Anton Koolhaas

Anton Koolhaas
	Anton Koolhaas, 1962
Algemene informatie
Volledige naam	Anton Koolhaas
Geboren	16 november 1912
Geboorteplaats	Utrecht
Overleden	16 december 1992
Overlijdensplaats	Amsterdam
Land	Nederland
Werk
Jaren actief	1933-1992
Genre	romans
	Dbnl-profiel
	(en) IMDb-profiel
Portaal	Literatuur

Anthonie Koolhaas (Utrecht, 16 november 1912 – Amsterdam, 16 december 1992) was een Nederlands schrijver van romans, scenarioschrijver en recensent.

Biografie

Anton Koolhaas was de jongste van vier kinderen. Hij studeerde aan de Rijksuniversiteit Utrecht in, naar hij zei, 'enige vakken die verband konden houden met de journalistiek'. Als lid van de Utrechtse studentenvereniging Unitas vormde hij een vriendenkring met Albert Alberts en Leo Vroman. Met hen richtte hij het Utrechts Studententoneel op. Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog werkte hij tien jaar als buitenlandredacteur bij de Nieuwe Rotterdamsche Courant. Daarna was hij kunstredacteur van De Groene Amsterdammer, totdat hij in 1952 benoemd werd tot directeur van de Stichting Culturele Samenwerking in Indonesië.

In 1955 keerde Koolhaas terug naar Nederland en werd toneelrecensent bij Vrij Nederland. Tegelijk werd hij leraar aan de filmacademie te Amsterdam, waarvan hij van 1968 tot 1978 directeur was. Hij schreef ook zelf scenario's, onder meer voor Bert Haanstra's films Alleman (1963), De stem van het water (1966) en Bij de beesten af (1972) en ook voor Dokter Pulder zaait papavers (1975), naar zijn eigen roman De nagel achter het behang.

In 1956 verscheen zijn eerste boek, de verhalenbundel Poging tot instinct. Koolhaas' romans gaan vaak over dieren met typisch menselijke eigenschappen. De Boekenweek van 2009 was gewijd aan het dier in de literatuur. Daarom onthulde bioloog en dierenschrijver Midas Dekkers op 19 maart van dat jaar aan Koolhaas' woonhuis aan het Amsterdamse Vondelpark een plaquette met een zin van Koolhaas: 'Ik zit in alle figuren, al zijn het regenwormen'.

Anton Koolhaas is de vader van architect Rem Koolhaas (1944).

Bibliografie

Boeken

1933 – De deur
1939 – Stiemer en Stalma
1956 – Poging tot instinct
1957 – Vergeet niet de leeuwen te aaien
1958 – Er zit geen spek in de val
1959 – Gekke Witte
1960 – Een gat in het plafond
1961 – Weg met de vlinders
1962 – Een schot in de lucht
1963 – Een pak slaag
1964 – De hond in het lege huis
1964 – Een geur van heiligheid
1966 – Niet doen, Sneeuwwitje
1967 – Vleugels voor een rat
1968 – Andermans huid
1969 – Ten koste van een hagedis
1970 – Corsetten voor een libel
1970 – Mijn vader inspecteerde iedere avond de Nijl
1970 – Noach
1972 – De nagel achter het behang
1972 – Blaffen zonder onraad
1973 – Vanwege een tere huid
1974 – Een punaise in de voet
1975 – De geluiden van de eerste dag
1976 – Tot waar zal ik je brengen?
1977 – De laatste goendroen
1977 – Een kind in de toren
1978 – Een pak slaag
1978 – Nieuwe maan
1980 – Raadpleeg de meerval
1981 – Een aanzienlijke vertraging
1983 – Sprookje
1985 – Liefdes tredmolen en andere dierenverhalen
1990 – Alle dierenverhalen

Scenario's

1950: De Dijk is Dicht¹
1963: Alleman
1966: De Stem van het water
1972: Bij de beesten af
1975: Dokter Pulder zaait papavers
1979: Juliana in zeventig bewogen jaren¹

¹ Deze films werden ook door Koolhaas geregisseerd

Prijzen

Anton Koolhaas (1981)

1959 – Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs voor Er zit geen spek in de val
1961 – Prozaprijs van de gemeente Amsterdam voor Gekke witte
1972 – Vijverbergprijs voor Blaffen zonder onraad
1973 – Tollens-prijs voor zijn gehele oeuvre
1974 – Multatuliprijs voor Vanwege een tere huid
1986 – Gouden Kalf voor de Filmcultuur
1989 – Frans Erensprijs voor zijn gehele oeuvre
1989 – Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre
1992 – P.C. Hooftprijs voor zijn gehele oeuvre

Literatuur

Kusters, Wiel (2008). Koolhaas' dieren : over de biologie van een schrijver. Vantilt, Nijmegen. 295 p. ISBN 978-946-004-001-6. Over de levensbeschouwelijke aspecten van zijn dierenverhalen etc.