 geslachten en ongeveer 3.300 soorten.
De stamboom van de Dendrobieae zou er als volgt kunnen uitzien:
Dendrobieae
| Epidendroideae |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Subtribus: Bulbophyllinae
- Geslachten:
- Acrochaene - Bulbophyllum - Chaseella - Cirrhopetalum - Codonosiphon - Drymoda - Epicrianthes - Ferruminaria - Hapalochilus - Ione - Mastigion - Monomeria - Monosepalum - Osyricera - Pedilochilus - Rhytionanthos - Saccoglossum - Sunipia - Synarmosepalum - Tapeinoglossum - Trias - Vesicisepalum
- Geslachten:
- Subtribus: Dendrobiinae
- Geslachten:
Taxonomie volgens Clements
bewerkenClements heeft in verschillende studies in 2003[4] en 2006[5], gebaseerd op DNA-analyse, gepleit voor een herziening van de Dendrobieae naar meer monofyletische groepen. Zo horen de Bulbophyllinae eerder bij de Podochileae thuis.
Hij plaatst het geslacht Epigeneium in een aparte monofyletische subtribus, Epigeneiinae, naast de Dendrobiinae. Het geslacht Dendrobium wordt verder opgesplitst: de soorten van de sectie Oxystophyllum worden verplaatst naar de Podochileae, de Australaziatische Dendrobium-soorten worden afgesplitst in een aantal nieuw geslachten in een subtribus Grastidiinae.
De subtribus Dendrobiinae s.s. omvat dus enkel nog het geslacht Dendrobium met daarin enkel de Aziatische soorten van het vroegere reuze-geslacht, ongeveer 450 soorten, en een aantal geslachten daarvan afgescheiden.
Op basis van zijn onderzoek zijn binnen Dendrobium nog meer monofyletische groepen geïdentificeerd die in de toekomst als aparte geslachten kunnen beschreven worden.
De stamboom van de Dendrobieae zou er dan als volgt kunnen uitzien:
Dendrobieae
| Epidendroideae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
- Subtribus: Dendrobiinae s.s.
- Geslachten:
- Anisopetala - Aporum - Callista - Ceraia - Coelandria - Dendrobium s.s. - Distichorchis - Eurycaulis - Pedilonum
- Geslachten:
- Subtribus: Epigeneiinae
- Geslacht:
- Subtribus: Grastidiinae
- Geslachten:
- Abaxianthus - Australorchis - Bouletia - Cadetia - Cannaeorchis - Cepobaculum - Ceratobium - Davejonesia - Dendrobates - Dichopus - Diplocaulobium - Dockrillia - Durabaculum - Eleutheroglossum - Eriopexis - Euphlebium - Exochanthus - Flickingeria - Grastidium - Herpetophytum - Inobulbum - Kinetochilus - Leioanthum - Microphytanthe - Monanthos - Sarcocadetia - Sayeria - Stilbophyllum - Tetrabaculum - Tetrodon - Thelychiton - Trachyrhizum - Tropilis - Vappodes - Winika
- Geslachten:
Zie ook
bewerken- ↑ Robert L. Dressler, 1993: Phylogeny and Classification of the Orchid Family. S. 105ff. Cambridge University Press, ISBN 0-521-45058-6
- ↑ a b (en) K.M. Cameron, M.W. Chase, W.M. Whitten, P.J. Kores, D.C. Jarrell, V.A. Albert, T. Yukawa, H.G. Hills & D.H. Goldman, 1999: A phylogenetic analysis of the Orchidaceae: evidence from rbcL nucleotide sequences
- ↑ (en) C. van den Berg, D.H. Goldman, J.V. Freudenstein, A.M. Pridgeon, K.M. Cameron & M.W. Chase, 2005: An overview of the phylogenetic relationships within Epidendroideae inferred from multiple DNA regions and recircumscription of Epidendreae and Arethuseae (Orchidaceae)(abstract)
- ↑ a b (en) [https://web.archive.org/web/20110329190821/http://www.rbgsyd.nsw.gov.au/__data/assets/pdf_file/0003/72723/Tel10Cle247.pdf M.A. Clements (2003): Molecular phylogenetic systematics in the Dendrobiinae (Orchidaceae), with emphasis on Dendrobium section Pedilonum. Telopea 10: 247 - 298
- ↑ (en) M.A. Clements, 2006: Molecular phylogenetic systematics in Dendrobieae (Orchidaceae). Aliso 22: 465 - 480
- (en) M.A. Clements & D.L. Jones (2002): Nomenclatural changes in the Dendrobieae (Orchidaceae) 1: The Australasian region. Orchadian 13(11): 485-497.
- (en) 'Orchid Tree' : een fylogenie van epifyten in de 'tree of life'
- (en) Epidendroideae[dode link]
