Alexander van Polen
Alexander de Jagielloon (Pools: Aleksander Jagiellończyk, Litouws: Aleksandras Jogailaitis; Krakau, 5 augustus 1461 - Vilnius, 19 augustus 1506) was vanaf 1492/1499[1] grootvorst van Litouwen en vanaf 1501 koning van Polen en behoorde tot het huis Jagiello.
Leven
bewerkenAlexander was de vierde zoon van Casimir IV, en werd na de dood van zijn vader grootvorst van Litouwen. Na de dood van zijn broer Jan I Albrecht, werd hij in 1501 tevens koning van Polen. Hij was sinds 1495 met Helena van Moskou, dochter van de Russische grootvorst Ivan III, getrouwd. Toch kwam het meermaals tot gewapende conflicten met het Grootvorstendom Moskou, waarbij Litouwen in 1503 aanzienlijke gebieden aan Ivan moest afstaan.
Hij begon zijn regering met een privilege, waarbij hij de beslissingsmacht uitsluitend in de handen van de Senaat legde, waarvan de monarch voorzitter was. Op 3 mei 1505 werd tijdens een Senaatszitting te Radom het rechtsprincipe Nihil Novi nisi commune consensu (Niets nieuw tenzij met de instemming van de gemeenschap) goedgekeurd.[2] Dit betekende een inperking van de soevereiniteit van de koning, die vanaf nu alleen met de toestemming van de Sejm (landdag) beslissingen kon nemen.
Alexander stierf op 45-jarige leeftijd in Vilnius en werd in de kathedraal aldaar bijgezet.
Voorouders
bewerken| Voorouders van Alexander van Polen | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Overgrootouders | Algirdas (1296-1377) ∞ Oeljana Alekandrovna van Tver (-) |
Andreas Holzanska (-) ∞ ? (-) |
Albrecht IV van Oostenrijk (1377-1404) ∞ 1408 Johanna van Beieren (1373-1410) |
Keizer Sigismund (1368-1437) ∞ 1408 Barbara van Celje (1392-1451) | ||||||
| Grootouders | Wladislaus II Jagiello (1351-1434) ∞ 1422 Sophia Holszanski (1405-1461) |
Albrecht II (rooms-koning) (1397-1439) ∞ 1408 Elisabeth van Luxemburg (1409-1442) | ||||||||
| Ouders | Casimir IV van Polen (1427-1492) ∞ 1454 Elisabeth van Oostenrijk (1436-1505) | |||||||||
| Alexander van Polen (1461-1506) | ||||||||||
Noten
bewerken- ↑ Zie: R.I. Frost, The Oxford History of Poland-Lithuania, I: The Making of the Polish-Lithuanian Union 1385-1569, Oxford - e.a., 2015, pp. 329, 338. Gearchiveerd op 25 december 2021.
- ↑ De non faciendis Constitutionibus sine consensu Consiliariorum & Nuntiorum terrestrium (pp. 169170). Gearchiveerd op 1 september 2017.
Referenties
bewerken- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Alexander (Polen) op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.